Từ đầu tháng 6, khi người dân rút tiền mặt tại máy ATM của các ngân hàng không phải là đơn vị phát hành thẻ sẽ phải trả 5.500 đồng/lần giao dịch (đã gồm thuế giá trị gia tăng), thay vì mức 3.300 đồng như hiện nay.

Đây là kiến nghị của các ngân hàng thuộc thành viên Hội Thẻ lên Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về việc nâng phí rút tiền ngoại mạng. Hiệp hội này cũng tiếp tục kiến nghị lên cơ quan quản lý về việc cho phép thu phí rút riền ATM nội mạng.

Đây là lần thứ tư Hội Thẻ đặt ra vấn đề thu phí của chủ thẻ rút tại chính máy ATM của ngân hàng phát hành, sau 3 lần bị từ chối. Đâu là lý do của đề xuất trên?

Điệp khúc cũ

Lý do cơ bản nhất, trả lời trên báo Tuổi Trẻ, Chủ tịch Hội Thẻ Nguyễn Thu Hà cho hay, việc tăng phí rút tiền ngoại mạng để bù đắp một phần chi phí trong lúc NHN chưa cho phép ngân hàng phát hành thẻ thu phí rút tiền nội mạng.

Theo bà Hà, việc đầu tư cho hệ thống ATM ngốn chi phí rất lớn, thời gian gần đây chi phí đầu tư còn tăng thêm do các ngân hàng phải tăng cường an ninh, báo động trước tình trạng máy ATM liên tục bị tấn công. Bà Hà cho rằng, trên thực tế, một vài ngân hàng đã nâng phí rút tiền ngoại mạng lên mức 5.500 đồng/giao dịch từ cuối năm 2010, và "khách hàng cũng không phàn nàn gì".

Liên quan đến phí rút tiền nội mạng, bà Hà thông báo Hội Thẻ sẽ tiếp tục kiến nghị NHNN.

Theo Hội Thẻ, chi phí đầu tư cho hệ thống rất lớn, trong khi các NH không có nguồn thu đối với khoản đầu tư cho hệ thống ATM. Số tiền duy trì trong tài khoản của khách hàng chỉ tương ứng với số tiền các NH phải nạp sẵn vào máy ATM cũng như để dự trữ cho việc tiếp quỹ, do đó NH không được hưởng lợi từ khoản tiền này.

Lý do trên không khác nhiều so với những lần đề nghị thu phí ATM trước đây của Hội Thẻ - tổ chức của khoảng 40 ngân hàng lớn trong nước. Do NHNN chưa đồng ý với những lần đề xuất trên nên nhiều ngân hàng đã lách bằng cách thu các loại phí khác như: phí quản lý tài khoản, phí xem số dư tài khoản, phí in sao kê...

Từ đầu tháng 6, khi người dân rút tiền mặt tại máy ATM của các ngân hàng không phải là đơn vị phát hành thẻ sẽ phải trả 5.500 đồng/lần giao dịch. Ảnh chỉ có tính minh họa.

Ngân hàng than lỗ

Ông Trịnh Thượng Thức - Trưởng phòng Dịch vụ thẻ Ngân hàng Ngoại thương chi nhánh TP.HCM, cho biết trên Tuổi Trẻ, với mức phí rút tiền ngoại mạng là 3.300 đồng/giao dịch như hiện nay ngân hàng nào cũng kêu lỗ. Trong khi đó chi phí cho máy ATM ngày càng đắt đỏ.

Trong lần trả lời báo giới hồi tháng 9/2010, ông Thức nói rằng, chi phí cho máy rút tiền tự động (ATM) ngày càng đắt đỏ. Giá thuê địa điểm đặt máy ở những vị trí đắc địa lên đến 10 triệu đồng/chỗ, còn lại từ 3-5 triệu đồng/chỗ. Đó là chưa kể phí thuê đường truyền, phí thuê đội ngũ kiểm đếm, tiếp tiền. Riêng chi phí sửa chữa, bảo trì mỗi máy lên đến 500 triệu đồng/năm.

Trong khi đó, giám đốc Trung tâm thẻ một ngân hàng cổ phần cho biết họ không kỳ vọng vào số tiền tồn trong tài khoản do người dân chưa có thói quen thanh toán bằng thẻ. Tiền vừa vào tài khoản, chủ thẻ đã rút ra chi tiêu. Chưa kể do lãi suất tăng cao, ngay cả lãi suất không kỳ hạn ở một số ngân hàng cũng lên đến 10-12%/năm nên khách hàng tính toán không dại gì duy trì số dư trong tài khoản mà rút ra gửi tiết kiệm.

Ngân hàng có hệ thống máy ATM lớn phải duy trì số dư thấp nhất 400-500 triệu đồng/máy nên thiệt hại không nhỏ. Với những ngân hàng có hệ thống ATM lên đến hàng nghìn máy, số tiền không sinh lãi lên đến 500-600 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng việc thu phí rút tiền ngoại mạng nhằm khuyến khích ngân hàng đầu tư máy, tránh dồn gánh nặng lên vai ngân hàng lớn. Hiện nhiều ngân hàng phát hành thẻ nhưng không đầu tư máy hoặc đầu tư rất ít, hiện bình quân một máy ATM đang phục vụ đến 2.700 chủ thẻ. Gánh nặng đầu tư dồn về một vài ngân hàng, dẫn đến kết nối ATM càng rộng, ngân hàng trang bị nhiều máy ATM càng thiệt vì phí thu được không đủ chi phí vận hành hệ thống.

