Bắt đầu từ ngày 15/8/2013, nhóm các nhà đầu tư nước ngoài có liên quan bắt buộc phải thông báo cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, sở giao dịch chứng khoán về người đại diện theo ủy quyền thực hiện nghĩa vụ báo cáo sở hữu và công bố thông tin theo quy định mới.

Như vậy, nhóm nhà đầu tư nước ngoài có liên quan sở hữu từ 5% trở lên bắt buộc phải công bố thông tin, cho dù mỗi thành viên chỉ nắm giữ dưới 5%.

Theo quy định cũ, một nhà đầu tư nước ngoài phải sở hữu từ 5% vốn điều lệ của công ty đại chúng trở lên mới phải công bố thông tin giao dịch mua vào bán ra cổ phiếu.

Điều này đã tạo điều kiện cho một số qũy đầu tư nước ngoài che dấu thông tin tỷ lệ sở hữu vì họ chỉ nắm giữ chưa đến 5%, nhưng hầu hết là các cổ phiếu có số lượng niêm yết rất lớn, nên có thể tác động mạnh đến VN Index và HNX-Index mỗi khi họ mua vào và bán ra những cổ phiếu này.

Tuy nhiên, với quy định mới của Thông tư số 213/2012/TT-BTC, nhóm các nhà đầu tư nước ngoài có liên quan bắt buộc phải báo cáo tỷ lệ sở hữu, cho dù mỗi thành viên chỉ nắm giữ dưới 5%.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tăng cường giám sát và xử phạt những nhà đầu tư nước ngoài không báo cáo sở hữu và công bố thông tin.

Mới đây nhất, ngày 23/8/2013, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước quyết định xử phạt ông Chen Jin Cai, cổ đông lớn của Công ty Cổ phần Khoáng sản và Vật liệu xây dựng Hưng Long (mã KHL-HNX) với số tiền 50 triệu đồng do không thực hiện báo cáo sở hữu cổ đông lớn cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX).

Trước đó, ngày 17/8, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã quyết định xử phạt 30 triệu đồng đối với East Wing Asset Management Corporation, tổ chức liên quan với ông Tetsuji Nagata, thành viên Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Alphanam cơ điện (AME) do báo cáo không đúng thời hạn kết quả thực hiện giao dịch bán 400.000 cổ phiếu AME và phạt 50 triệu đồng đối với ông Zhanghua, cổ đông lớn của Công ty Cổ phần Khoáng sản và Vật liệu xây dựng Hưng Long (mã KHL-HNX) do không thực hiện báo cáo về sở hữu cổ đông lớn cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và HNX.

Báo cáo đầu tiên theo quy định mới là ngày 9/8, Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM (HOSE) thông báo đã nhận được báo cáo về sở hữu cổ phiếu Công ty Cổ phần Pin ắc quy miền Nam (mã PAC-HOSE) của nhóm nhà đầu tư nước ngoài có liên quan theo biểu mẫu mới nhất.

Nhóm này gồm 7 qũy đã chỉ định và ủy quyền cho Korea Investment Management Co.,Ltd báo cáo sở hữu và công bố thông tin. Nhóm này đã mua tổng cộng 2.316.336 cổ phiếu PAC (chiếm 8,7% vốn điều lệ của PAC) và trở thành cổ đông lớn từ ngày 6/8/2013.

Một thành viên của nhóm mua nhiều nhất là 3,09% vốn của PAC, chưa trở thành cổ đông lớn (do sở hữu dưới 5%) nên theo quy định cũ thì không phải công bố thông tin. Tuy nhiên, theo quy định mới, 7 quỹ này là nhóm nhà đầu tư nước ngoài có liên quan đến Korea Investment Management nên bắt buộc phải công bố thông tin khi cả nhóm trở thành cổ đông lớn của PAC.

Theo Thông tư số 213/2012/TT-BTC, ngày 6/12/2012 hướng dẫn hoạt động của nhà đầu tư nước ngoài trên TTCK Việt Nam thay thế Quyết định 121/2008/QĐ-BTC ngày 24/12/2008 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, một số điểm mới tăng tính minh bạch của thị trường thông qua việc bổ sung các quy định về báo cáo sở hữu và công bố thông tin của nhà đầu tư nước ngoài là cổ đông lớn, cổ đông nội bộ.

Cụ thể: nhà đầu tư nước ngoài tự thực hiện, hoặc chỉ định 1 thành viên lưu ký hoặc 1 tổ chức kinh doanh chứng khoán hoặc văn phòng đại diện của mình (nếu có), hoặc 1 tổ chức khác hoặc ủy quyền cho một cá nhân thực hiện nghĩa vụ báo cáo sở hữu và công bố thông tin theo quy định của pháp luật.

Về chế độ báo cáo sở hữu và công bố thông tin của nhóm nhà đầu tư nước ngoài có liên quan sẽ thực hiện báo cáo sở hữu theo quy định giống như các nhà đầu tư trong nước.

Tổ chức, cá nhân, nhóm người có liên quan nắm giữ từ 5% trở lên số cổ phiếu có quyền biểu quyết của một công ty đại chúng, nhà đầu tư sở hữu từ 5% trở lên chứng chỉ quỹ của một quỹ đại chúng dạng đóng hoặc khi không còn là cổ đông lớn/nhà đầu tư sở hữu từ 5% trở lên chứng chỉ quỹ của một quỹ đại chúng dạng đóng phải báo cáo về sở hữu cho công ty đại chúng/công ty quản lý quỹ, Ủy ban Chứng khoán, sở giao dịch chứng khoán trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày không còn là cổ đông lớn.

Đối với tổ chức, cá nhân, nhóm người có liên quan nắm giữ từ 5% trở lên số cổ phiếu có quyền biểu quyết của một công ty đại chúng/nhà đầu tư sở hữu từ 5% trở lên chứng chỉ quỹ của một quỹ đại chúng dạng đóng có thay đổi về số lượng cổ phiếu/chứng chỉ quỹ sở hữu vượt quá các ngưỡng 1% số lượng cổ phiếu/chứng chỉ quỹ (kể cả trường hợp cho hoặc được cho, tặng hoặc được tặng, thừa kế, chuyển nhượng hoặc nhận chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu phát hành thêm, phải thực hiện báo cáo trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày có sự thay đổi trên.

Đáng chú ý là nhà đầu tư nước ngoài bao gồm cả tổ chức thành lập và hoạt động theo pháp luật nước ngoài và các chi nhánh của tổ chức này, bao gồm cả chi nhánh hoạt động tại Việt Nam.

Như vậy, kể từ ngày 15/8/2013, nhà đầu tư nước ngoài phải báo cáo cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước “lai lịch” của người được họ ủy quyền hoặc chỉ định công bố thông tin (chỉ được phép ủy quyền hoặc chỉ định 1 người hoặc 1 tổ chức) về thay đổi tỷ lệ sở hữu.

Đặc biệt, khi đã là cổ đông lớn (nắm giữ từ 5% trở lên), nhà đầu tư nước ngoài và nhóm người có liên quan có sự thay đổi tỷ lệ sở hữu vượt qúa các ngưỡng 1% cũng bắt buộc phải báo cáo thông tin về sự thay đổi này.

Theo Hải Bằng