Ông Quách Mạnh Hào, Phó giám đốc CTCK MB (MBS)

Theo tôi, một thương vụ M&A muốn tạo ra giá trị cộng hưởng, trước hết phải là một thương vụ hoàn thiện mô hình kinh doanh của hai bên. Nó có thể là việc tạo ra một thị trường mới, một sản phẩm mới, một khâu trong quá trình kinh doanh mà trước đó không có, hoặc đơn giản là một nhân sự mới có khả năng tạo ra sự thay đổi. Điều này, dù vậy, chỉ có thể biết sau khi đã diễn ra thương vụ.

Điểm thứ hai, đó phải là một thương vụ thân thiện, mà trong đó, cả hai bên đều nhận thấy lợi ích của nhau. Nếu một bên nào đó, thường là bên bán, cảm thấy bị mất lợi ích hoặc quyền lực và phản ứng tiêu cực thì đó là điều không tốt.

Hiện nay, hoạt động M&A đang diễn ra theo 4 xu hướng chính như sau:

Thứ nhất, nhà đầu tư ngành đang là những người rất chủ động trong việc mua các DN Việt Nam. Hoạt động mua của họ khá dứt khoát và thường đạt được mục tiêu.

Thứ hai, nhà đầu tư có xu hướng mua bán thâu tóm nhiều hơn và họ thực hiện thâu tóm thân thiện. Nói cụ thể, phần lớn các nhà đầu tư đều quan tâm tới các tỷ lệ sở hữu quan trọng và câu hỏi thường trực là liệu họ có mua chi phối được không, hoặc tham gia HĐQT như thế nào. Tuy nhiên, họ làm điều đó phần lớn trên cơ sở thân thiện và kỳ vọng phát triển công ty bền vững theo triết lý của họ.

Thứ ba, nhà đầu tư tài chính quan tâm nhiều hơn tới công ty niêm yết, trong khi nhà đầu tư ngành quan tâm chủ yếu tới công ty chưa niêm yết. Một điểm thú vị là các nhà đầu tư tài chính hiện tại có xu hướng thận trọng và lựa chọn quy mô thương vụ và tỷ lệ sở hữu nhỏ hơn rất nhiều so với trước kia. Nói cách khác, nhà đầu tư tài chính đang có xu hướng đa dạng hóa các khoản đầu tư nhiều hơn, thay vì những thương vụ rầm rộ như thời kỳ 4 - 5 năm trước.

Thứ tư, xu hướng mua bán sáp nhập hiện tại thường bắt nguồn từ những khó khăn tài chính. Nghĩa là, các DN hoặc chủ DN gặp khó khăn tài chính đã chủ động hơn rất nhiều trong việc tìm kiếm sự tham gia của các nhà đầu tư.

Theo Hoàng Anh
ĐTCK