ATM sẽ vẫn quá tải kể cả thu phí?

Tuy nhiên, những lý do này, nếu lật lại đề xuất của ngân hàng, không hề thấy có nhiều sự khác biệt (xem bài Lại muốn thu phí ATM, Tuổi Trẻ ngày 14/9/2010). Dường như, các lý do "muôn thuở"để buộc phải tăng phí khi rút ATM ngoại mạng và việc thu tiền khi rút ATM nội mạng là khó tránh khỏi.

Liền theo đề xuất đó là một thông báo có tính chất cảnh cáo cơ quan quản lý, nếu NHNN không đồng ý các ngân hàng sẽ tạm ngừng lắp mới ATM. Chẳng hạn, nhiều ngân hàng, trong đó có Vietcombank, đã lên kế hoạch lắp đặt thêm máy ATM trong năm 2011 nhưng đã ngưng lại. Tính đến cuối năm 2010, toàn thị trường có 11.700 máy ATM, tăng 20% so với cuối năm 2009.

Việc hạn chế lắp mới sẽ gây quá tải cho mỗi lần rút tiền, đặc biệt vào cuối tháng, những dịp nghỉ lễ, thưởng Tết... - có thể coi là một áp lực để buộc NHNN phải cân nhắc trước đề nghị thu phí ATM của các ngân hàng.

Chính vì vậy, trên các diễn đàn, có độc giả cho rằng, trên thế giới, có rất ít ngân hàng thu phí ATM nội mạng, mà thẻ của họ dùng được khắp nơi. Ở Việt Nam hiện tại lại rất ít nơi chấp nhận thanh toán bằng thẻ. Điều đó có nghĩa là việc sử dụng thẻ chưa thực sự mang lại tiện ích vượt trội so với việc dùng tiền mặt.

"Hiện nay, khách hàng đã phải trả nhiều khoản phí cho việc sử dụng thẻ ATM: phí mở thẻ, phí thường niên... Để kích thích việc mở tài khoản ngân hàng và sử dụng thẻ, đáng lẽ các ngân hàng còn phải khuyến mãi, miễn phí, tặng thêm quà hoặc tiền cho khách sử dụng thẻ của mình, đằng này lại còn thu phí với chính khách hàng của mình rút tiền tại ATM ngân hàng mình. Chính sách kinh doanh đó thật quá vô lý!" - độc giả HuynhLam trên diễn đàn về Khí tượng, viết.

Việc thu phí giao dịch tại ATM, theo vị này, sẽ là khách hàng sẽ chán nản, không dùng thẻ, không dùng ATM nữa. Suy cho cùng nếu chỉ cần 5 triệu trong túi, mang theo vài tờ polymer chắc vẫn nhẹ hơn 1-2 cái thẻ ATM. Hơn nữa, khách hàng sẽ tranh thủ những lần rút tiền miễn phí đầu tiên để vét sạch máy ATM, như vậy máy sẽ không đủ tiền cung cấp cho người đến chậm.

Thứ ba, thẻ ATM để giám bớt áp lực giao dịch cho ngân hàng. Nay phải tốn phí rút tiền, người dân sẽ quay lại rút tiền ở các chi nhanh ngân hàng, dẫn đến tình trang đông đúc, quá tải như trước kia.

Cũng có ý kiến cho rằng, chủ trương thu phí ATM trong mạng cũng không có gì sai và có thể chấp nhận vì ngân hàng sẽ có thêm nguồn thu để duy trì và nâng cao chất lượng dịch vụ AMT của mình. Tuy nhiên, cần xem xét và miễn phí một số giao dịch (ví dụ như miễn 5 giao dịch đầu trong tháng). Có như vậy, mới không ảnh hưởng tới những người dùng dịch vụ ATM có giá trị tài khoản thấp (công nhân, giáo viên, hưu trí). Đồng thời, ngân hàng cũng cần nâng mức giao dịch mỗi lần.

Theo Ngọc Hà

• "Chúa đảo" Đào Hồng Tuyển: Đã chuẩn bị sẵn 20.000 tỷ tiền mặt đầu tư Siêu dự án tại TPHCM   (2017-03-29 07:32:03)
• TPHCM sẽ xây cầu Cát Lái và Bình Khánh để thay phà   (2016-09-01 03:39:28)
• Thủ tướng đồng ý cho xây cầu Cát Lái nối TP HCM với Đồng Nai   (2016-08-05 20:44:34)
• Đề xuất làm tuyến đường huyết mạch của huyện Cần Giờ trị giá 2.100 tỷ đồng A- A A+ ‹Đọc› Thích tắt quảng cáo hãy nhấn nút UBND TP.HCM cho biết Công ty Cổ phần Đô thị du lịch Cần Giờ đã có đề nghị được thực hiện dự án nâng cấp đường Rừng Sác bằng hình thức xây dựng – chuyển giao (BT).   (2016-01-05 06:56:40)
• Ngày 29/5: Giá USD ngân hàng lại tăng mạnh   (2014-05-30 09:06:19)
• Thị trường ngoại tệ có xu hướng dư cung   (2014-05-29 11:27:05)
• Vẫn còn các khoản vay lãi suất trên 15%   (2014-05-29 09:31:53)
• Quá chậm trễ   (2014-04-08 08:27:42)
• Sacombank chính thức có 20 Phó Tổng giám đốc   (2014-04-04 09:35:17)
• Ngân hàng dự báo lãi suất tiếp tục giảm   (2014-04-04 09:34:43)