Thông điệp mới đây của Chính phủ về việc bơm ngoại tệ cho thị trường và giữ ổn định tỷ giá từ nay đến Tết Nguyên đán đã phần nào giải tỏa được tâm lý “căng thẳng” ngoại tệ của người dân và DN.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, đây mới là giải pháp tình huống. Thị trường tài chính, tiền tệ VN đang đòi hỏi những giải pháp trung và dài hạn.

Thông điệp được ông Lê Đức Thúy - Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia đưa ra là: “Giải pháp nhằm bình ổn thị trường ngoại tệ đang lên cơn sốt được Thường trực Chính phủ thống nhất: Không tăng tỷ giá, không ép hạ lãi suất VND, mà điều hành theo cơ chế thị trường”.

Sử dụng các biện pháp thị trường

Đã có rất nhiều mổ xẻ về nguyên nhân vì sao tỷ giá VND/USD tăng đột biến trong thời gian qua như thâm hụt thương mại, nguy cơ lạm phát cao, DN đến kỳ thanh toán cuối năm... Cũng đã có không ít đề xuất, ý kiến về việc điều chỉnh tỷ giá để thúc đẩy xuất khẩu, hạn chế nhập siêu.

Thế nhưng, theo lý giải của ông Thúy: “Tăng tỷ giá, chính sách điều hành sẽ lặp lại kịch bản những lần điều chỉnh trước, gây ra tác động lớn đối với giá hàng hóa, nhập khẩu.., tạo ra sức ép với lạm phát và có thể phá vỡ mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô mà Chính phủ đã đề ra, làm mất niềm tin đối với nội tệ, vốn đang “ngược dòng” với xu hướng của các đồng tiền khác so với USD”.

Do đó, Chính phủ quyết định từ nay đến cuối năm không điều chỉnh tỷ giá, đồng thời chỉ đạo NHNN cung ứng đầy đủ ngoại tệ cho các nhu cầu cần thiết cho nền kinh tế.

Cùng với việc bơm ngoại tệ, Chính phủ chủ trương để lãi suất tiền đồng vận hành theo cơ chế thị trường, thay vì yêu cầu các ngân hàng hạ lãi suất để hỗ trợ DN như trước đây. Điều này đồng nghĩa với việc chấp nhận lãi suất huy động và cho vay VND trên thị trường tăng.

Về cơ bản, Chính phủ đã sử dụng các biện pháp có tính thị trường để bình ổn thị trường ngoại hối. Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế: Đây là một giải pháp tình huống phù hợp trong tình hình hiện nay, thể hiện sự linh hoạt trong điều hành của Chính phủ.

Các giải pháp này một mặt đem lại lòng tin về đồng tiền nội địa cho người dân, mặt khác giải tỏa tâm lý căng thẳng về khan hiếm ngoại tệ đối với DN.

DN được và mất gì?

Cái được và kỳ vọng của DN qua thông điệp này của Chính phủ là sẽ được cung ứng đủ ngoại tệ theo nhu cầu khi các giải pháp có hiệu quả. Tuy nhiên, nếu xét rộng ra, sẽ chỉ có một số ít DN được hưởng lợi.

Đó sẽ chỉ là những DN sản xuất, nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu như lương thực - thực phẩm, xăng dầu, phân bón... mới mua được USD với giá trần niêm yết. Còn đối với những DN sản xuất kinh doanh trong nước (đặc biệt là những DNNVV) lại đang đứng trước bài toán vốn vay có nguy cơ tăng do lãi suất huy động thả nổi.

Theo tính toán của ông Thúy, lợi ích của việc tăng lãi suất “về tích cực, nó đáp ứng được nhu cầu vay và cho vay theo thực tế thị trường, giảm áp lực lên tỷ giá, đồng tiền Việt sẽ có giá hơn, đồng thời góp phần giảm lạm phát”. Như vậy, có thể hiểu đây là thông điệp thắt chặt chính sách tiền tệ.

Ông Thúy cũng dự báo lãi suất sẽ tăng nhưng mức tăng không nhiều. Mức huy động nằm trong khoảng 12 - 13%, các khoản phụ phí bị loại trừ thì cho vay khoảng 15 - 17%/năm. Tuy nhiên, theo một cuộc khảo sát mới đây, sẽ không có nhiều DN chịu được mức lãi suất ngắn hạn trên 12%/năm.

Có thể nói VND đang đòi hỏi giải pháp trung và dài hạn hơn, cho dù lúc nào cũng cần các giải pháp tình huống. Bên cạnh đó cũng rất cần sự chủ động, minh bạch và có lộ trình trong chính sách tỷ giá của nhà điều hành. Có như vậy thì DN và người dân mới có thể tự cân đối và không bị sốc trước những thay đổi của chính sách.