"Gã khổng lồ" dầu khí Anh BP vừa cho biết sẽ mua 8 tỷ USD cổ phiếu quỹ nhằm hoàn trả lại các cổ đông một khoản tiền tương đương với giá trị khoản đầu tư ban đầu của tập đoàn vào Công ty TNK-BP, một liên doanh giữa BP và Công ty Alfa-Access-Renova (AAR) của Nga do tỷ phú Mikhail Fridman đứng đầu. 

 

Trong một thông cáo đưa ra ngày 22/3, BP cho biết năm 2003 tập đoàn này đã đầu tư khoảng 8 tỷ USD bằng tiền mặt, cổ phiếu và tài sản vào Công ty TNK-BP. Trong vòng 10 năm qua, BP cũng đã nhận được tổng cộng 19 tỷ USD cổ tức từ liên doanh này.

 

Tuy nhiên, hồi tháng 10/2012, BP đã quyết định bán lại 50% cổ phần ở TNK-BP cho Tập đoàn dầu mỏ Rosneft của Nga với hợp đồng lên tới hơn 27 tỷ USD được thanh toán bằng tiền mặt và cổ phiếu, do mối quan hệ căng thẳng giữa BP và cổ đông còn lại là AAR.

 

Chủ tịch BP Carl-Henric Svanberg cho biết tập đoàn mong đợi cổ phần ở Rosneft sẽ tạo ra giá trị dài hạn cho BP và các cổ đông.  Mặc dù vậy, chương trình mua lại cổ phiếu này cũng sẽ cho phép các cổ đông thu được những lợi nhuận trong ngắn hạn từ giá trị mà BP đã tạo ra từ việc định hình lại hoạt động kinh doanh ở Nga.

 

Quan hệ căng thẳng giữa BP và AAR đã lên đỉnh điểm trong năm 2011 khi AAR kiện ra tòa án nhằm ngăn chặn việc thành lập liên doanh khai thác dầu khí ở Bắc Cực giữa BP và Rosneft. BP và Rosneft sau đó đã phải từ bỏ kế hoạch liên doanh này.

 

Trong thời gian giữ chức Giám đốc điều hành TNK-BP, văn phòng của ông Bob Dudley, hiện là Giám đốc điều hành BP, đã từng bị đặt máy nghe trộm và bị cảnh sát khám xét. 

 

Ông Dudley cũng gặp phải hàng loạt phiền toái liên quan đến thuế, pháp lý và visa. Cuối cùng, ông Dudley phải dời bỏ Nga vào năm 2008. Trong một động thái liên quan, ngày 21/3, Rosneft tuyên bố đã hoàn tất hợp đồng mua lại 50% cổ phần còn lại có giá trị 27,73 tỷ USD trong TNK-BP của AAR.

 

Sau khi thâu tóm TNK-BP, Rosneft sẽ trở thành tập đoàn dầu mỏ lớn nhất thế giới được niêm yết trên thị trường chứng khoán. Trong khi đó, BP cũng đã nắm được 19,75% cổ phẩn của Rosneft - một công ty hàng đầu trong lĩnh vực dầu mỏ, với 75% cổ phần do Chính phủ Nga kiểm soát./.

 

Theo Huy Hiệp