|
Do các dịch vụ liên quan đến thông tin tín dụng tương đối nhạy cảm, đặc biệt là liên quan đến dữ liệu thông tin cá nhân, hoạt động này cần được Chính phủ quản lý.
Dự kiến sẽ có thêm hai công ty cung cấp thông tin tín dụng tư nhân bên cạnh Trung tâm Thông tin tín dụng (CIC) thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang độc quyền trên thị trường.
Giám đốc CIC, ông Phạm Công Uẩn, hôm 14-4 đã chia sẻ với các phóng viên xung quanh thông tư hướng dẫn Nghị định số 10/2010/NĐ-CP về hoạt động thông tin tín dụng đang được Ngân hàng Nhà nước soạn thảo.
Thưa ông, nhiều ý kiến cho rằng thông tin tín dụng đang là một nút thắt trên thị trường tài chính Việt Nam?
Ông Phạm Công Uẩn: Sau khi Việt Nam gia nhập WTO, các ngân hàng thương mại ở Việt Nam đã và đang giới thiệu hàng loạt các sản phẩm bán lẻ cũng như tín dụng tiêu dùng mới và số lượng bên vay đã tăng lên đáng kể. Nhận thức được nhu cầu của ngành ngân hàng về việc tìm hiểu lịch sử tín dụng của các bên vay, rất nhiều đơn vị muốn thành lập công ty cung cấp thông tin tín dụng.
Tuy nhiên các công ty này chưa thể hoạt động do chưa có khung pháp lý cho việc thu thập thông tin từ các tổ chức tín dụng và công ty cung ứng dịch vụ tiện ích (chẳng hạn như công ty viễn thông, công ty điện lực, công ty cấp nước...).
Do các dịch vụ liên quan đến thông tin tín dụng tương đối nhạy cảm, đặc biệt là liên quan đến dữ liệu thông tin cá nhân, hoạt động này cần được Chính phủ quản lý và giám sát chặt chẽ.
Vì vậy, Nghị định 10 vừa được ban hành sẽ tạo ra một khung pháp lý để các trung tâm thông tin tín dụng ra đời và hoạt động, đồng thời nó cũng hỗ trợ việc quản lý thông tin tín dụng của Ngân hàng Nhà nước cũng như giúp thị trường tài chính hoạt động ổn định, an toàn và hiệu quả.
Hiện trên thị trường mới chỉ có thông tin tín dụng công do CIC cung cấp, chủ yếu đáp ứng nhu cầu thông tin cơ bản của các ngân hàng. Song, hiện còn rất nhiều sản phẩm thông tin tín dụng khác mà CIC và thị trường chưa có.
Quy định “thành lập công ty thông tin tín dụng tối thiểu phải có 20 ngân hàng thương mại cam kết cung cấp thông tin cho công ty và cam kết không cung cấp thông tin cho công ty tín dụng tư nhân khác” trong nghị định trên có vẻ quá cứng nhắc? Vì sao không thấy đề cập đến các công ty tài chính trong quy định này?
Hiện nay Việt Nam có rất nhiều công ty tài chính, nhưng chỉ có 51 ngân hàng thương mại, như vậy chúng ta chỉ có thể có hai công ty tín dụng tư nhân. Đây là hàng rào kỹ thuật mà chúng tôi lập ra, hàng rào này đã được xem xét rất kỹ lưỡng dựa trên quy mô của thị trường tài chính Việt Nam. Nhiều nước khác trên thế giới cũng làm như vậy. Con số 20 ngân hàng không phải là ngẫu nhiên mà thị trường ta chỉ ở quy mô ấy và ta chọn như thế.
Chúng tôi không lấy 20 công ty tài chính hay đơn vị khác mà là ngân hàng vì số lượng ngân hàng của ta tương đối ổn định trong khi số tổ chức cấp tín dụng như công ty tài chính thường biến động nhiều. Hơn nữa cơ sở dữ liệu ban đầu của các công ty tài chính còn rất hạn chế. Tuy nhiên quy định này không hề ảnh hưởng đến nhu cầu cung cấp thông tin của các công ty tài chính cũng như các công ty tín dụng tư nhân và các khách hàng có nhu cầu thông tin. Họ có thể tự thỏa thuận với nhau trong vấn đề hợp tác cung cấp thông tin.
