Cổ đông lớn, cổ đông nội bộ và người có liên quan khi giao dịch phải công bố thông tin, đó là điều bắt buộc. Nhưng không phải ai cũng ý thức được trách nhiệm của mình. Điều này đã dẫn đến những câu chuyện bi hài và để lại nhiều nỗi băn khoăn.

 

Nhìn vào những trường hợp giao dịch không công bố thông tin với số lượng và giá trị lớn, người ta có thể dễ dàng đặt ra nhiều giả thiết, suy đoán hay ước lượng những ảnh hưởng. Nhưng với những trường hợp mua/bán với số lượng vài nghìn thì nhiều khi tìm ra nguyên nhân có khi lại… rất khó.

 

 

 

Ý thức tuân thủ

 

 

 

Mới đây, em của một thành viên HĐQT Transimex-Saigon (TMS) đã bán 3.310 CP TMS nhưng không công bố thông tin; hơn 1 tháng trước, thành viên BKS của Đông Hải Bến Tre (DHC) mua vào 1.400 cổ phiếu DHC nhưng phải sau khi giao dịch người ta mới biết. Vài nghìn cổ phiếu liệu có đáng để vi phạm hay không?

 

 

 

Một nhân viên môi giới quản lý khá nhiều khách hàng VIP kể lại, cách đây ít lâu, nhân sự cao cấp của một công ty lớn sau khi đặt lệnh bán ra cổ phiếu và khớp mới "hoảng hồn" vì nghĩ rằng mình là cổ đông nội bộ đã vi phạm quy định giao dịch và tìm cách giải trình. Nhưng sau khi bộ phận phụ trách pháp lý của công ty chứng khoán kiểm tra lại thì người này lại không phải đối tượng bắt buộc công bố thông tin.

 

 

 

Cổ đông nội bộ là thành viên HĐQT, ban kiểm soát, Tổng GĐ/GĐ, Phó Tổng GĐ/Phó GĐ, GĐ tài chính, kế toán trưởng, trưởng phòng tài chính kế toán. Ngược lại, cũng có trường hợp cổ đông vào diện phải công bố thông tin trước khi giao dịch thì lại rất "hồn nhiên" đặt lệnh mà quên mất nghĩa vụ mình phải công bố.

 

 

 

 

 

Có cổ đông nội bộ nhờ công ty chứng khoán nhắc nhở giúp mình nhưng đến khi giao dịch, công ty chứng khoán cũng… quên luôn việc nhắc nhở. Cũng không loại trừ trường hợp, nhiều khi cổ đông nội bộ thấy cổ phiếu có thanh khoản thấp quá nên ra tay giao dịch để cổ phiếu có sức sống hơn nhưng cũng vì vậy mà "quên béng" đi quy trình phải thực hiện.

 

 

 

Nhìn qua, những trường hợp vi phạm "số nhỏ" có vẻ không đáng gì bởi giao dịch không công bố thông tin lên đến hàng trăm nghìn cổ phiếu còn xuất hiện huống chi ở đây chỉ vài nghìn đồng. Nhưng đã tham gia cuộc chơi thì phải tuân thủ luật chơi, cổ đông lớn dù giao dịch ít hay nhiều đều phải chấp hành quy định của cơ quan quản lý. Đây là vấn đề liên quan đến ý thức, tính tự giác và có liên quan đến kỷ cương, kỷ luật của thị trường chứng khoán.

 

 

 

Trách nhiệm và giải pháp

 

 

 

Theo quy định hiện nay, cổ đông lớn, cổ đông nội bộ hay người có liên quan muốn giao dịch sẽ phải đăng ký với các cơ quan quản lý và khi được chính thức công bố mới có thể tiến hành mua/bán. Chỉ giao dịch vài nghìn cổ phiếu, không ảnh hưởng đến ai nhưng lại phải đăng ký, đợi chấp thuận và công bố mất 2-3 ngày rồi mới tiến hành liệu có "mất công" quá chăng?

 

 

 

Trong một chừng mực nào đó, đúng là mất công và cũng bất tiện thật nhưng đây chính là trách nhiệm của những cổ đông lớn, cổ đông nội bộ và người có liên quan. Nếu xem các vi phạm giao dịch cổ phiếu nhỏ như không có gì, xuề xoà bỏ qua thì cũng đồng nghĩa với việc "ươm mầm" cho những vi phạm lớn hơn có thể xuất hiện trong tương lai.

 

 

 

Cổ đông nội bộ, hay cổ đông lớn sẽ phải có trách nhiệm phổ biến, nhắc nhở cho những người có liên quan với mình trong việc tuân thủ quy định. Và chính những cổ đông nội bộ, cổ đông lớn trước nhất phải làm gương. Và tất nhiên, doanh nghiệp cũng phải có trách nhiệm kiểm soát các cổ đông quan trọng buộc phải có trách nhiệm trong hành động.

 

 

 

Ts. Nguyễn Anh Tuấn, chuyên gia chứng khoán phân tích: Cổ đông lớn, cổ đông nội bộ có một số lợi thế của mình nên khi giao dịch mà không công bố thì dưới góc nhìn của nhà đầu tư cá nhân, nhỏ lẻ là điều không công bằng. Đôi khi đây chỉ là sai sót, không có yếu tố trục lợi nhưng hành động không chuẩn mực, minh bạch sẽ tác động xấu đến hình ảnh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp để xảy ra những tình trạng giao dịch thiếu trách nhiệm liên quan đến các cổ đông lớn, cổ đông nội bộ thì có nghĩa là hoạt động kiểm soát cũng có vấn đề.

 

 

 

Như vậy, tự bản thân doanh nghiệp sẽ phải xây dựng một chuẩn mực để quản lý hoạt động giao dịch cổ phiếu nội bộ, qua đó hạn chế những vi phạm có thể xảy ra, đồng thời nếu có xuất hiện thì cũng phải có những động thái xử phạt mang tính răn đe.

 

 

 

Theo Khiêm An