Với việc cải thiện và cam kết về mối quan hệ mật thiết giữa quyền lợi của doanh nghiệp và quyền lợi của nhà đầu tư, doanh nghiệp hoàn toàn có thể vực dậy và xây dựng lại niềm tin về tiềm năng và sự phát triển bền vững của mình trên thị trường vốn.

Thiếu thông tin và mất niềm tin

Theo kết quả công bố từ Ủy ban chứng khoán Nhà nước về công tác thanh tra, giám sát năm 2011, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam hiện nay có hơn 1.000 công ty đại chúng, gần 700 công ty niêm yết, 105 công ty chứng khoán, 47 công ty quản lý quỹ và hơn 1 triệu tài khoản nhà đầu tư trong và nước ngoài. Tính đến hết ngày 3/2/2012, có 140 doanh nghiệp vượt kế hoạch kinh doanh 2011, 80 doanh nghiệp báo lỗ quý IV/2011.

Tuy nhiên, chỉ có 21/695 doanh nghiệp niêm yết trên cả 2 Sở GDCK (HOSE: 303 và HNX: 392) làm tốt những quy định bắt buộc về công bố thông tin. Chỉ khoảng 30% trong tổng số gần 300 doanh nghiệp trên sàn Hà Nội bình luận về các thông số doanh thu, lợi nhuận, vốn vay... và 10% có so sánh kết quả hoạt động với các đơn vị cùng ngành trong báo cáo thường niên.

Rất nhiều doanh nghiệp niêm yết đã bỏ sót những thông tin quan trọng như quản lý tài chính, thay đổi nợ vay, tình hình sử dụng vốn từ các đợt phát hành cổ phiếu.

Nhìn lại tình hình đại hội cổ đông năm nay, có thể thấy không khí của hầu hết đại hội đều rất chùng, ngay cả tại những doanh nghiệp được dự kiến sẽ thu hút sự quan tâm như của Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu (ACB), Công ty cổ phần tập đoàn Hòa Phát (HPG), Quỹ Đầu tư Doanh nghiệp Hàng đầu Việt Nam (VF4), Công ty Cổ phần Vạn Phát Hưng (VPH)…

Trong bối cảnh thị trường không ổn định như hiện nay, hơn bao giờ hết, các cổ đông càng cần những thông tin hỗ trợ từ doanh nghiệp. Tuy nhiên, khá nhiều doanh nghiệp chỉ công bố thông tin ra thị trường một cách chiếu lệ, dẫn đến một bộ phận lớn cổ đông nhỏ lẻ đã rời bỏ thị trường vì thiếu niềm tin.

Xuất phát từ tâm lý ngại cung cấp thông tin về kết quả kinh doanh xấu hoặc e ngại của lãnh đạo doanh nghiệp về khả năng hoàn thành các chỉ tiêu, chiến lược và phương hướng hoạt động đã được công bố, mà thông tin không được minh bạch.

Mặt khác, doanh nghiệp chấp nhận im lặng vì tin rằng kết quả kinh doanh tốt của riêng doanh nghiệp họ cũng không đủ để ngăn đà suy giảm của toàn thị trường.

Dần dà, nhà đầu tư đã thuộc lòng điệp khúc "chi phí đầu vào cao, lãi suất tăng cao, nhu cầu thị trường giảm...". Vì vậy họ không còn hứng thú chất vấn doanh nghiệp.

Được cung cấp thông tin kịp thời và đầy đủ là đòi hỏi chính đáng và ưu tiên số một của các nhà đầu tư.

Chuyên nghiệp hóa quan hệ nhà đầu tư

John C.Wilcox - Chủ tịch Sodali, trong một phát biểu trên website chuyên ngành quan hệ nhà đầu tư (Investor Relation - IR) Global Ranking đã khẳng định, trong bối cảnh kinh tế đầy thách thức và nhiều biến đổi, việc cung cấp thông tin cần được chú ý hơn cả. Tuy nhiên, nếu chỉ cung cấp những báo cáo về quản trị công ty đại chúng và báo cáo tài chính thôi thì đủ. Một chương trình quan hệ nhà đầu tư tổng lực sẽ phải làm tốt vai trò tích hợp được kết quả tài chính với những chính sách ở cấp độ điều hành …

Ông cho rằng, việc lướt sóng ngắn hạn sẽ giảm thiểu khi cả công ty và nhà đầu tư tích hợp những thước đo phi tài chính và mục tiêu dài hạn hơn trong quyết định của mình. Ông đề xuất chỉ số về thông lệ ESG (environment, social and governance practice) để thực hiện việc tự đánh giá toàn diện doanh nghiệp bên cạnh kết quả tài chính, chiến lược kinh doanh và danh tiếng.