Việc giới hạn số lượng công ty thông tin tín dụng là vì chất lượng hoạt động của các công ty. Các công ty thông tin tín dụng phải đầu tư công nghệ hiện đại, mất nhiều thời gian mới thu thập đủ lượng thông tin lớn nên phải hoạt động được thì mới tồn tại bền vững, đó cũng là nhằm đảm bảo an toàn hệ thống và độ tin cậy cho thị trường.
Nếu một công ty tín dụng tư nhân có sự cam kết nhiều hơn 20 ngân hàng, ví dụ 35 chẳng hạn, như vậy còn 16 ngân hàng trên thị trường không đủ để thành lập thêm một công ty tín dụng tư nhân khác, giải quyết vấn đề này thế nào?
Giả sử có trường hợp đó xảy ra thì các ngân hàng có thể thay đổi cam kết của mình, hôm nay họ có thể đồng ý cung cấp thông tin cho công ty này nhưng ngày mai họ cũng có quyền xóa bỏ cam kết, quan trọng là các công ty tín dụng tư nhân làm sao để giữ được chân các ngân hàng thương mại. Chính điều này theo tôi tạo cho thị trường phát triển và sôi động hơn, minh bạch hơn.
CIC hiện phục vụ bao nhiêu khách hàng trong một năm? CIC vẫn thuộc Ngân hàng Nhà nước và có chức năng quản lý nhà nước, có phải CIC vừa đá bóng vừa thổi còi không?
Hiện CIC đang quản lý khoảng 18 triệu khách hàng. Song đó mới là chiều rộng, còn chiều sâu chưa nhiều. Tức là với mỗi khách hàng CIC mới nắm thông tin chung thôi chứ chưa chi tiết.
CIC cũng mới chỉ bao quát được thông tin trong khu vực ngân hàng, thị trường ngoài ngân hàng rất lớn chưa ai khai thác. Các thông tin ngoài ngân hàng đang chờ các công ty tư nhân góp sức và bổ sung.
Doanh thu từ hoạt động thông tin tín dụng của CIC một năm khoảng chừng khoảng 20-30 tỉ đồng. Song, CIC cũng hoạt động như một đơn vị sự nghiệp thuộc Ngân hàng Nhà nước, nhiệm vụ được giao mang tính đảm bảo an toàn hệ thống là chính. Thị trường thông tin tín dụng còn rất lớn, còn nhiều sản phẩm và nhiều hình thức hợp tác khác nhau nên đừng nghĩ đó là sự chia cắt thị trường.
CIC hiện là đầu mối thông tin tín dụng và vai trò của Ngân hàng Nhà nước vẫn là để bảo vệ thị trường. Do thị trường chỉ có một vài công ty nên tính chất phối hợp sẽ nhiều hơn điều hành, mà đã là phối hợp thì coi như hai bên cùng đơn giản trong việc quản lý và kết hợp với nhau thành dịch vụ công. Lĩnh vực này sẽ được xã hội hóa dần. Khi có các công ty khác cùng tham gia thị trường thì chính CIC cũng phải hoàn thiện mình hơn.
Hiện đã có bao nhiêu tổ chức muốn thành lập công ty thông tin tín dụng tư nhân?
Tôi được biết có một công ty tư nhân đã ra đời với sự góp mặt của 11 ngân hàng nhưng chưa hoạt động vì đợi cơ sở pháp lý. Công ty Trans Union của Mỹ, một trong những công ty lớn nhất thế giới về thông tin tín dụng, cũng đang muốn vào Việt Nam.
Vậy vấn đề bảo mật an ninh thông tin sẽ ra sao nếu ta cho một tổ chức nước ngoài mở công ty này?
Thực ra các công ty đó cũng đã có kinh nghiệm trên toàn cầu và mọi cái đều có quy tắc ứng xử. Họ phải chịu trách nhiệm về thông tin của mình đưa ra. Thực tế thông tin tín dụng được cung cấp chỉ để tham khảo còn quyết định thế nào là do người sử dụng.
|
