Thông thường như mọi năm, thời điểm đầu tháng 12 là các ngân hàng đã bắt đầu các chương trình khuyến mại rầm rộ nhằm thu hút khách hàng gửi tiền. Nhưng năm nay, mới chỉ có vài ngân hàng “lên chiến dịch” khuyến mại, vẫn còn một bộ phận lớn các ngân hàng đang huy động vốn một cách “dửng dưng”.

“Chê” các khoản tiền nhỏ

Chị Nguyễn Thị Thu Hằng (ở Tân Mai, Hà Nội) có khoản tiền hàng vừa thu hồi được tới 400 triệu đồng. Cũng như mọi lần, chị tìm đến ngân hàng T., bởi ở đây khi gửi tiền nhiều sẽ được tặng tiền, không phải ôm quà như các ngân hàng khác.

Hôm 6/12, chị đến chi nhánh của ngân hàng T. trên phường Minh Khai (Q. Hai Bà Trưng) để gửi tiền. Thế nhưng chị đã thất vọng vì khoản tiền 400 triệu đồng của chị không được thưởng tiền mặt, cũng không có quà tặng mà chỉ được hưởng lãi suất đúng 9%/năm.

Hỏi ra, cô nhân viên giao dịch cho biết, đúng là từ tháng 9 tới nay ngân hàng thường có chính sách tặng tiền cho khách gửi nhiều, nhưng đợt này lại chỉ dành tặng tiền cho các khách hàng có khoản tiền gửi từ 500 triệu đồng trở lên. Theo đó, với mỗi 500 triệu đồng gửi tiết kiệm 1 tháng, khách hàng sẽ được tặng tiền là 1.080.000 đồng, còn nếu gửi kỳ hạn 3 tháng thì được 1,3 triệu đồng, bên cạnh mức lãi suất 9%.

Trước đó, hồi tháng 10, chị chỉ gửi có 300 triệu đồng, nhưng đã được ngân hàng tặng 1 triệu đồng. Chính sách khi ấy có cả tặng tiền cho các khoản tiền từ 100 triệu đồng (được tặng 300 nghìn đồng nếu gửi 3 tháng). Lần này, dù là khách quen, nhưng chị Hằng cũng không thể mặc cả được khoản tiền thưởng mà ngân hàng này áp dụng.

Trong khi đó bác Phương ở phố Kim Ngưu lại có khoản tiền tiết kiệm 150 triệu đồng gửi ở ngân hàng Q. Ngân hàng này không có chính sách tặng tiền như ở ngân hàng T., mà là tặng quà tùy theo giá trị số tiền gửi. Thế nhưng, giá trị quà của ngân hàng này cũng rất thấp như là chiếc cốc, đĩa hay nước rửa bát. Để được món quà trị giá khoảng 100 nghìn đồng là chiếc đĩa sứ lớn thì khoản tiền gửi tối thiểu phải là 200 triệu đồng.

Không chỉ ở hai ngân hàng này, theo quan sát tại một số các ngân hàng khác như ngân hàng V., ngân hàng B., ngân hàng C., các chương trình khuyến mại cũng chưa có nhiều, hoặc có thì cũng chưa đủ thu hút khách. Các khoản tiền gửi ít thậm chí còn “bị” nhân viên giao dịch khuyên gửi không kỳ hạn để chờ chương trình mới!

Ngân hàng đã dư tiền hay chờ giảm lãi suất?

Theo số liệu của NHNN, tăng trưởng huy động vốn của các tổ chức tín dụng đã lên tới 15% trong 11 tháng đầu năm, gấp hơn 3 lần so với con số tăng trưởng tín dụng chưa đến 5%. Có một vài ý kiến cho rằng, việc các ngân hàng không mặn mà khuyến mại trong thời gian gần đây là bởi họ đã dư giả tiền.

Trên thực tế, nhận định trên chỉ đúng một phần và với các ngân hàng lớn, có lượng tiền huy động dồi dào. Tuy nhiên, nói rằng ngân hàng không mặn mà khuyến mãi là bởi họ dư giả tiền là không đúng, bởi lẽ với ngân hàng thì huy động càng nhiều càng tốt.

Vậy nguyên nhân thực sự là gì? Theo ý kiến của một số chuyên gia về tài chính ngân hàng, việc các ngân hàng đang ‘dửng dưng’ huy động, hay ‘từ từ’ đưa ra các chương trình hút vốn như mọi năm là muốn chờ đợi động thái hạ trần lãi suất từ phía NHNN.

Quả thực, từ đầu tháng tới nay, liên tục có các nhận định của chuyên gia, các tổ chức trong và ngoài nước cho thấy nên hạ trần lãi suất huy động các kỳ hạn ngắn thêm 100 điểm cơ bản xuống 8%, qua đó sẽ giúp hạ lãi suất cho vay, tạo điều kiện tiếp cận vốn cho nền kinh tế.

Theo Ủy ban giám sát tài chính Quốc gia, hiện nay các cơ sở để giảm lãi suất đã hội đủ, như là lạm phát được kiểm soát ở mức 7 – 7,5%; thanh khoản của hệ thống ngân hàng ổn định; lợi suất trái phiếu Chính phủ giảm; niềm tin vào đồng nội tệ tăng lên (nhờ tỷ giá ổn định trong thời gian dài, ngoại tệ lại ít có khả năng biến động mạnh do dự trữ ngoại hối hiện dồi dào ở mức 12 tuần nhập khẩu), nên ngay trong tháng 12 này hoặc đầu năm 2013, NHNN nên mạnh dạn hạ lãi suất cơ bản.

Một số lãnh đạo ngân hàng cũng nhận xét, hiện nay đang là thời điểm hợp lý nhất để hạ trần lãi suất huy động, và rất có thể quyết định ấy sẽ được đưa ra ngay trong trung tuần tháng 12. Trường hợp NHNN chưa quyết định hạ lãi suất trong năm nay thì các ngân hàng vẫn sẽ chủ động điều chỉnh giảm các mức lãi suất huy động, kể cả kỳ hạn dài lẫn ngắn. Hiện tại, lãi suất huy động kỳ hạn dài của các ngân hàng lớn cao nhất cũng chỉ còn 12%/năm, giảm hẳn so với mức 13%/năm cách đây một tháng.

Thành Hưng