Từ thành quả
Góp phần quan trọng để VN Index tăng thêm 4,05 điểm ngày 20/2, đạt 494,83 điểm chính là VNM (Vinamilk) khi CP này tăng từ 101.000 đồng/CP lên 104.000 đồng/CP. Giá trị vốn hóa của VNM hiện đang ở mức 86.686 tỷ đồng, chỉ sau GAS (PV Gas).
Thời điểm này chỉ cần VNM, GAS, BVH, MSN đồng loạt tăng giá trong cùng phiên, dù các mã còn lại đứng yên hay giảm, VN Index vẫn có thể duy trì màu xanh. Hiện tượng thị trường “xanh vỏ, đỏ lòng” dù không lạ lẫm với NĐT nhưng trong mỗi thời kỳ đều có tác dụng, vị thế riêng biệt.
Năm 2010, khi các quỹ ETF (đầu tư theo chỉ số) xuất hiện, sự tập trung gần như đổ dồn vào BVH (Tập đoàn Bảo Việt), rất nhiều phiên chỉ cần BVH tăng giá cũng đủ kéo VN Index “quật khởi”.
Để mô phỏng VN Index, các quỹ ETF ngoài mua BVH, sẽ mua thêm một số mã khác, đã góp phần tạo nên sự sôi động và cơ hội sinh lãi cho thị trường. Sau BVH, có thể kể đến IJC, VCB, CTG, PNJ… cũng được hưởng lợi từ việc đầu tư theo chỉ số.
Dần dà, hễ những mã có vốn hóa lớn, thường nằm trong top 20 CP có vốn hóa lớn nhất thị trường, đều có cơ hội được chú ý. Chiến thuật “săn” CP có vốn hóa lớn của một số người để chờ dòng tiền của các quỹ ETF nói riêng và NĐTNN nói chung cũng được hình thành.
Đây là lợi thế của những CP có vốn hóa lớn. Sự xuất hiện của các chỉ số VN30 và HNX30 cũng góp phần “tôn vinh” các CP có vốn hóa lớn, giúp hình ảnh các CP này được nhấn mạnh hơn nữa trong mắt các NĐT. Dòng tiền tập trung vào các CP có vốn hóa lớn cũng góp phần củng cố thanh khoản, vì đây là những mã có thị giá tương đối cao, các quỹ mua vào cũng phải mua số lượng lớn nhất định.
Đến thách thức
2-3 năm trước, nhiều người vẫn chờ đợi những đợt sóng lớn như năm 2007 hoặc 2009, nhưng giờ đây NĐT phải tìm kiếm lợi nhuận từ những cơ hội nhỏ nhất. Vậy cục diện từ những CP có vốn hóa lớn trên TTCK thời gian tới sẽ như thế nào, ảnh hưởng đến NĐT và VN Index ra sao?
Hiện tại, vẫn còn nhiều doanh nghiệp lớn, đầu ngành chưa cổ phần hóa và IPO như Vietnam Airlines, hoặc chưa niêm yết như BIDV, Petrolimex…
Tức số lượng CP có vốn hóa lớn sẽ tiếp tục tăng thêm. Hiện tượng một CP chi phối VN Index như BVH sẽ không còn, thay vào đó sẽ là một nhóm CP và số lượng CP trong các nhóm này cũng sẽ tăng lên. Chẳng hạn ngoài VNM, MSN, BVH, GAS, nếu VCB, CTG và một số CP ngân hàng khác cùng tăng giá, cũng sẽ tác động đáng kể đến VN Index.
Sự đa dạng tạo nên cân bằng, NĐT có nhiều lựa chọn hơn và khả năng “chọn đúng” để tìm kiếm lợi nhuận cũng khó hơn.
Nhưng việc chuyển hóa những lợi thế này thành lợi ích cho doanh nghiệp và cổ đông có nhiều sự khác nhau. Đơn cử trường hợp của BVH, không thể nói hoạt động kinh doanh của BVH kém hoặc chưa đạt, nhưng nhiều người cho rằng BVH hoàn toàn có thể gia tăng hiệu quả kinh doanh cao hơn nữa.
Từ khi lên sàn đến nay, kết quả kinh doanh của BVH chưa năm nào tạo bước đột phá lớn. Trừ khi có một CP vốn hóa nổi trội so với những CP còn lại, cho dù CP đó có hiệu quả kinh doanh hay vị thế không tốt, dòng tiền vẫn có thể “ưu ái”.
Nhưng với những CP vốn hóa ở mức ngang nhau, việc các quỹ đầu tư mua thay thế, hoặc chỉ cần chọn một CP đại diện là đủ, không cần gom hết vào một rổ. Hiện nay, nhìn vào thống kê vốn hóa trên thị trường, trong top 10 hoặc top 5 CP có vốn hóa hàng đầu, không CP nào quá chênh lệch so với phần còn lại.
Và thực tế, một CP có vốn hóa không quá cao, nếu phát huy hiệu quả kinh doanh, được mua nhiều và đẩy lên sẽ sớm vào top đầu.
Rõ ràng, những doanh nghiệp có CP vốn hóa lớn là một lợi thế khi được nhiều dòng tiền chú trọng, nhưng để đảm bảo lợi thế vững chắc các DN phải thể hiện mình tốt hơn nữa. Nếu chỉ phụ thuộc vào thị trường, việc trả giá rất đắt vì thị trường luôn thay đổi để lựa chọn những gì phù hợp nhất.
