Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang có kiến nghị về việc các ngân hàng (NH) thương mại không huy động và cho vay vàng, người gửi vàng ở NH phải chịu phí...

Thăng - trầm

Trong những ngày gần đây, các NH liên tục giảm lãi suất huy động vàng. Lãi suất vàng của Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) ngày 8.4 giảm còn 0,05%/năm (giảm 0,05%/năm so với mức lãi suất cũ); NH TMCP Sài Gòn Thương tín (Sacombank) còn 0,05%/năm; NH TMCP Việt Á (VietA Bank) còn 0,5%/năm... Đến thời điểm hiện nay, một số NH đã bắt đầu tính phí kiểm đếm vàng gửi với mức 2.000 đồng/lượng. Nhiều người dân gửi vàng đến kỳ đáo hạn sổ tiết kiệm khá bất ngờ với  bước thăng trầm của vàng, bởi lần gửi trước cách đó không lâu, họ còn được lãi suất trên 4%/năm. Thông tin NH sẽ không huy động và cho vay vàng đang gây hoang mang trên thị trường vàng hiện nay. Quy định này nếu trở thành hiện thực sẽ gây bất lợi không những cho người dân mà cả cho NH.

Từ hơn 10 năm trở lại đây, Việt Nam đã nhập khẩu vàng với khối lượng vài trăm tấn. Người dân mua vàng với nhiều mục đích khác nhau. Trước đây, vàng còn được xem là đơn vị dùng trong thanh toán đối với nhà đất, xe cộ... Một số chung cư bán cho người thu nhập thấp theo hình thức trả góp cũng được quy đổi ra vàng. Thế nhưng, sự biến động bất thường của giá vàng trong những năm gần đây (tốc độ tăng bình quân khoảng 25%/năm) khiến người giữ vàng cảm thấy vui nhưng những người vay vàng thì khóc dở. Nhiều người đã không dám vay vàng từ người thân, bạn bè, NH. Tình trạng này đã xảy ra cách đây vài năm, lúc bấy giờ, các NH huy động vàng “bí” đầu ra.

Thế nhưng việc cho phép một số NH thực hiện giao dịch vàng tài khoản ở nước ngoài đã "mở van" cho lượng vàng huy động được. Cụ thể, NH huy động vàng trong dân và bán ra để lấy tiền đồng đáp ứng nhu cầu vốn cho xã hội. NH chuyển hóa vàng thành vốn cho các doanh nghiệp, cá nhân vay. Đồng thời, NH đối ứng mua vàng trên tài khoản ở nước ngoài để đảm bảo không rủi ro về giá.

Vàng được giới đầu tư quan tâm và trở thành một kênh đầu tư. Hình thức kinh doanh vàng tài khoản bắt đầu manh nha và phát triển. Cao trào của kênh đầu tư kinh doanh vàng tài khoản vào năm 2009 và các sàn vàng kết thúc hoạt động kể từ ngày 30.3.2010.

Ứng xử hợp lý với vàng

Thế nhưng nếu cho rằng “vàng không tạo ra của cải cho xã hội” để đi đến quyết định không cho phép NH huy động và cho vay vàng là điều khó hiểu.

Trong thời gian gần đây, các NH trong nước không chỉ tăng cường huy động tiền đồng mà còn huy động ngoại tệ và vàng. Một NH cổ phần sau 3 tháng triển khai chương trình huy động dự thưởng, số vàng huy động được lên đến 74.500 lượng. Điều đó cho thấy, số lượng vàng trong dân còn rất lớn. NH huy động và chuyển hóa số vàng này sang tiền đồng để phục vụ nhu cầu phát triển xã hội.

Một tổng giám đốc NH cổ phần nhận xét, trong khi các NH đang cố gắng huy động mọi nguồn vốn của xã hội thì việc không cho huy động vàng (được xem là nguồn vốn lớn) cần cân nhắc. Bởi khi người dân có nhu cầu gửi, NH không nhận thì sẽ có một bộ phận khác ngoài NH nhận nguồn gửi vàng này. Vì vậy, vấn đề đặt ra là  một cơ chế quản lý rủi ro đối với NH chứ không phải là cho phép huy động hay không.

Xét về khía cạnh vàng là nguyên nhân chủ yếu gây ra sự biến động mạnh của giá USD thì cũng cần có một đánh giá cụ thể hơn. Tùy nhu cầu cần USD trong thanh toán cao hay thấp và nguồn USD dồi dào hay không sẽ tác động đến giá USD. Từ đó, việc tìm lời giải cho bài toán biến động USD không hẳn nằm ở việc cấm huy động vàng mà cần có những biện pháp chống nhập siêu khác.

Trên thực tế, đã có thời điểm Việt Nam xuất vàng để thu hút ngoại tệ về. Khi đó, vàng đã phát huy vai trò là ngoại hối. Vì vậy, vàng không hẳn là hàng hóa đơn thuần mà là hàng hóa đặc biệt và có khi được xem là tiền tệ. Chính vì vậy mà nhiều nước trên thế giới đã dự trữ vàng với khối lượng khá lớn như Mỹ hơn 8.100 tấn, Đức 3.400 tấn, Pháp 2.500 tấn (chiếm 58,7% tổng dự trữ ngoại hối của nước này), Ý hơn 2.450 tấn (khoảng 61,9% lượng dự trữ ngoại hối),  Trung Quốc có 1.054 tấn (hiện Trung Quốc đang đưa ra kế hoạch dự trữ vàng lên 10.000 tấn trong vòng 10 năm tới), Thụy Sĩ khoảng 1.040 tấn (chiếm 23,8% lượng dự trữ ngoại hối), Ấn Độ 557 tấn. Còn Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) sau khi bán 212 tấn vàng cho Ấn Độ và các NH trung ương vào cuối năm 2009 thì lượng vàng còn giữ là 3.217 tấn.

Nên chăng, các cơ quan chức năng xem vàng là ngoại hối để có cách ứng xử với vàng hợp lý hơn.

• Vàng bạc 2016 Fortunes Tied Để Giá Trend Trong dầu thô   (2015-12-22 03:26:21)
• Vàng phục hồi, USD bật tăng cuối tuần 12/12/2015 16:57 GMT+   (2015-12-13 05:34:15)
• Sẽ đấu thầu vàng trở lại khi thị trường không thể tự ổn định   (2014-05-29 11:39:49)
• Đầu tuần, giá vàng lên 35,6 triệu đồng/lượng   (2014-03-31 10:44:29)
• Giá vàng lùi về sát 36 triệu đồng/lượng, USD ngân hàng biến động trái chiều   (2014-03-10 10:37:18)
• Các ngân hàng bắt đầu hạn chế mua vàng   (2014-03-04 08:40:19)
• Giá vàng dự báo giảm trong tuần đầu tháng 3   (2014-03-03 08:42:32)
• Quản lý thị trường vàng bằng công cụ kinh tế?   (2014-02-26 08:09:04)
• Cảnh báo dịch vụ “cầm cố vàng”   (2014-02-13 08:56:51)
• Doanh số vàng đột biến trong “ngày vàng”   (2014-02-11 08:35:30)