Ngân hàng Nhà nước đã ban hành một loạt quyết định về hạ lãi suất huy động cũng như cho vay của các NHTM. Việc hạ lãi suất là động thái tích cực từ phía NHNN tuy nhiên cũng còn ý kiến cho rằng cần hành động nhiều hơn nữa thì những chính sách mới phát huy tác dụng. Chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu đã có cuộc chia sẻ ngắn về vấn đề này.

Thưa ông, mới đây NHNN đã có quyết định hạ trần lãi suất huy động xuống 9%/năm đối với kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 12 tháng. Ông đánh giá thế nào với động thái này của NHNN?

Đây là tin vui khi NHNN hạ trần lãi suất thêm 2 điểm % nhưng bất ngờ đối với giới tài chính. Bởi ngân hàng Nhà nước đã hứa là sẽ về mức đó vào cuối năm nhưng giờ mới ở giữa năm đã giảm xuống 9%.

Dù sao cũng là dấu hiệu tốt vì khi hạ lãi suất đầu vào xuống thì chắc chắn lãi suất đầu ra sẽ hạ xuống, tuy nhiên lãi suất đầu ra có hạ xuống mạnh như lãi suất đầu vào hay không thì thời gian tới chúng ta sẽ biết.

Bởi bản thân các ngân hàng thương mại cũng có những chính sách tín dụng mà tùy theo nhận định của NH với khách hàng, khách hàng nào có dự án tốt, chứng tỏ đc nguồn hoàn trả thì NH mới cho vay với lãi suất bằng lãi suất đầu vào thêm 3%  biên độ. Nếu doanh nghiệp mà không thế chấp, hay thông tin không minh bạch thì chắc chắn ngân hàng sẽ yêu cầu mức lãi suất cao hơn.

Tuy nhiên quan trọng hơn là dù với lãi suất như thế thì doanh nghiệp có khả năng hấp thụ  lượng vốn tín dụng đó hay không? Rồi các ngân hàng đang rất cẩn trọng trong quản trị rủi ro tín dụng có sẵn sàng khơi thông vốn ra cho doanh nghiệp.

Vậy theo ông hạ lãi suất không là chưa đủ?

Theo quan điểm của tôi thì hạ lãi suất mới chỉ là điều kiện cần nhưng chưa đủ, vấn đề là ngân hàng phải khai thông được vốn đang được giữ lại do nợ xấu cao. Nợ xấu lên tới 10% là tỷ lệ nợ xấu rất cao. Với tỷ lệ nợ xấu như thế thì chắc chắn các ngân hàng sẽ phải rụt rè cho vay ra.

Để lãi suất thấp đến được với doanh nghiệp thì trước hết phải tái cấu trúc xong các ngân hàng, làm sạch bảng cân đối qua việc mua bán nợ. Sau đó các ngân hàng mới tập trung nỗ lực kinh doanh, an tâm cho vay.

Cho đến nay NHNN cũng đưa ra một số đề xuất nhưng chưa hề có hành động cụ thể nào. Do vậy trong thời gian tới các cơ quan quản lý cần phải có hành động mạnh mẽ hơn, đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu.

Để giải quyết nợ xấu NHNN đã có kế hoạch thành lập công ty mua bán nợ. Có đề xuất việc mua nợ xấu không nhất thiết là bằng tiền mặt mà có thể thông qua phát hành trái phiếu được đảm bảo. Quan điểm của ông với hướng xử lý này?

Để mua lại nợ xấu từ NHTM thay vì sử dụng tiền măt, Chính phủ cũng có thể phát hành cho NHTM  một loại trái phiếu CP. Đây là loại TP thanh khoản cao, có rủi ro bằng không và bất cứ khi nào NHTM cần tiền thì có thể vào thị trường thứ cấp để bán thu tiền về. Tuy nhiên vẫn cần mua một phần nợ xấu bằng tiền mặt để hấp dẫn ngân hàng tham gia.  Nếu chỉ có phát hành TP thì các ngân hàng chắc sẽ dè dặt. Hơn nữa mua nợ xấu bằng tiền sẽ mang hiệu quả tức thì đối với thanh khoản của ngân hàng. Do vậy cũng thúc đẩy ngân hàng sớm bơm vốn ra cho doanh nghiệp.

Trong bối cảnh hiện tại các doanh nghiệp đang tồn kho cao thì bơm vốn cho doanh nghiệp có khả thi?

Hiện tại doanh nghiệp vừa tồn kho nhiều nhưng vẫn khát vốn. Vốn tín dụng không giải quyết được hàng tồn kho, nên cần có chính sách khác để tiêu thụ bớt sản phẩm của doanh nghiệp. Vi dụ như Chính phủ có thể thông qua các chương trình đầu tư cơ sở hạ tầng để tiêu thụ bớt xi măng, sắt thép… đang có tồn kho lớn

Bơm vốn vào nhưng sau đó phải làm cho dòng vốn lưu chuyển thông suốt trong nền kinh tế như máu trong cơ thể thì mới có tăng trưởng. Nếu chỉ dựa vào chính sách tiền tệ nới lỏng để bơm vốn thì cũng chưa thể có tăng trưởng như mong muốn.

Thanh Hải