Thanh tra

NHNN hôm qua (18/3) khẳng định sẽ tiến hành thanh tra các tổ chức tín dụng (TCTD) có tỉ lệ vốn huy động trên thị trường 2 (thị trường liên ngân hàng) lớn hơn 20% vốn huy động trên thị trường 1 (thị trường tiền gửi của dân cư và tổ chức kinh tế).

Dù chưa công bố kế hoạch và thời điểm thanh tra cụ thể song thực hiện chỉ đạo trên, cơ quan thanh tra và giám sát ngân hàng của NHNN sẽ xây dựng kế hoạch thanh tra các TCTD có tỉ lệ vốn huy động như trên để chỉ đạo triển khai trên toàn quốc. Hiện nay theo quy định, NHNN cấm các NHTM lấy vốn trên thị trường liên ngân hàng để cho vay thị trường dân cư và tổ chức kinh tế.

Thông tin về kế hoạch thanh tra các TCTD có tỉ lệ huy động vốn huy động trên đây thực tế được NHNN phát đi từ giữa tháng 2/2010. Và cùng với thông tin này, NHNN cho biết sẽ tiếp tục chấn chỉnh hoạt động kinh doanh trên thị trường 2 đồng thời giữ nguyên quan điểm vốn trên thị trường này chỉ phục vụ thanh khoản và thiếu hụt dự trữ bắt buộc của các NHTM chứ không dùng để kinh doanh.

Trong khi đó, khó khăn trong kênh huy động vốn của các TCTD vẫn chưa được tháo gỡ thể hiện ở con số tổng vốn huy động hai tháng đầu năm 2010 giảm khoảng 0,17% so với cuối năm 2009, trong đó chủ yếu do tiền gửi của tổ chức kinh tế giảm tới 5,94%. Ngược lại, tín dụng đối với nền kinh tế hai tháng trên tăng tới 1,4% và có xu hướng tăng dần, tương ứng như thời điểm 2009 đạt 1,82%.

Sự chênh lệch đầu vào – đầu ra trên là sự nối tiếp từ tháng 1/2010 khi tổng số dư tiền gửi của khách hàng chỉ tăng 0,3%, cho vay nền kinh tế vẫn đạt con số 1% so với tháng trước đó.

Những phản hồi

Sự chênh lệch quá lớn giữa nguồn vốn huy động tại hai thị trường, theo nhiều đánh giá sẽ đẩy các NHTM vào tình trạng thiếu thanh khoản. Việc cấm các NHTM sử dụng vốn trên thị trường liên ngân hàng cho vay thị trường dân cư cũng được đánh giá là hợp lý trong thời điểm khó khăn.

Song như ý kiến của lãnh đạo nhiều NHTM, NHNN nên cho các NHTM được linh hoạt hơn trong việc sử dụng vốn trên thị trường này để có thể chủ động tự cân đối nguồn vốn kinh doanh.

Hoặc cũng có ý kiến cho rằng nên để các NH chủ động quyết định và tính toán việc sử dụng vốn thị trường liên ngân hàng căn cứ trên lãi suất và từng kỳ hạn giao dịch.

Dẫu vậy, có hay không các thông tin về kế hoạch thanh tra nguồn vốn huy động, giao dịch trên thị trường liên ngân hàng vẫn có được doanh số lớn cho thấy nhu cầu giao dịch vốn của các TCTD trên thị trường này hiện là rất lớn.

Chỉ tính trong một vài tuần gần đây, doanh số giao dịch VND theo số liệu của NHNN đã tăng từ mức 67 nghìn tỉ đồng trong tuần trước tết lên mức xấp xỉ 85-87 nghìn tỉ đồng trong hai tuần gần đây. Tất nhiên như rất nhiều tháng trước đó, các giao dịch qua đêm bằng VND vẫn thường chiếm tới 30-35% tổng doanh số giao dịch VND trong cả tuần.

Có thêm đợt thanh tra trên, tháng 3 có vẻ như là tháng khá bận rộn của các TCTD với hàng loạt các đợt báo cáo, kiểm tra và thanh tra liên quan đến việc huy động vốn cũng như cho vay.

Chỉ cách đây ít ngày, chi nhánh NHNN tại các địa phương liên tiếp nhận được yêu cầu phải báo cáo chi tiết các số liệu liên quan đến cho vay thỏa thuận, lãi suất huy động thực tế sau khuyến mãi của các NHTM cũng như lãi suất cho vay thực tế sau khi cộng thêm các loại “phụ phí”.

Cũng là những hoạt động bình thường nhằm phục vụ công tác điều hành, song sự quá dồn dập của các bản báo cáo phần nào cũng tạo nên sự quan tâm đặc biệt của dư luận về tình hình hoạt động thực tế của các ngân hàng hiện nay.