Theo giới chuyên gia, nếu không được phép duy trì trạng thái tài khoản vàng ở nước ngoài, các NHTM sẽ không thể tiếp tục huy động vốn bằng vàng. Bởi vì nếu chỉ huy động để cho vay thì các NHTM sẽ bị lỗ, vì lãi suất cho vay vàng rất thấp, không đủ để bù đắp chi phí.

Lượng vàng trong dân còn bao nhiêu?

Theo các chuyên gia, lượng vàng hiện nay còn nằm trong dân ước tính khoảng hơn 400 tấn, dựa trên số lượng vàng đã được nhập khẩu chính thức trong những năm qua, nhưng có lẽ thực tế còn lớn hơn. Với đơn giá hiện thời khoảng 37 triệu USD/tấn thì lượng vốn bằng vàng trong dân ước tính khoảng 14,8 tỉ USD. Vì vậy rất cần và có giải pháp hợp lý để huy động được lượng vốn này thì sẽ góp phần đáng kể cho phát triển kinh tế xã hội.

Sở dĩ lượng vàng trong dân, nguyên nhân chính là do thói quen tích trữ vàng của người dân để tiết kiệm, đề phòng lúc khó khăn và dành dụm làm tài sản thừa kế, của hồi môn... và một phần là do lo ngại áp lực lạm phát. Mặt khác, tăng mức dự trữ vàng còn được nhiều NHTƯ các nước tích cực thực hiện để cơ cấu lại dự trữ ngoại hối của họ, vì USD liên tục mất giá và còn tiềm ẩn lạm phát cao.

Ở nước ta,  lượng vốn huy động bằng vàng của các NHTM trong thời gian qua mới chỉ đạt khoảng 1/4 con số trên, tức khoảng trên 100 tấn vàng, tương đương khoảng 3,7 tỉ USD. Thông thường khi huy động vốn bằng vàng, các NHTM phải giữ lại 30% bằng hiện kim theo quy định hiện hành để đảm bảo tính thanh khoản, một số ít được sử dụng để cho vay, số còn lại được bán để chuyển thành nguồn vốn hoặc xuất khẩu khi được phép và có điều kiện thuận lợi.

Để phòng ngừa rủi ro biến động giá vàng, các NHTM buộc phải thực hiện nghiệp vụ kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài thông qua các công cụ phái sinh để cân đối trạng thái ở trong nước. Vì vậy, hoạt động huy động vốn bằng vàng của các NHTM trong thời gian qua luôn có hiệu quả và quản lý chặt chẽ được các rủi ro.

Đây cũng là điều kiện tiên quyết để đảm bảo cho việc kinh doanh vàng của các NHTM có hiệu quả và góp phần đảm bảo an toàn cho bản thân NH đó và góp phần củng cố sự an toàn của toàn hệ thống NH.

Theo tài liệu phục vụ cuộc họp ngày 4.1.2010 triển khai ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp thường trực Chính phủ về quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh vàng, NHNN cho biết, hiện có 11 NHTM và 8 DN kinh doanh vàng được kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài. Trong đó, một số đơn vị sử dụng có hiệu quả nghiệp vụ này cho chính hoạt động của mình, còn một số khác không trực tiếp thực hiện nghiệp vụ này, mà làm dịch vụ cho các đơn vị khác hoặc tổ chức môi giới cho các sàn giao dịch quốc tế.

Hơn nữa, đây là hoạt động kinh doanh có mức rủi ro cao do giá vàng biến động mạnh, đòi hỏi các chủ thể kinh doanh phải có đủ điều kiện, năng lực để kiểm soát được rủi ro. Vì vậy, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ giao NHNN bãi bỏ Quyết định 03/2006/QĐ-NHNN ngày 18.1.2006 của NHNN để rà soát, chấn chỉnh lại hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài là hoàn toàn đúng đắn và cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay.

