Theo Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia (UBGSTCQG), thanh khoản của hệ thống ngân hàng trong quý I/2013 tiếp tục duy trì ổn định và mặt bằng lãi suất có xu hướng giảm theo sát diễn biến của lạm phát mặc dù vẫn chưa như mong đợi của các doanh nghiệp.

Lãi suất thị trường liên ngân hàng khá thấp và giảm nhẹ so với đầu năm,  các lãi suất chủ chốt cũng giảm (lãi suất tái cấp vốn giảm còn 8%, lãi suất tái chiết khấu còn 6%) và trần lãi suất tiền gửi giảm còn 7,5%.

Tuy nhiên, vốn tín dụng vào khu vực sản xuất vẫn  chưa có nhiều cải thiện so với cuối năm ngoái phản ánh khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu. 

Biểu hiện là (i) tính đến ngày 21/3/2013, tín dụng chỉ tăng 0,03% trong khi huy động tăng 3,86% so với 31/12/2012 ; (ii) Trái phiếu chính phủ vẫn là một kênh đầu tư hấp dẫn đối với các TCTD khi  lợi suất ở mức hấp dẫn và rủi ro giảm.

Trên thị trường sơ cấp, khối lượng trái phiếu chính phủ  huy động lớn. Tính từ đầu năm đến 15/3, tổng khối lượng trái phiếu đã phát hành thành công là 42.952 tỷ đồng. Trong đó có 40.107 tỷ đồng TP của Kho bạc nhà nước, 1.445 tỷ đồng TP của  Ngân hàng phát triển và 1.400 tỷ đồng của Ngân hàng chính sách xã hội và  tỷ lệ đấu thầu thành công cao tỷ lệ trúng thầu đạt 99,3% trong 2 tuần đầu tháng 3/2013.

Theo cơ quan này, vấn đề nợ xấu một khi chưa được khắc phục cơ bản sẽ vẫn là một trong những trở ngại lớn cho việc tiếp cận vốn ngân hàng của các doanh nghiệp. Do vậy, mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm 12% vẫn đối mặt với thách thức lớn.

Lạm phát đã trong khả năng kiểm soát thì tỷ giá nên điều chỉnh ở mức độ cho phép

Tỷ giá tiếp tục ổn định nhờ cán cân thương mại tiếp tục thặng dư và đầu tư ngắn hạn tiếp tục được cải thiện.

Theo UBGSTCQG, xét về ngắn hạn thực thi chính sách ổn định tỷ giá là cần thiết  vì mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát. 

Hơn nữa, với đặc điểm cơ cấu xuất nhập khẩu của Việt Nam hiện nay, việc điều chỉnh tỷ giá  (giảm giá VND) chỉ có tác động ở mức độ vừa phải đến cán cân thương mại do cả xuất khẩu và nhập khẩu đều ít co giãn theo tỷ giá.

Xuất khẩu ít co giãn theo tỷ giá vì xuất khẩu những mặt hàng khai khoáng (như dầu thô) không chịu ảnh hưởng của tỷ giá, nhiều mặt hàng xuất khẩu phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên, nhiên vật liệu nhập khẩu.

Tuy nhiên, khi lạm phát đã trong khả năng kiểm soát, tỷ giá nên điều chỉnh với một mức độ cho phép để không ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của xuất khẩu về lâu dài  và hạn chế đầu tư ngắn hạn từ nước ngoài.

Thực thi chính sách lãi suất cao và tỷ giá ổn định sẽ có tác động tích cực trong việc củng cố giá trị VND, góp phần kiểm soát lạm phát. Chính sách này sẽ gây hiệu ứng phụ không mong muốn.

Một trong những  tác động phụ không mong muốn là thu hút đầu tư gián tiếp ngắn hạn từ nước ngoài. Đây là những khoản đầu tư “nóng” không có tính ổn định vì rất dễ đảo chiều, gây bất ổn kinh tế - cơ quan này nhận định.

Khánh Linh