Sở giao dịch chứng khoán dầu mỏ ICE có trụ sở ở London vừa thông báo bắt đầu từ ngày 22/11/2010, sở này không chỉ nhận thanh toán bằng USD mà cả bằng vàng thỏi cho các hợp đồng dầu mỏ. Đây là một sự tăng cường vị thế của vàng như một đồng tiền dự trữ thế giới. Trước đó, việc thanh toán các hợp đồng dầu mỏ và khí đốt ở London chỉ được thực hiện bằng tiền mặt hoặc trái phiếu quốc gia.

Ngay cả một số quan chức tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Xơun (Hàn Quốc) cuối tuần trước cũng đã đề cập đến vị thế đang bị xói mòn của đồng USD trong các giao dịch quốc tế. Chẳng hạn, Tổng thống Brazil sắp mãn nhiệm Luiz Lula da Silva tuyên bố: "Đồng đôla Mỹ không còn giữ được vị trí là đồng tiền dự trữ thế giới".

Theo dõi mối liên hệ giữa ý tưởng đưa vàng làm tiêu chuẩn tiền tệ mới và sự bắt đầu buôn bán với phương thức “dầu đổi vàng”, Giám đốc điều hành Arbat Kapital (Nga) Alekxander Orlov nói: “Việc này đã trở thành mốt và công ty giao dịch chứng khoán có ý định kiếm chác vào lúc này”.

Liệu các nhà đầu tư có sẵn sàng đổi vàng lấy dầu? Vàng là “cổ phiếu” dự phòng không chỉ khi các đồng ngoại tệ mất giá, mà còn tránh những chấn động tài chính toàn cầu, trong khi dầu không có chức năng như vậy. Việc mua bán theo phương thức “dầu đổi lấy vàng” là không thể, bởi vì lượng giao dịch của thị trường vàng là quá nhỏ bé so với thị trường dầu mỏ.

Giám đốc Ngân hàng SDM Eduard Lushin tán thành ý kiến cho rằng vàng sẽ không đẩy được các đồng tiền mạnh khỏi lưu thông hàng hóa, bởi nó không đủ các chức năng thanh toán và không thuận lợi trong giao dịch. Theo ông, việc chuyển sang trao đổi bằng vàng trong thương mại thế giới là không thực tế. Ông nói: “Tôi hoài nghi với những thông tin về việc sử dụng vàng làm phương tiện thanh toán trong trao đổi tiền tệ thế giới, bởi vì kinh nghiệm thực tiễn đã cho thấy điều này là không xác đáng”. Còn ông Ivan Fomenko, chuyên gia Ngân hàng Absoliut nhận định: “Buôn bán với phương thức ‘dầu đổi lấy vàng’ là một bước lùi lớn và là sự trở lại thời kỳ kinh tế sơ khai. Mốt bán hàng hóa lấy vàng, nếu xuất hiện, sẽ dẫn tới tình trạng bong bóng trên thị trường vàng”. Theo ông Fomenko, về cơ bản, các nhà đầu tư lớn có thể được lợi từ việc buôn bán bằng phương thức “dầu đổi vàng”.

Theo ông Artem Laptiev - giám đốc Ankor Invest, giao dịch theo phương thức “dầu đổi vàng” là có lợi đối với Liên minh châu Âu và các nước châu Á có các nguồn dự trữ vàng lớn. Liên minh châu Âu, Trung Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản là những nước tiêu thụ năng lượng lớn trên thế giới. Như vậy, việc bán dầu lấy vàng làm sẽ tăng đáng kể lượng trao đổi hàng hóa và phân phối các nguồn nguyên liệu và kim loại quý giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển. Trong tương lai, Nga cũng có thể đưa một phần vàng vào thanh toán các nguồn năng lượng.