Đi tìm lối thoát

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các NHTM và DN kinh doanh vàng phải ngừng hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài từ ngày 6.1.2010, phải đóng và tất toán tất cả những trạng thái giao dịch đang duy trì trước ngày 30.3.2010. Theo các chuyên gia, nếu không được phép duy trì trạng thái tài khoản vàng ở nước ngoài, các NHTM sẽ không thể tiếp tục huy động vốn bằng vàng.

Bởi vì nếu chỉ huy động để cho vay thì các NHTM sẽ bị lỗ, vì lãi suất cho vay vàng rất thấp, không đủ để bù đắp chi phí. Trường hợp sử dụng để kinh doanh trên thị trường trong nước hoặc bán để chuyển thành nguồn vốn đầu tư thì sẽ rất rủi ro do giá vàng biến động thất thường, khó có thể bảo đảm hoàn trả hiện kim cho người cho vay khi đáo hạn.

Vì vậy, việc xem xét cho phép các NHTM được phép duy trì tài khoản vàng ở nước ngoài là điều kiện cần thiết để thực hiện huy động vốn bằng vàng trong dân. Hơn nữa, đối với hơn 100 tấn vàng đã huy động của các NHTM thời gian qua, cũng cần nghiên cứu tạo tính thanh khoản cho số vốn này không chỉ vì lợi ích của bản thân các NHTM, mà còn vì sự luân chuyển luồng vốn cũng như sự an toàn của hệ thống NH.

Theo kiến nghị của giới chuyên gia, nên ban hành một nghị định của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, có thể thay thế cho Nghị định 174/CP, trong đó quy định các điều kiện cụ thể dựa trên hoạt động thực tế của các NHTM và DN kinh doanh vàng để xem xét cấp phép kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài.

Việc quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài có thể được thực hiện thông qua việc giới hạn trạng thái vàng của các đơn vị kinh doanh trên cơ sở vốn điều lệ hoặc cấp hạn mức giao dịch theo đơn vị thời gian... Vấn đề quan trọng là làm thế nào để có thể phát triển bền vững thị trường vàng VN theo định hướng của Chính phủ và phù hợp với xu hướng hội nhập quốc tế.

Có một số ý kiến cho rằng, NHNN có thể xem xét mở rộng cơ cấu hoạt động của thị trường mở, cho phép các NHTM thế chấp vàng để vay tiền đồng. Ngoài ra, Chính phủ có thể xem xét để phát hành trái phiếu chính phủ có đảm bảo bằng vàng để vừa tạo thanh khoản cho vàng, vừa giúp ngân sách nhà nước có thêm vốn để triển khai các dự án, cũng như tăng dự trữ ngoại hối quốc gia, giảm lượng ngoại tệ để nhập vàng, và các đơn vị kinh doanh có thể được nhập khẩu vàng hoặc mua vàng từ dự trữ ngoại hối để sản xuất ra nữ trang cho nhu cầu thị trường trong nước, đặc biệt cho xuất khẩu.
Lưu Thủy

• Vàng bạc 2016 Fortunes Tied Để Giá Trend Trong dầu thô   (2015-12-22 03:26:21)
• Vàng phục hồi, USD bật tăng cuối tuần 12/12/2015 16:57 GMT+   (2015-12-13 05:34:15)
• Sẽ đấu thầu vàng trở lại khi thị trường không thể tự ổn định   (2014-05-29 11:39:49)
• Đầu tuần, giá vàng lên 35,6 triệu đồng/lượng   (2014-03-31 10:44:29)
• Giá vàng lùi về sát 36 triệu đồng/lượng, USD ngân hàng biến động trái chiều   (2014-03-10 10:37:18)
• Các ngân hàng bắt đầu hạn chế mua vàng   (2014-03-04 08:40:19)
• Giá vàng dự báo giảm trong tuần đầu tháng 3   (2014-03-03 08:42:32)
• Quản lý thị trường vàng bằng công cụ kinh tế?   (2014-02-26 08:09:04)
• Cảnh báo dịch vụ “cầm cố vàng”   (2014-02-13 08:56:51)
• Doanh số vàng đột biến trong “ngày vàng”   (2014-02-11 08:35:30)