Đây là các ý kiến nổi lên tại hội thảo khoa học “Ngân hàng Việt Nam – bức tranh toàn cảnh 2012 và khuyến nghị 2013”, do học viện Ngân hàng tổ chức hôm qua (25.12), tại Hà Nội.

Theo kết quả nghiên cứu được viện phó viện Nghiên cứu ngân hàng, học viện Ngân hàng Nguyễn Đức Trung, công bố, năm 2012, bên cạnh một số kết quả tích cực như kiềm chế lạm phát, tỷ giá ổn định... hoạt động của hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) vẫn bộc lộ một số vấn đề như: chất lượng quản trị còn thấp; mô hình tổ chức, quản trị còn nhiều điểm yếu; vấn đề quản trị nội bộ chưa được quan tâm; tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của một số ngân hàng gây quan ngại...

Nợ xấu: kịch bản xấu nhất

Đánh giá nợ xấu là một trong những vấn đề nổi cộm trong năm 2012, nhóm nghiên cứu cũng xây dựng kịch bản xử lý nợ xấu bằng dự phòng rủi ro, với giả định tình huống xấu nhất là các ngân hàng mất toàn bộ nợ xấu. Theo đó, trong trường hợp tỷ lệ nợ xấu là 8,82% (theo tính toán của ngân hàng Nhà nước – NHNN), giá trị nợ xấu 257.164 tỉ đồng, sau khi trừ xong nợ đọng xây dựng cơ bản (các địa phương nợ) khoảng 90.000 tỉ đồng, và trừ tiếp cho dự phòng rủi ro khoảng 75.000 tỉ đồng, giá trị nợ xấu còn lại vào khoảng 92.164 tỉ đồng. Trong trường hợp tỷ lệ nợ xấu lên tới 15% theo tính toán của tổ chức xếp hạng Fitch Ratings, tổng nợ xấu của hệ thống NHTM là 437.354 tỉ đồng, sau khi trừ hai khoản nói trên sẽ còn lại 272.354 tỉ đồng.

Tuỳ theo kịch bản của nền kinh tế ở các mức độ hồi phục tốt, trên đà hồi phục hay suy thoái, mà nhóm nghiên cứu dự báo khả năng giải quyết nợ xấu. Trong đó, ở kịch bản đầu, toàn bộ nợ xấu được giải quyết. Ở kịch bản thứ hai, khả năng mức thu hồi tài sản bảo đảm đạt giá trị 50% so với giá trị ban đầu, thì mức nợ xấu theo tính toán của NHNN được giải quyết, trong khi mức nợ xấu theo đánh giá của Fitch ratings còn tồn đọng 75.920 tỉ đồng. Nếu kinh tế suy thoái, mức thu hồi tài sản bảo đảm chỉ đạt 30% thì với tỷ lệ nợ xấu 8,82%, hệ thống ngân hàng còn tồn đọng 22.862 tỉ đồng và ở mức nợ xấu 15% tồn đọng 154.949 tỉ đồng. Lúc này, NHTM phải sử dụng đến vốn tự có, hiện là 149.727 tỉ đồng, thì nợ xấu ở mức 8,82% sẽ được xử lý hết, còn nợ xấu ở mức 15% sẽ còn lại 4.767 tỉ đồng.

Về chính sách tiền tệ năm 2013, nhóm nghiên cứu đề xuất tiếp tục mục tiêu ổn định vĩ mô; NHNN thông qua trần lãi suất cho vay, tiếp tục hạ mặt bằng lãi suất. Để xử lý vấn đề sở hữu chéo, nhóm nghiên cứu cho rằng cần có quy định cấm đầu tư lòng vòng giữa các ngân hàng với nhau; bổ sung mô hình “ngân hàng chuyên môn hoá” và “ngân hàng đa năng”; hoàn thiện luật Thuế thu nhập cá nhân.

Còn tồn khoảng năm ngân hàng yếu kém

Đánh giá về hoạt động ngân hàng năm 2012, nhận định năm 2013, nguyên phó chủ tịch uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia Lê Xuân Nghĩa, cho rằng mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định vĩ mô cũng như phục vụ tăng trưởng đều gặp nhiều áp lực. Năm 2012, chỉ số giá tiêu dùng giảm mạnh phần lớn là nhờ giá lương thực, thực phẩm liên tục giảm từ đầu năm tới nay, nhưng chu kỳ này khó lặp lại trong năm tới. Để đạt tăng trưởng GDP 5,03% cho năm 2012, năm 2011 tổng đầu tư xã hội đã phải tăng tới 34,6%. Trong khi đó, năm nay, tăng trưởng đầu tư xã hội chỉ đạt 29,5%, tăng trưởng GDP năm 2013 sẽ gặp nhiều khó khăn. “Các chuyên gia quốc tế nhận định, kinh tế thế giới có thể phục hồi trong năm 2013, song Việt Nam vẫn chìm trong chu kỳ tăng trưởng thấp”, ông Nghĩa nói.

