Trong báo cáo thường niên "Triển vọng năng lượng thế giới" vừa công bố, IEA nhấn mạnh các nước cần dẹp bỏ bất đồng để tiến tới một thỏa thuận quốc tế về biến đổi khí hậu, nếu không giá dầu sẽ lên mức 100 USD/thùng trong vòng 5-6 năm tới.

Nguy cơ cạn kiệt nguồn dầu mỏ dự trữ

Theo IEA, nếu các nước tiếp tục duy trì những chính sách hiện nay, nhu cầu tiêu thụ năng lượng hóa thạch trên toàn cầu sẽ tăng trung bình 2,5% /năm trong vòng 5 năm tới và tăng khoảng 1,5%/năm trong hai thập kỷ tới. Điều này sẽ khiến chi phí cho dầu mỏ và khí đốt tại các nền kinh tế tiêu thụ năng lượng lớn nhất tăng gấp đôi vào năm 2030.

Cụ thể, nhu cầu dầu mỏ thế giới sẽ tăng 1%/năm lên mức 105 triệu thùng/ngày vào năm 2030 so với mức 85 triệu thùng/ngày năm 2008. Khi đó, giá dầu sẽ lên mức 100 USD/thùng vào năm 2015 và 190 USD/thùng vào năm 2030. Thế giới sẽ phải chi thêm 500 tỷ USD/ năm để cắt giảm lượng khí thải CO2.

IEA dự báo, nhu cầu dầu của thế giới trong quý 4/2009 sẽ tăng 170.000 thùng/ngày và tăng 1,1 triệu thùng/ngày trong năm 2010 do sự phục hồi kinh tế ở các nước châu Á ngoài Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).

IEA cảnh báo, thế giới đứng trước nguy cơ cạn kiệt nguồn cung cấp dầu mỏ và mục tiêu đảm bảo nguồn cung dầu mỏ ở mức 90-95 triệu thùng/ngày hiện nay khó có thể thực hiện được. Trước đó, IEA dự báo sản lượng khai thác dầu mỏ có thể được nâng từ 83 triệu thùng/ngày  lên 105 triệu thùng/ngày.

Triển vọng khan hiếm nguồn cung dầu mỏ khiến các công ty dầu lửa quốc tế lớn như ENI do Italy đứng đầu; ExxonMobil (XOM), tập đoàn dầu khí lớn của Mỹ, Royal Dutch Shell (RDS) của Anh và Hà Lan... đang quay trở lại Iraq nhằm khai thác các mỏ dầu đầy tiềm năng của nước này.

Đầu tháng 11, ENI đã khởi xướng một hợp đồng đẩy mạnh sản xuất tại mỏ dầu Zubair, gần Basra, nơi trữ lượng dầu ước tính tới 6 tỷ thùng. Shell, Exxon và ConocoPhillip (COP) cũng đang tiến hành đàm phán nhằm giúp tăng sản lượng dầu của Iraq lên hơn 6 triệu thùng/ngày.

Lo ngại xu thế giá dầu tăng

Với xu thế giá dầu mỏ tăng vượt mức 80 USD/thùng từ đầu tháng 11 đến nay, IEA và Bộ Năng lượng Mỹ cảnh báo, giá dầu mỏ tăng nhanh có thể gây nguy hiểm cho quá trình phục hồi kinh tế toàn cầu. Giám đốc điều hành IEA Nobuo Tanaka cho biết, giá dầu tăng nhanh là một mối lo, vì khi nền kinh tế bắt đầu phục hồi, nguồn cung cấp dầu sẽ thiếu, đẩy giá dầu tăng.

Ngoài ra, IEA còn lo ngại về khả năng một số dự án đầu tư vào  thăm dò và khai thác dầu mỏ bị hoãn hoặc bị hủy bỏ. Đầu tư vào ngành dầu mỏ năm nay đã giảm 20% so với năm 2008 và chưa có nhiều tiến triển đáng kể trong thời gian gần đây. IEA cảnh báo, nếu xu hướng này vẫn tiếp tục, thế giới sẽ phải đối mặt với những khó khăn trong 1 hoặc 2 năm tới.

Chính phủ Mỹ công bố các số liệu cho thấy dự trữ dầu thô của nước này đã giảm 4 triệu thùng và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ duy trì lãi suất ở mức thấp, khiến giá dầu mỏ thế giới vừa tăng thêm 1%. Nguyên nhân khiến giá dầu mỏ thế giới bất ngờ tăng trở lại là do nền kinh tế Mỹ và Trung Quốc, hai nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới, có những dấu hiệu chuyển biến tích cực, mang lại hy vọng về sự gia tăng nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu.

Ngoài ra, sự suy yếu của đồng USD so với các đồng tiền chủ chốt khác trên thế giới cũng được cho là một trong những nguyên nhân chính khiến giá dầu tăng.