Hôm qua, Tổng Công ty Khí Việt Nam-CTCP (GAS) giải trình về con số chênh lệch giữa lợi nhuận ước tính và con số thực báo cáo. 800 tỷ đồng là con số chênh lệch giữa lợi nhuận ước tính và lợi nhuận trên báo cáo chính thức công ty gửi HoSE.

Với một doanh nghiệp lớn như GAS, con số 800 tỷ đồng không phải quá lớn nhưng với hầu hết mọi doanh nghiệp trên sàn thì đó là con số khổng lồ! Chênh lệch giữa số ước và số thực lớn như vậy dường như là câu chuyện khó có thể xảy ra trong suy nghĩ của mọi nhà đầu tư. Tuy nhiên, nó đã xảy ra!

GAS biện minh cho con số lệch là do kết quả ước tính 6 tháng đạt LNST 6.202 tỷ đồng được công bố khi công ty chưa thu thập hết các dữ liệu về doanh thu và chi phí chính xác, được thực hiện vào trước ngày 25/6. Đó là công việc mà GAS tiến hành theo từng quý, từng 6 tháng... để theo dõi việc lập kế hoạch. Thông tin này được công bố trên website chính thức của GAS.

GAS cố tình hay vô tình ước tính với con số lệch lớn như vậy? Đây là câu hỏi lớn và không có lời đáp nhưng chúng tôi cũng xin nhìn nhận vấn đề thông tin ước tính KQKD dưới con mắt của nhà đầu tư.

Chuyện số ước, tin chia sẻ

Cùng đợt báo cáo tài chính này, câu chuyện công bố thông tin ước tính của SMC cũng được một số nhà đầu tư lật lại. Mới hồi đầu tháng 6, báo ĐTCK đăng tin SMC dẫn lời ông Nguyễn Ngọc Anh là Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ công ty ước tính lãi 5 tháng đạt 53 tỷ đồng, hoàn thành 76% kế hoạch năm. 

Ít ngày sau thông tin ước tính lợi nhuận nêu trên, SMC công bố thông tin lên HoSE về việc được tham gia cấp thép cho dự án Formosa (Hà Tĩnh). 

Thông tin tốt dồn dập được đưa ra. Tác động của nó đến giá cổ phiếu là không thể đo đếm được. Tuy nhiên, nếu dựa vào những thông tin đó để đi đến quyết định mua, bán cổ phiếu thì NĐT đã bị sốc nặng khi báo cáo quý 2 của công ty mẹ được công bố. Lỗ gần 27 tỷ đồng quý 2 kéo lãi 6 tháng còn chưa đầy 18,5 tỷ đồng! Con số này nếu đem đi so với con số ước nêu trên thì khác xa một trời một vực.

Một ví dụ khác về con số ước là trường hợp của VIPCO (VIP). Ngày 3/7, vừa mới kết thúc quý 2 được ít ngày, HĐQT của doanh nghiệp này đã họp bàn đánh giá tình hình thực hiện 6 tháng đầu năm và giải pháp triển khai thực hiện kế hoạch 2013. Đây là một hoạt động hoàn toàn bình thường với mỗi doanh nghiệp.

Và, VIP cũng ngay lập tức chia sẻ thông tin buổi họp với tất cả các nhà đầu tư thông qua một nghị quyết gửi lên HoSE với con số ước tính lãi trước thuế hơn 154 tỷ đồng, gần cán đích lợi nhuận năm 2013. 

Báo cáo tài chính công ty mẹ sau đó hơn 20 ngày cho thấy: riêng công ty mẹ lãi nhiều hơn con số ước (không nói rõ ước riêng công ty mẹ hay hợp nhất) với hơn 166 tỷ đồng LNTT. Với kết quả này, riêng công ty mẹ VIP đã vượt kế hoạch lợi nhuận cổ đông giao phó.

Hay như CII, vẫn nhớ, cách đây không lâu, công ty này có công bố một thông tin-gọi là thông tin chia sẻ cho nhà đầu tư cũng không sai. Đây là bản tin được đưa ra sau buổi họp HĐQT về định hướng dài hơi 3-5 năm. Việc chia sẻ luôn cho NĐT định hướng để NĐT tự quyết định là điều doanh nghiệp này đã làm. 

Khát thông tin

Khát thông tin là điều xảy ra với rất nhiều nhà đầu tư. Có nhiều doanh nghiệp kín tiếng đến nỗi một năm chỉ thực hiện công bố thông tin cho những mảng tin không công bố thì...bị phạt. Không có nhiều chia sẻ cho nhà đầu tư, thậm chí, website (nếu có) của nhiều doanh nghiệp cũng không thường xuyên cập nhật những gì công ty đang làm, đối tác là ai, ngành nghề đang làm có gặp khó khăn gì hay không...

Khát thông tin khiến mọi thứ hiếm hoi mà doanh nghiệp chia sẻ đều được nhà đầu tư đón nhận khá tốt. Nhất là những thông tin về kết quả kinh doanh.

Như những ví dụ ở trên, GAS, VIP có con số ước lợi nhuận thấp hơn mức thực tế khi ra báo cáo chính thức. Còn SMC chia sẻ con số lợi nhuận 5 tháng cao hơn nhiều so với thực hiện 6 tháng. Có thể, công ty không lường trước được khó khăn trong tháng 6, cũng có thể, công ty "quên" mất rằng con số ước tính lớn tháng 5 mà không có chút thông tin nào về khó khăn tháng 6 có thể dẫn đến sai lầm trong quyết định của nhà đầu tư. 

Nói như vậy để thấy rằng, chuyện công bố con số ước tính hay chia sẻ thông tin ngoài những tin bắt buộc phải công bố là điều nhà đầu tư thực sự cần. Bởi vậy, đúng hay sai trong việc chia sẻ những thông tin trên là điều chúng tôi không bàn luận. Chỉ có điều, đối với công ty niêm yết thì doanh nghiệp cần lưu ý nhiều hơn đối với mỗi phát ngôn bởi lẽ nó ảnh hưởng nhiều đến quyết định đầu tư.