IR Global Ranking vừa vinh danh các doanh nghiêp thực hiện tốt công tác IR trong năm sóng gió 2011 trong báo cáo trao giải tháng 3 vừa qua, bao gồm báo cáo trực tuyến thường niên của tập đoàn hóa chất BASF phiên bản 2011 và chuyên trang về quan hệ nhà đầu tư của LIFE Technology.

Hai doanh nghiệp đã được vinh danh trên 6 tiêu chí: nội dung, thiết kế, giải pháp điều khiển (navigability), tính tương tác, công nghệ và khả năng xử lý dữ liệu.

Bên cạnh những thông tin về quản trị công ty đại chúng, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, báo cáo tài chính, quản trị rủi ro, bảng chú giải định nghĩa về các chỉ số và thuật ngữ tài chính, nhằm chuyển tải hiệu quả hiện trạng công ty và thông điệp đầu tư, BASF tận dụng những nguồn lực công nghệ, thể hiện tốt các thông tin về ESG trên định dạng HTML.

Thế mạnh công nghệ được tận dụng triệt để tại báo cáo tài chính online của BASF, với công cụ tìm kiếm thông tin (bản kê tài chính với đường link tương ứng với các ghi chú). Ngoài ra, công cụ tìm kiếm được lồng ghép khéo léo trong báo cáo thường niên giúp nhà đầu tư dễ dàng tìm kiếm/định vị thông tin cần thiết cho quyết định đầu tư của mình.

Một điểm khá thú vị là BASF giới thiệu nhiều công cụ đột phá như “Lắng nghe báo cáo" (Listen to the Report) - cho phép nhà đầu tư nghe những đoạn ghi âm audio của những chương chính trong báo cáo; cung cấp chức năng xem video dạng chuẩn và dạng HD, chứng tỏ cam kết việc sử dụng những công nghệ và thiết kế tối tân nhất.

LIFE Technology thì được vinh danh ở hạng mục quan hệ nhà đầu tư. Bám sát những nội dung cơ bản và công cụ tìm kiếm như: thông cáo báo chí, quản trị công ty đại chúng, báo cáo hội đồng quản trị, chuyên mục hỏi đáp nhanh và thông tin liên hệ bộ phận IR cho phép nhà đầu tư gửi email tương tác trực tiếp.

Ngoài ra, LIFE technology mạnh mẽ bổ sung những chuyên mục khác: chiến lược công ty, tại sao nên đầu tư vào LIFE, thông tin về nợ, cũng như tiến hành cải thiện khả năng truy cập vào website từ mobile.

LIFE cũng tích cực đầu tư vào công cụ tìm kiếm search engine, thiết kế lại layout để chuyên trang trở nên thân thiện, hấp dẫn về hình thức, phù hợp với trang web chính.

Giải thưởng của LIFE Technologies và BASF là kết quả sau 2 năm ròng rã của phòng IR trong việc tận lực thiết kế và nâng cấp những chuyên mục hiện có, tương tác với cổ đông nhằm nhận được những phản hồi mang tính xây dựng và kịp thời để định hướng lại và nâng cao hiệu quả công việc đang làm.

Wilcox khẳng định, mặc dù việc cung cấp các chỉ số phi tài chính đang gặp thách thức rất lớn vì thực tế các nhà đầu tư tổ chức phụ thuộc quá nhiều vào mô hình tài chính để ra quyết định đầu tư, cung cấp thông tin phi tài chính rất cần thiết cho quản trị hiệu quả, giảm thiểu rủi ro, và thành công dài hạn của một doanh nghiệp, giúp quản lý tốt danh tiếng và văn hóa doanh nghiệp.

Theo một nghiên cứu mới đây của IRVietnam do Masso Survey thực hiện khảo sát trên 150 nhà đầu tư cá nhân và 50 nhà đầu tư tổ chức (Institutional Investors) cho thấy, ngoài những thông tin tài chính, việc cung cấp thông tin phi tài chính: cập nhật tốt vị thế, hiện trạng, các dự án đầu tư, viễn cảnh tương lai, chiến lược của doanh nghiệp... là các thông tin được nhà đầu tư quan tâm nhất.

Với việc cải thiện và cam kết về mối quan hệ mật thiết giữa quyền lợi của doanh nghiệp và quyền lợi của nhà đầu tư, doanh nghiệp hoàn toàn có thể vực dậy và xây dựng lại niềm tin về tiềm năng và sự phát triển bền vững của mình trên thị trường vốn.

Theo Võ Thủy Tiên - chuyên viên Masso Consulting
Doanh nhân Sài gòn