Nếu một nước giàu nào đó có thể tuyên bố họ đã ứng phó tốt với khủng hoảng toàn cầu, đó chính là Hàn Quốc. Các tập đoàn kinh tế lớn (chaebol) đóng góp tốt cho việc này.

Có thể đây là kết quả của việc kẹp giữa ảnh hưởng của Trung Quốc và Nhật. Hàn Quốc cũng gặp khó với quốc gia hạt nhân ở phía Bắc. Dù lý do là gì đi nữa, người Hàn Quốc đang nuôi dưỡng một tâm lý bất an.

Rõ ràng, nếu một nước giàu nào đó có thể tuyên bố họ đã ứng phó tốt với khủng hoảng toàn cầu, đó chính là Hàn Quốc. Năm ngoái, bất chấp việc kinh tế Hàn Quốc phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu và thương mại toàn cầu sụp đổ, kinh tế Hàn Quốc tăng trưởng nhanh hơn bất kỳ nền kinh tế nào khác trong nhóm OECD.

Sự vững mạnh của kinh tế Hàn Quốc bắt nguồn từ quản lý kinh tế tốt. Chính phủ đưa ra quá nhiều chương trình kích cầu. Thế nhưng nhu cầu nội địa không phải là yếu tố duy nhất giúp kinh tế tăng trưởng. Sức mạnh của những tập đoàn lớn được gọi là chaebol cũng góp phần quan trọng.

Trong những năm sau thời khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 -1998, những tập chaebol được coi như ông lớn lũng đoạn kinh tế, chính trị Hàn Quốc. Sự thống trị của nhóm tập đoàn này trong nền kinh tế đã bị nhiều bên chỉ trích. Từ đó đến nay, nhiều ông chủ đã bị sa thải, sự minh bạch tăng lên và tình hình quản trị cũng khá hơn.

Khủng hoảng kinh tế toàn cầu được người Hàn Quốc coi như “đấng cứu thế”. Dù xuất khẩu đi xuống, những tập đoàn lớn nhất như Samsung và Hyundai chiếm được thị phần từ các đối thủ cạnh tranh từ đối thủ Nhật, châu Âu và Mỹ. Phải thừa nhận, doanh nghiệp Hàn Quốc hưởng lợi từ đồng won yếu.

Họ cũng kiếm được nhiều tiền từ việc bán hàng điện tử, chip máy tính và tàu biển ở thị trường các nước mới nổi, số tiền thu được đã giúp bù đắp cho doanh thu tại phương Tây đi xuống. Lợi nhuận của Samsung trong năm nay được dự báo ở mức kỷ lục 10 tỷ USD, doanh thu đạt 130 tỷ USD. Samsung chắc chắn sẽ vượt qua Hewlett-Packard để trở thành tập đoàn có doanh thu cao nhất thế giới.

Sự tin tưởng này đã mang lại nhiều lợi ích cho họ. Dù Samsung hiện nay đi đầu thế giới về sản xuất tivi và chip máy tính, Samsung vẫn không ngừng theo dõi từng bước tiến của đối thủ.

Sau khi củng cố khả năng tài chính trong suốt thập kỷ qua, tập đoàn đang cố gắng đầu tư thêm vào công nghệ, thiết kế và thương hiệu để có thể dẫn trước đối thủ chuyên sản xuất hàng giá rẻ tại Trung Quốc và nhiều nơi khác, Tập đoàn Hàn Quốc hiện cũng đang cố tránh bẫy sản xuất hàng giá đắt, công nghệ tinh xảo chỉ vì quyền lợi của riêng người tiêu dùng nước sở tại như Nhật

Theo quan điểm từ phía Hàn Quốc, họ đang xây dựng cái nền vững chắc để phát triển kinh tế tương lai cho nước này. Thứ nhất, họ đương đầu với cạnh tranh từ quan điểm quản lý và công nghệ mới. Iphone của Apple và Blackberry dần chiếm dần thị phần của hàng điện tử Samsung, điều này làm lộ điểm yếu của họ trên thị trường điện thoại thông minh.

Thứ hai, quy mô và sức mạnh của các chaebol có thể ảnh hưởng đến nhiều loại hình doanh nghiệp khác. Những năm gần đây, chỉ duy nhất có những doanh nghiệp quy mô trung bình thành công. Một số lĩnh vực kinh doanh mới như kinh doanh trực tuyến và trò chơi phát triển tốt, tuy nhiên trong thực tế đây là những lĩnh vực mà các tập đoàn lớn không để mắt tới.

Tổng thống Hàn Quốc dường như vẫn đang hỗ trợ cho các chaebol. Ông đã cho phép ông Lee Kun-hee - cựu chủ tịch Samsung và cũng là người đã bị cáo buộc trốn thuế vào năm 2008 được phép trở lại điều hành hãng. Tổng thống cũng đã thành công trong việc hỗ trợ tập đoàn nước này chạy đua cung cấp năng lượng hạt nhân cho Abu Dhabi. Chính phủ của ông ngoài ra cũng muốn nới lỏng các quy định về sở hữu công ty để các tập đoàn dễ dàng sở hữu các công ty tài chính.

Có lẽ Tổng thống Hàn Quốc nên dành sự hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ của Hàn Quốc, nhóm những công ty dám đương đầu với nhóm tập đoàn có quy mô khủng của Hàn Quốc. Các chaebol đã thành công và hãy để họ tự đứng trên đôi chân của mình.

Ngọc Diệp
Theo Dân Trí/Economist