Mới đây (ngày 21/5), Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã tổ chức tập huấn về quản lý quỹ trong đó xác định nhà đầu tư tổ chức có vai trò quan trọng trong sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK). Thử nhìn lại vai trò của nhà đầu tư tổ chức trên TTCK Việt Nam, những mặt được và cả chưa được và những kỳ vọng cho tương lai.

 

Những thành quả mà nhà đầu tư tổ chức, các quỹ đầu tư, các định chế tài chính… đem lại cho TTCK trong nước là quá rõ rệt. Dòng tiền của các nhà đầu tư tổ chức đã góp phần tạo ra lực đẩy cũng như sự ổn định trên sàn. Việc các quỹ đầu tư rót tiền vào các công ty cũng góp phần quan trọng để tạo ra những bước phát triển mạnh.

 

 

 

Dấu hỏi chất lượng

 

 

 

Hơn nữa, các nhà đầu tư tổ chức khi góp vốn cũng có thể đóng góp thêm các yếu tố khác như chia sẻ kinh nghiệm, tham gia vào hoạt động điều hành chiến lược… Chính một số tổ chức đầu tư cũng đứng ra kêu gọi các dòng vốn từ nước ngoài tham gia TTCK nước ta. Ngoài ra, các tổ chức đầu tư cũng sử dụng kinh nghiệm của mình để đóng góp những ý kiến thiết thực với các cơ quan quản lý trong các giải pháp liên quan đến thị trường. Thành quả nhiều, nhưng cũng có không ít tồn tại cần khắc phục đối với các nhà đầu tư tổ chức.

 

 

 

Giai đoạn 2006 - 2007, một loạt các quỹ đầu tư rót vốn vào các doanh nghiệp đồng thời "gắn mác" chiến lược lên những thương vụ này, nhưng cũng không lâu sau đó đã lộ ra các vấn đề. Những đóng góp của các quỹ đầu tư ngoại trừ vấn đề tiền bạc thì tất cả đều là con số 0 tròn trịa.

 

 

 

Có những doanh nghiệp mặc dù được quỹ đầu tư nước ngoài rót vốn nhưng càng về sau làm ăn càng bết bát, và tất nhiên, các quỹ này cũng phải chịu thiệt hại lớn về mặt uy tín cũng như tiền của. Từ đây đã xuất hiện những ý kiến cho rằng với những thương vụ đầu tư thất bại thì cả quỹ và doanh nghiệp đều không có lợi, chỉ những nhà quản lý quỹ có lợi. Chưa biết ý kiến này đúng sai thế nào, có khi chỉ do bức xúc mà nhiều người nói vậy, nhưng không phải không có lý của nó.

 

 

 

Chẳng hạn, quỹ đầu tư cử người tham gia HĐQT hay ban lãnh đạo doanh nghiệp, tất nhiên sẽ có những lợi thế nhất định cho những người này, sử dụng những lợi thế này một cách công tâm, độc lập rõ ràng là một vấn đề. Rồi việc quỹ đầu tư, mặc dù làm ăn không hiệu quả, nhưng các nhà quản lý quỹ thì vẫn hưởng phí quản lý đều đều, không rạch ròi.

 

 

 

 

 

 

Việc đóng góp của quỹ đầu tư cho sự phát triển của doanh nghiệp không phải lúc nào cũng rõ ràng. Ngoài việc đóng góp chuyên môn của mình trong lĩnh vực tài chính, thì liệu trong các hoạt động khác các quỹ đầu tư sẽ giúp doanh nghiệp được gì? Nhất là với những lĩnh vực sản xuất kinh doanh đòi hỏi có chuyên môn, cũng như kinh nghiệm lâu năm thì việc nắm bắt để theo sát hoạt động với các quỹ đầu tư cũng đã khó nói chi đến việc tư vấn hay hỗ trợ.

 

 

 

Cần một điểm tựa vững chắc

 

 

 

Cũng vì những tồn tại trên mà một trong những vấn đề các nhà đầu tư tổ chức cần giải quyết là niềm tin của thị trường. Đầu tư hay kinh doanh, cũng phải có lúc sai lầm, vấn đề là nhà đầu tư cần thấy được sự cầu thị, sửa sai và nhiệt huyết của các quỹ đầu tư.

 

 

 

Nhìn vào quá trình tái cấu trúc của các quỹ đầu tư trong những năm qua, có thể thấy có quỹ thực hiện được, nhưng có quỹ rất chậm chạp, thậm chí là mất phương hướng. Chủ tịch HĐQT của một công ty đang niêm yết trên sàn HoSE cho biết sau vài năm không gặp mặt, gần đây, một quỹ đầu tư là cổ đông lớn của công ty đã chủ động quay lại gặp ông để trao đổi. Nhưng vấn đề là khi trao đổi, quỹ này lại không nắm rõ thông tin về công ty, cho thấy sự thiếu quan tâm đến khoản đầu tư của mình.

 

 

 

Tuy nhiên, nhìn vào một số các quỹ đầu tư vốn tư nhân (private equity), vào các doanh nghiệp và dần thu được hiệu quả thì cũng thấy không ít vấn đề tích cực. Các quỹ đầu tư, nếu chọn lọc doanh nghiệp kỹ càng, giải ngân một cách bài bản và thậm chí đi theo cùng sự phát triển của doanh nghiệp thì khả năng "hái quả ngọt" cũng cao hơn nhiều.

 

 

 

Thị trường cần những quỹ đầu tư có chất lượng như vậy. Nhờ có những nhà đầu tư này, doanh nghiệp có thể yên tâm vì ngoài nguồn vốn ở lại một cách vững chắc, thì cũng có thể thừa hưởng nhiều những sự hỗ trợ về mặt kỹ thuật khác.

 

 

 

Có thể quỹ đầu tư không có chuyên môn trực tiếp, nhưng có thể gián tiếp để tìm kiếm những nguồn lực hỗ trợ. Những khoản đầu tư kiểu này sẽ tạo nên những doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, ổn định. Thị trường có nhiều doanh nghiệp như vậy thì tất nhiên sẽ nâng cao chất lượng, thu hút thêm nhiều nhà đầu tư.

 

 

 

Theo Khiêm An