Trong công văn gửi các công ty niêm yết ngày 24/10, HoSE nhắc nhở: ‘‘quan sát tình hình công bố thông tin BCTC của các công ty niêm yết thời gian qua, HoSE nhận thấy có nhiều trường hợp công ty niêm yết chưa thực hiện thuyết minh về giao dịch với các bên liên quan tại báo cáo tài chính hàng quý’’.

Sau nhắc nhở, hàng loạt doanh nghiệp đã phải nộp bổ sung thuyết minh BCTC. Nhiều vấn đề cũng đã được lộ diện.

Với một hệ thống công ty con, công ty liên kết đồ sộ, khi thị trường bình thường, doanh nghiệp này có hệ thống công ty bổ trợ nhau rất tốt, hàng loạt giao dịch dùng hàng, dịch vụ của nhau phát sinh giữa các doanh nghiệp trong hệ thống đã tạo ra một vòng quay khép kín dạng lọt sàng xuống nia.

Bài viết này thống kê một số loại hình giao dịch với các bên liên quan chủ yếu để nhà đầu tư nắm rõ.

Từ vòng tròn bổ trợ

Hôm nay, chuyên gia thâu tóm HVG đã bổ sung giao dịch với các bên liên quan. Vòng tròn bổ trợ từ cung ứng tiền, mua nguyên liệu, thuê ao, bán hàng, mua hàng, mua thức ăn chăn nuôi...được công ty thuyết minh khá đầy đủ. Chỉ tính riêng vòng tròn nội bộ, dòng tiền lưu chuyển trong hệ thống đã hơn 4.500 tỷ đồng. Đây là một con số không hề nhỏ so với quy mô vốn điều lệ chưa đầy 800 tỷ của HVG.

...đến dựa vào hệ thống

Nhà đầu tư vẫn nhớ đại gia ngành xây lắp dầu khí PVX một thời. Trong bản thuyết minh về thông tin các bên liên quan hồi kết thúc quý 3, PVX cho biết, 9 tháng đầu năm, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ các đơn vị trong tập đoàn dầu khí đạt 535,5 tỷ đồng, các khoản phải thu các đơn vị trong Tập đoàn dầu khí là 267 tỷ đồng trong đó có đến 114 tỷ đồng phải thu PVS.

Bù lại, PVX cũng nhận được tín dụng từ người bán trong các đơn vị thuộc tập đoàn Dầu khí. Hàng nghìn tỷ đồng phát sinh các khoản phải trả chằng chịt gồm phải trả người bán, người mua trả tiền trước…với hàng chục công ty khác trong hệ thống.

PVX không phải là doanh nghiệp họ dầu khí duy nhất có giao dịch nội bộ ngành nhiều. Nhìn BCTC quý 3 của PET cũng có thể thấy các bên liên quan chiếm một vị trí hết sức quan trọng. Chỉ tính riêng giao dịch mua hàng hóa, dịch vụ thì trong 9 tháng đầu năm PET có phát sinh hơn 1.400 tỷ đồng với PVN và các đơn vị thành viên PVN. Ngoài ra, PET còn nhận nợ vay 500 tỷ đồng và hoàn trả nợ vay gần 39 tỷ đồng với PVFC.

....rồi loanh quanh với các công ty riêng, lãnh đạo, cổ đông lớn

Thuyết minh bổ sung BCTC của KTB cho thấy, công ty có giao dịch thanh toán tiền hàng với KSS đạt 17,15 tỷ đồng. Chủ tịch HĐQT của KSS là anh ruột của bà Nguyễn Thị Hiên-chủ tịch HĐQT KTB.

Hoặc như ở QCG, giao dịch trọng yếu với các bên liên quan liệt kê đến 2 trang trong BCTC. Nghiệp vụ vay, cho vay, tạm ứng giữa công ty và lãnh đạo, cổ đông công ty, doanh nghiệp liên quan phát sinh trong 9 tháng lên đến hàng trăm tỷ đồng.

...Và cuối cùng là nỗi lo nếu mắt xích bị vỡ

Giải trình KQKD soát xét bán niên, PVX cho biết công ty lỗ khủng là do công ty con PVC-ME bất ngờ báo lỗ gần 457 tỷ đồng. Số liệu lỗ trong Quý II của PVC-ME ảnh hưởng rất lớn đến báo cáo hợp nhất của PVX.

Hàng nghìn tỷ đồng bị kiểm toán lưu ý, hệ số nợ vượt ngưỡng an toàn tài chính, lỗ khủng, bị cắt margin, cán bộ thuộc công ty con bị bắt để điều tra sai phạm kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng...‘Mắt xích quan trọng’ PVX gặp khó từ năm 2012. Các doanh nghiệp trong ngành cũng lao đao bởi lẽ họ đã quen phụ thuộc vào một mối lớn, mắt xích lớn trong vòng tròn tương trợ thuộc ngành.

BCTC của PET chưa tiềm ẩn ‘nguy cơ mắt xích yếu’ nhưng bài học PVX cho thấy rủi ro trong việc phụ thuộc quá nhiều vào bên liên quan sẽ thụ động nhiều trong hoạt động kinh doanh.

Không phủ nhận hệ thống mẹ, con, liên kết đã giúp nhiều nhóm công ty như nhóm Dầu khí, nhóm Sông Đà, nhóm Vinaconex, nhóm Lilama…tồn tại được khá vững một thời. Hệ thống dùng hàng của nhau, bổ trợ nhau về vốn, dịch vụ…giúp nhiều doanh nghiệp sống tốt.

Giao dịch nội bộ nói riêng và những bên liên quan nói chung không phải không có những mặt mạnh. Tuy nhiên, trước tình trạng quá phụ thuộc vào hệ thống nội bộ, đồng vốn chạy vòng vèo đã và đang khiến không ít doanh nghiệp rơi vào thế bị động. Việc nhà đầu tư cần biết những giao dịch này cũng là điều cần thiết.

Thanh Hiên

Theo TTVN

http://cafef.vn/thi-truong-chung-khoan/giao-dich-voi-cac-ben-lien-quanneu-mot-mat-xich-bi-vo-20121119114614337ca31.chn

• TP. HCM: Đầu tư 5.300 tỷ đồng xây dựng cầu Cần Giờ thay phà Bình Khánh   (2017-04-13 06:25:20)
• Đề xuất Tp.HCM có đặc khu kinh tế, được thuê đất 99 năm   (2016-01-05 07:04:15)
• Du lịch Cần Giờ – điểm hẹn lý tưởng cho ngày cuối tuần ở Sài Gòn   (2016-01-01 09:20:06)
• "Thị trường BĐS tiếp tục ấm dần, giá bán sẽ nhích lên"   (2014-05-30 09:04:13)
• Lịch sự kiện và tin vắn chứng khoán ngày 30/05   (2014-05-30 09:03:15)
• Lịch sự kiện và tin vắn chứng khoán ngày 29/05   (2014-05-29 11:21:19)
• Công ty chứng khoán nhận định thị trường ngày 29/5   (2014-05-29 09:27:07)
• Chứng khoán Phố Wall đạt tăng trưởng lợi nhuận 175% nhờ rót tiền tự doanh đúng lúc   (2014-04-14 10:05:08)
• Nhiều doanh nghiệp hé lộ kết quả kinh doanh quý 1   (2014-04-14 10:04:18)
• Lịch sự kiện và tin vắn chứng khoán ngày 08/04   (2014-04-08 08:21:18)