Sau quyết định nâng tỷ giá lên 2% của NHNN ngày 17-8, nhiều ngân hàng ngay lập tức đã điều chỉnh trong ngày hôm qua. Giá USD trên thị trường tự do cũng được đà tăng vọt lên mức 19.600 VND/USD. Các doanh nghiệp nhập khẩu lâm vào tình trạng khó khăn vì USD tăng giá.

Theo quyết định của NHNN, kể từ ngày 18-8, tỷ giá bình quân liên ngân hàng là 18.932 VND/USD thay cho mức 18.544 VND/USD trước đó. NHNN cho biết, việc điều chỉnh này nhằm phục vụ mục tiêu kiểm soát nhập siêu. Quyết định điều chỉnh được NHNN đưa ra sau khoảng gần 1 tháng giá USD trên thị trường liên tục tăng và vượt qua mức niêm yết của ngân hàng.

Cũng theo quyết định của NHNN, biên độ tỷ giá vẫn giữ nguyên mức +/-3%, như vậy giá trần giao dịch tại các ngân hàng được khống chế ở mức không quá 19.500 VND/USD, mức điều chỉnh này là khá mạnh so với mức kịch trần (19.100 VND/USD) mà các ngân hàng áp dụng trong thời gian qua. Đây là lần điều chỉnh tỷ giá thứ hai của NHNN kể từ tháng 2 năm nay và lần thứ ba trong gần 9 tháng qua.

Ngay sáng hôm qua, các ngân hàng đã thay đổi mức giá mua-bán USD lên mức mới. Tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương (Vietcombank) mức giá được niêm yết 19.295 VND/USD (mua tiền mặt); 19.300 VND/USD (mua chuyển khoản) và bán ra ở mức 19.310 VND/USD, mức giá bán ra tăng 210 VND/USD. Tại ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) có giá niêm yết là 19.295 VND/USD (mua tiền mặt); 19.305 VND/USD (mua chuyển khoản) và bán ra ở mức 19.310 VND/USD...

Trên thị trường tự do cũng nhanh chóng nắm bắt và đẩy giá giao dịch USD lên mức cao. Tuy nhiên, sau khi tăng mạnh ở thời điểm mở cửa thì giá USD trên thị trường này cũng đã có những điều chỉnh.

Quyết định cần thiết và đúng đắn

"Quyết định tăng tỷ giá bình quân liên ngân hàng của NHNN là một việc làm cần thiết và đúng đắn. Quyết định này sẽ tạo ra nhiều chủ động cho việc điều hành tỷ giá cuối năm-thời điểm thông thường hay căng thẳng về tỷ giá", chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh nhận định.

Ông Ánh cũng cho rằng, việc nâng tỷ giá bình quân liên ngân hàng sẽ khiến cho khoảng cách giữa tỷ giá ngân hàng và tỷ giá tự do rút ngắn lại. Việc huy động USD tại các ngân hàng cũng vì thế mà hấp dẫn hơn. Khi đầu vào tốt, ngân hàng sẽ có nguồn cung để bán ra ngoài, giải quyết các nhu cầu về ngoại tệ của cá nhân cũng như doanh nghiệp.

Đa số các chuyên gia kinh tế đều đánh giá cao động thái này của NHNN. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng việc tăng tỷ giá đến thời điểm này mới được thực hiện là hơi chậm. Nếu được thực hiện sớm hơn, rất có thể thị trường sẽ không có những xáo trộn khi tỷ giá tăng vọt, người dân đổ xô đi mua như một vài ngày gần đây.

Việc các đại lý thu gom tăng giá USD mua vào đã khiến doanh nghiệp cũng như cá nhân không mặn mà bán USD cho ngân hàng. Trong khi tỷ giá niêm yết tại các ngân hàng vẫn thấp hơn tỷ giá trên thị trường tự do.

Việc giữ nguyên tỷ giá trong suốt 6 tháng liên tục khi thị trường vốn có không ít xáo trộn đã khiến huy động USD của các ngân hàng gặp khó khăn. Không mua được USD cũng đồng nghĩa với việc bán USD ra ngoài sẽ rất hạn chế. Điều này vô hình trung hạn chế các giao dịch ngoại tệ tại ngân hàng. Cung không đủ cầu, vì thế, việc người dân tìm đến thị trường tự do là điều dễ hiểu.

Trước quyết định tăng tỷ giá bình quân liên ngân hàng của NHNN,TS. Cao Sỹ Kiêm-Nguyên Thống đốc NHNN đã có trao đổi xung quanh vấn đề này.

Ông có thể cho biết, ngoài mục tiêu kiểm soát nhập siêu thì việc nâng tỷ giá bình quân liên ngân hàng đối với đồng USD còn có tác dụng gì?

Có thể nói đây là một bước tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ theo cung cầu thị trường của NHNN. Rõ ràng chính sách quản lý ngoại hối và tỷ giá của chúng ta trong thời gian qua là khá ổn định đáp ứng được cung cầu ngoại tệ trên thị trường.

Mức độ chênh lệch tỷ giá trên thị trường tự do và tỷ giá do Ngân hàng Nhà nước công bố khá sát nhau. Cung cầu ngoại tệ đang có diễn biến, nhưng giữa các yếu tố như dự trữ ngoại tệ, khả năng cung ứng và yêu cầu của xã hội chưa đến mức gay gắt.

Quyết định này của NHNN đã theo sát tư tưởng chỉ đạo về điều hành tỷ giá theo cung cầu thị trường, nhắm mục tiêu giảm nhập siêu. Việc điều chỉnh này khiến mức giá USD không bị chênh lệch lớn và tránh gây ra những đột biến gây bất lợi cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, còn góp phần ổn định tâm lý cho người dân, nhà đầu tư, doanh nghiệp.

Giá USD tăng sẽ có tác động như thế nào tới tình hình lạm phát trong giai đoạn cuối năm, thưa ông?

Thực tế sẽ không có ảnh hưởng nhiều vì giá USD tăng có thể đẩy một số giá lên nhưng không đáng kể, chỉ ở mức 2%. Những mặt hàng nhập khẩu bị tác động ít, một số bộ phận sẽ bị ảnh hưởng nhưng cũng không lớn.

Cách điều chỉnh này là để giữ cho ổn định, tuy nhiên sẽ ổn định tương đối. Cuối năm có nhiều yếu tố tác động tới cung cầu ngoại tệ nhưng nếu chúng ta chủ động cộng với việc giải quyết vấn đề tâm lý và can thiệp tốt hơn thì tỷ giá sẽ ổn định.

Trước khả năng giá USD có thể tăng liệu các ngân hàng có tâm lý găm giữ chờ lên cao rồi mới bán ra không?

Điều này là hoàn toàn có thể nếu chính sách giải quyết không hợp lý. Khi chính sách đưa ra được hài hòa thì ngân hàng muốn giữ USD lại nhưng giữa lợi ích thu được và việc phải dự trữ không thu được lãi chênh nhau không lớn thì ngân hàng sẽ phải bán ra, đây là nghệ thuật trong việc điều hành chính sách.

Nhìn chung cung ngoại tệ của các ngân hàng cho các doanh nghiệp không gặp vấn đề gì, nhưng xét về cục bộ có thể sẽ có khó khăn, ví dụ như trong một thời điểm nào đó ngân hàng không có đủ dự trữ ngoại tệ để đáp ứng nhu cầu.

Theo Anh Tú - Hùng Anh
ANTĐ