Thứ nhất là giá vàng thường tăng cao mỗi khi kinh tế rơi vào khủng hoảng vì vàng là nơi trú ẩn an toàn của đồng vốn. Khủng hoảng kinh tế tư bản thường có tính chu kỳ, thường 5 năm diễn ra một lần.

Giá vàng đã tăng cao, tăng liên tục, tăng trong thời gian dài (tính từ năm 2001 đến nay), tương đương với chu kỳ của hai cuộc khủng hoảng là hiếm thấy. Một USD từ chỗ tương đương 1 euro, thậm chí có lúc còn lớn hơn 1,3 euro, nhưng đã giảm giá mạnh, tụt xuống chỉ còn tương đương với trên dưới 0,7 euro. Một nghìn USD từ chỗ mua được 5 ounce vàng, nay chưa mua được 1 ounce vàng là không tránh khỏi.

Thứ hai là giá vàng tính bằng USD, nên giá vàng thường biến động ngược chiều với giá USD (tức là giá USD tăng thì giá vàng giảm, giá USD giảm thì giá vàng tăng). Nhưng gần đây lại xuất hiện hiện tượng giá USD tăng thì giá vàng cũng tăng. Lý giải bí ẩn này, các chuyên gia đã đưa ra nguyên nhân: cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới xuống đáy, đang vượt dốc đi lên, thì cuộc khủng hoảng nợ công nổ ra ở Hy Lạp, đang có xu hướng lan ra ở nhiều nước ở châu Âu, làm cho giá euro bị tụt giảm. Do vậy lòng tin vào đồng euro cũng bị sụt giảm, làm cho dòng vốn tìm tới vàng và đồng USD để trú ẩn, do đó mà giá USD tăng, giá vàng cũng tăng.

Thứ ba, xét trong thời kỳ dài thì giá vàng trong xu hướng tăng, nhưng trong từng thời gian ngắn thì giá vàng đã lên xuống tạo thành các đợt sóng, với mức cao thấp, ngắn dài khác nhau. Lý giải sự tạo sóng đó, các chuyên gia đã đưa ra ba yếu tố. Yếu tố thứ nhất là quỹ dự trữ quốc tế của các quốc gia thường có sự thay đổi cơ cấu một phần bằng tiền và một phần bằng vàng. Với ưu thế vốn có của mình, đồng USD đã chiếm tới 60% trong thanh toán và dự trữ quốc tế của thế giới, nhưng khi giá USD bị sụt giảm thì nhiều nước đã cơ cấu lại bằng việc chuyển một phần từ USD sang vàng. Theo báo cáo của Hội đồng Vàng thế giới, trong quý I năm nay, Ngân hàng Trung ương các nước đã tăng thêm 276,3 tấn vàng vào quỹ dự trữ (riêng Ả Rập Saudi tăng gần 180 tấn). Những nước có dự trữ vàng lớn là Trung Quốc, Ấn Độ, Ả Rập Saudi... Yếu tố thứ hai là các quỹ đầu tư, trong đó Quỹ Tín thác đầu tư vàng lớn nhất thế giới là SPDR Gold Trust với lượng vàng nắm giữ ở mức kỷ lục là gần 1.308 tấn. Mỗi xu hướng, động thái mua vào, bán ra của các quỹ này đều là tín hiệu cho giá vàng có sóng. Yếu tố thứ ba là việc mua bán của các nhà đầu tư, tiêu dùng nhỏ lẻ.

Thứ tư là giá vàng trong nước và giá vàng thế giới không hoàn toàn nối với nhau theo nguyên tắc “bình thông nhau”, nên chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới khá lớn và thường xuyên xảy ra. Có hai yếu tố “ngăn” sự thông nhau này. Đó là yếu tố xuất, nhập khẩu và yếu tố tỷ giá VND/USD ở trong nước.

Chính những bí ẩn trên đã làm cho dự đoán giá vàng trở nên rất khó khăn. Tuy nhiên, theo dự đoán của nhiều chuyên gia trong nước và thế giới, giá vàng có thể lúc tăng, lúc