Ông Lê Xuân Nghĩa cho rằng, xử lý nợ xấu rất phức tạp, trong đó tập trung vào 5 – 7 NHTM mà có những đơn vị tỷ lệ nợ xấu lên tới 40%, khiến cho các kịch bản vừa nêu không có ý nghĩa.

Ông Nghĩa cũng cho rằng, cần phải đẩy nhanh và mạnh hơn nữa quá trình tái cơ cấu ngân hàng. Ông phân tích, trên thị trường hiện còn 4 – 5 ngân hàng yếu kém, không thể vay liên ngân hàng nên phải “xông” ra thị trường huy động từ doanh nghiệp, dân cư, đẩy lãi suất huy động lên cao, buộc các đơn vị khác cũng phải nâng lãi suất lên. Trong khi đó, để ổn định vĩ mô, ông Nghĩa cho rằng, cần phải ổn định lãi suất. Muốn vậy, phải xử lý những ngân hàng yếu kém nói trên, bằng cách gom tất lại, quốc hữu hoá, yêu cầu tuân thủ ngặt nghèo về pháp lý trong giai đoạn tái cơ cấu này.

Cũng theo ông Nghĩa, công tác quản trị rủi ro “cực kỳ có vấn đề, rất sơ khai đến mức không thể tưởng tượng được, nhất là với các ngân hàng chuyển đổi mô hình từ nông thôn lên thành thị”. “Các quy định của ngân hàng chụp ra để một đống, chỉ để khi thanh tra xuống đối phó”, ông Nghĩa kể.

Giám đốc trung tâm nghiên cứu kinh tế, ngân hàng Hàng hải Trịnh Quang Anh, cho rằng hệ thống ngân hàng đã mất đi vai trò trung gian tài chính khi mới chỉ làm được vai trò huy động tiền nhưng thất bại trong việc đẩy tín dụng vào nền kinh tế. Chính sách tiền tệ mới đây được nới thêm một bước nữa khi tiếp tục giảm lãi suất chủ chốt, khuyến khích “giải cứu” bất động sản, song ông Quang Anh cho rằng, dư địa chính sách tiền tệ đã gần như cạn kiệt. Để xử lý nợ xấu, cần một lượng tiền mới bên ngoài đổ vào chứ không phải của các ngân hàng giật gấu vá vai lẫn nhau.

Phó viện trưởng viện Nghiên cứu kinh tế Trung ương Võ Trí Thành, cho biết, hệ thống ngân hàng đối mặt với nhiều rủi ro và đặc biệt là lòng tin rơi xuống “đáy” theo một cuộc điều tra hồi tháng 11 vừa qua, trong khi dư địa cả chính sách tài khoá và chính sách tiền tệ đều không còn nhiều. Việc hệ thống ngân hàng chậm xử lý các vấn đề như nợ xấu, tái cơ cấu càng làm khó khăn gia tăng. Theo quan điểm của chuyên gia này, chính sách của chúng ta vẫn phải chấp nhận chịu “đau” để hướng đến ổn định vĩ mô, mặt khác tìm mọi biện pháp để doanh nghiệp bớt đi khó khăn mà “nhúc nhích” đi lên được.

Theo Thảo Nguyễn

SGTT

http://cafef.vn/tai-chinh-ngan-hang/long-tin-roi-xuong-day-20121226073736605ca34.chn

• "Chúa đảo" Đào Hồng Tuyển: Đã chuẩn bị sẵn 20.000 tỷ tiền mặt đầu tư Siêu dự án tại TPHCM   (2017-03-29 07:32:03)
• TPHCM sẽ xây cầu Cát Lái và Bình Khánh để thay phà   (2016-09-01 03:39:28)
• Thủ tướng đồng ý cho xây cầu Cát Lái nối TP HCM với Đồng Nai   (2016-08-05 20:44:34)
• Đề xuất làm tuyến đường huyết mạch của huyện Cần Giờ trị giá 2.100 tỷ đồng A- A A+ ‹Đọc› Thích tắt quảng cáo hãy nhấn nút UBND TP.HCM cho biết Công ty Cổ phần Đô thị du lịch Cần Giờ đã có đề nghị được thực hiện dự án nâng cấp đường Rừng Sác bằng hình thức xây dựng – chuyển giao (BT).   (2016-01-05 06:56:40)
• Ngày 29/5: Giá USD ngân hàng lại tăng mạnh   (2014-05-30 09:06:19)
• Thị trường ngoại tệ có xu hướng dư cung   (2014-05-29 11:27:05)
• Vẫn còn các khoản vay lãi suất trên 15%   (2014-05-29 09:31:53)
• Quá chậm trễ   (2014-04-08 08:27:42)
• Sacombank chính thức có 20 Phó Tổng giám đốc   (2014-04-04 09:35:17)
• Ngân hàng dự báo lãi suất tiếp tục giảm   (2014-04-04 09:34:43)