Các thống đốc NHTW trên toàn thế giới đã đồng ý “xuống nước” và hoãn lại kế hoạch nâng các tiêu chuẩn về vốn đối với hệ thống ngân hàng. Động thái này diễn ra sau khi có nhiều cảnh báo cho rằng kế hoạch trên sẽ bóp nghẹt hoạt động cho vay và đe dọa đến đà phục hồi của các nền kinh tế. 

 

Theo thỏa thuận vừa được thông qua tại hội nghị các thống đốc NHTW diễn ra tại Basel ngày hôm qua (6/1), các ngân hàng sẽ được phép sử dụng nhiều loại tài sản (trong đó bao gồm một số loại chứng khoán và các khoản nợ thế chấp đã được chứng khoán hóa có mức xếp hạng tín dụng cao) để đáp ứng tỷ lệ đảm bảo khả năng thanh khoản (LCR). Các ngân hàng có thể sử dụng nhiều loại trái phiếu doanh nghiệp hơn (bao gồm cả một số loại chứng khoán có mức xếp hạng tín dụng thấp hơn). 

 

Các ngân hàng cũng có thêm 4 năm nữa để tuân thủ đầy đủ các qui định này. Đến năm 2015, các ngân hàng sẽ chỉ phải đáp ứng 60% các qui định về LCR. 

 

Một số ngân hàng và các quan chức cấp cao, điển hình là Chủ tịch NHTW châu Âu (ECB) Mario Draghi, đã hối thúc phải thay đổi tỷ lệ LCR. Họ lập luận rằng điều này sẽ khiến hoạt động cho vay liên ngân hàng bị tắc nghẽn và các nhà hoạch định chính sách gặp nhiều khó khăn khi triển khai các chính sách tiền tệ. Trước đó, các ngân hàng cảnh báo rằng qui định mới buộc họ phải giảm các khoản cho vay tới các doanh nghiệp cũng như hộ gia đình. 

 

Trong suốt năm 2012, các nhà điều hành tại Ủy ban Basel về giám sát hoạt động ngân hàng đã cố gắng thay đổi tỷ lệ LCR. Sau khi không thể đạt được thỏa thuận trong tháng trước, quyết định cuối cùng thuộc về các NHTW và các nhà quản lý cấp cao nhất. 

 

Tỷ lệ LCR buộc các ngân hàng phải có đủ số tài sản có tính thanh khoản cao để có thể sống sót trong trường hợp khan hiếm tín dụng. Đây là nhân tố quan trọng trong bộ các chỉ số về vốn và thanh khoản theo chuẩn Basel III. Các qui định này được đặt ra nhằm ngăn chặn kịch bản khủng hoảng tài chính 2008 lặp lại. 

 

Mặc dù bản dự thảo đã được công bố từ năm 2010 và theo lộ trình sẽ có bắt đầu có hiệu lực từ 1/1/2015, kể từ khi được đưa ra, Basel III đã gặp phải rất nhiều chỉ trích về sự cứng nhắc, thiếu linh hoạt. Châu Âu và Mỹ đã nhiều lần trì hoãn thực thi các qui định này.  

 

Theo Ủy ban Basel, nghiên cứu chọn mẫu được thực hiện trên 209 ngân hàng cho thấy đến cuối năm 2011, các ngân hàng còn thiếu tới 1.800 tỷ euro (tương đương 2.300 tỷ USD) để tuân thủ đúng với các điều kiện trong qui định về tỷ lệ LCR phiên bản năm 2010. 

 

Luật năm 2010 được soạn thảo trước khi châu Âu phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nợ công – cuộc khủng hoảng đã làm đảo lộn các quan điểm truyền thống về độ thanh khoản của trái phiếu chính phủ. Do đó, việc triển khai càng trở nên khó khăn hơn.

 

Thu Hương