Ở đây, tôi phân tích trường hợp điển hình đối với các CTCK có vốn chủ sở hữu từ 135 tỷ đồng trở xuống, có số lao động 50 người và có trụ sở ở Hà Nội và 1 chi nhánh ở TP. HCM hoặc ngược lại. Các khía cạnh phân tích dựa trên tính toán về doanh thu và chi phí điển hình của các CTCK có triển khai đầy đủ các nghiệp vụ và vận hành tối ưu.

1. Doanh thu

Môi giới: Với thanh khoản cả 2 sàn hiện nay ở mức 1.000 tỷ đồng/phiên. Nếu mức phí giao dịch bình quân là 0,2% thì tổng phí giao dịch khoảng 4 tỷ đồng/phiên, tức khoảng 1.000 tỷ đồng/năm (số phiên trong năm khoảng 250 phiên). Trong đó, 10 CTCK lớn nhất chiếm tỷ trọng khoảng 50%, tức 500 tỷ đồng, 95 CTCK còn lại thu hơn 5 tỷ đồng/CTCK/năm.

Tự doanh: Đa số đều thua lỗ.

Tư vấn đầu tư: Với tình trạng hiện tại, CTCK chỉ có thể thu được từ hoạt động này tối đa ở mức 5 tỷ đồng/năm thông qua các hợp đồng kéo dài với các khách hàng truyền thống và một số đối tác "ruột" của công ty.

Doanh thu khác: Với nguồn vốn 135 tỷ đồng, sau khi mua sắm tài sản cố định và các khoản chi khác (khoảng 10 tỷ đồng), dành cho tự doanh (dự trù đều sử dụng 1/2 vốn để đầu tư), thì vốn để triển khai hoạt động margin và dịch vụ tài chính chỉ còn tối đa 70 tỷ đồng. Với mức vốn này, nếu triển khai với hiệu quả tối ưu, CTCK có thể thu được 16,8 tỷ đồng/năm.

Tổng doanh thu một năm của CTCK là 26,8 tỷ đồng.

2. Chi phí

Thuê trụ sở: Với 1 trụ sở 400 m2 và 1 chi nhánh 150 m2, với mức giá thuê bình quân hiện nay vào khoảng 33 - 35 USD/m2/tháng thì tổng chi phí thuê trụ sở hàng năm là 4,8 tỷ đồng.

Lương CBNV: Với 50 CBNV, mức chi bình quân lương hàng năm theo mặt bằng chung hiện nay là 9 triệu đồng/người/tháng,thì tổng chi phí lương là 5,4 tỷ đồng/năm (tính cả tháng lương thứ 13).

Các chi phí thiết yếu khác như phí thành viên, phí đường truyền... tối thiểu là 3,84 tỷ đồng/năm.

Tổng chi phí là 14,04 tỷ đồng.

Như vậy, lợi nhuận trước thuế 12,76 tỷ đồng (26,8 tỷ đồng - 14,04 tỷ đồng), lợi nhuận sau thuế (25%) là 9,57 tỷ đồng. Tỷ suất sinh lời/vốn chủ sở hữu (135 tỷ đồng) là 7,1%.

Tức là nếu CTCK có vốn 135 tỷ đồng và triển khai các hoạt động kinh doanh ở mức tối ưu và quản chi phí tốt thì đạt được mức sinh lời trên vốn chủ sở hữu là 7,1%/năm, bằng một nửa so với gửi tiết kiệm. Tuy nhiên, trên thực tế có những phát sinh sau:

Tự doanh: Như đã nói, đại đa số đều lỗ. Với CTCK bỏ ra 55 tỷ đồng để tự doanh, công ty phải trích dự phòng rủi ro 20%/vốn đầu tư (11 tỷ đồng). Trong khi, đa phần các CTCK đều có tình trạng trích dự phòng rủi ro từ 30-50% giá trị danh mục đầu tư tự doanh.

Margin: Như đã phân tích, CTCK dành 70 tỷ đồng (chưa kể đi vay) để triển khai margin, chỉ cần một hai khách hàng lớn bị cháy tài khoản, CTCK đã mất vốn vài tỷ đồng. Nếu đi vay để tài trợ với giá trị lớn, thì việc CTCK đối mặt với rủi ro mất 30 - 50 tỷ đồng cũng là chuyện bình thường.

Chi phí gia tăng: Rất ít CTCK có kinh nghiệm quản lý chi phí, đặc biệt là những thời điểm khó khăn. Do vậy, mức chi phí của hầu hết CTCK hiện nay đều không dưới 18 tỷ đồng/năm.

Qua phân tích trên có thể thấy, nếu không có gì thay đổi, trong thời gian 6 tháng tới, có thể dự đoán về tương lai của các CTCK nhỏ là không mấy khả quan và sẽ có nhiều CTCK sẽ phải giải thể, sáp nhập hoặc thậm chí phá sản.

Theo Việt Thắng, chuyên gia tài chính (88 Láng Hạ - Hà Nội)
ĐTCK