Tại buổi Hội thảo “Thế giới và Việt Nam: Dự báo 2012” chủ đề về “Kênh vốn nào cho doanh nghiệp năm 2012”, các diễn giả tham gia đều cho rằng chưa bao giờ bài toán về vốn lại quan trọng đến như vậy đối với các doanh nghiệp Việt Nam trong năm tới, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV).

DNNVV sẽ khó tiếp cận được vốn?

Đại diện ngân hàng TMTCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) cho rằng, chính sách tiền tệ chặt chẽ được kéo dài trong năm 2012 thì chắc chắn cạnh tranh về vốn và đầu ra cho các NHTM trong năm tới sẽ được dự báo là khó khăn.

Thông thường những cam kết tín dụng trung và dài hạn đã được các NHTM ký với các tập đoàn, tổng công ty lớn trước đây đều đang và sắp đến hạn phải giải ngân. Do đó nhiều NHTM đã phải tập trung vốn để cung cấp vốn cho các khách hàng này. Thêm vào đó, ngân hàng còn phải tập trung vốn cho các khách hàng truyền thống thống của mình.

Nếu không phải là bạn hàng lâu năm thì  các DNNVV phải chuẩn bị sẵn sàng đối mặt với thách thức khó tiếp cận được vốn từ hệ thống ngân hàng.

Tuy nhiên, đại diện ngân hàng này cũng cho rằng, nói như thế là “cửa” vốn vay cho các DNNVV trong năm 2012 sẽ đóng hoàn toàn mà những doanh nghiệp có dự án mới, hiệu quả, chứng minh được dòng tiền trong tương lai… sẽ vẫn là đối tượng được các NHTM xem xét.

Hệ thống ngân hàng Việt Nam đang tiến hành tái cấu trúc, đây cũng là cơ hội để các NHTM tái cấu trúc  lại cơ cấu vốn vay của mình. Một khi dòng vốn cho vay bất động sản, đầu tư tài chính thật sự được rút xuống thì vốn sẽ “chảy” về nhiều hơn với DNNVV- đại diện VCB nhấn mạnh.

Vay vốn sẽ không còn nặng về tài sản bảo đảm

Theo ông Alan Phan – Chủ tịch Quỹ đầu tư Viasa, giải quyết bài toán vốn cho doanh nghiệp Việt Nam không phải là bài toán quá khó nhưng nó cũng không hề dễ dàng. Trong bối cảnh này, nhìn lại cơ cấu hoạt động của cả người cho vay (các ngân hàng) và người đi vay (doanh nghiệp) đều có “vấn đề” riêng.

Về phía ngân hàng,  hoạt động của nhiều NHTM của Việt Nam hiện nay không hoàn toàn là một tổ chức tín dụng mà mới chỉ dừng lại ở mức độ là một tổ chức cho vay có thế chấp (tài sản đảm bảo).

Về phía doanh nghiệp thì không có thói quen đi vay dự án mà chỉ đi vay theo đơn vị. Nghĩa là mang tài sản thế chấp đến ngân hàng để nhận lấy một số tiền được vay nhất định.

Ông Alan Phan cho rằng, câu nói cửa miệng của nhiều ngân hàng khi tiếp cận với khách hàng “Tài sản thế chấp của anh là gì? Và câu hỏi của khách hàng “Tôi có thể vay được bao nhiêu tiền?... đã đến lúc cần thay đổi.

Khi cần vốn phục vụ nhu cần sản xuất và mở rộng kinh doanh thì doanh nghiệp phải chứng minh cho ngân hàng thấy dự án của mình t hế nào? Có tiềm năng ra sao? Năng lực trả nợ thế nào? Còn về phía ngân hàng phải xem tính khả thi của dự án đó? Dòng tiền về trong tương tai thế nào?... một khi tìm được tiếng nói chung thì vốn không còn là quá khó đối với những doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thật sự - ông Alan Phan nói.

Vẫn biết, để áp dụng được mô hình hoạt động này thì các cán bộ tín dụng của ngân hàng đó phải là những người có kinh nghiệm và  đủ trình độ thẩm định dự án.

Hiện nay, ở Việt Nam đã có một số ngân hàng áp dụng hình thức cho vay theo dòng tiền này, tuy nhiên nó vẫn chưa thật sự phổ biến. Chính vì thế mới xảy ra tình trạng nhiều doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thật sự không thể tiếp cận được vốn vay ngân hàng, còn cơ hội tiếp cận vốn của những khách hàng có tài sản đảm bảo thông thường sẽ cao hơn.

Tuy nhiên, chuyên gia tài chính Dương Thu Hương cho rằng, cho vay theo dòng tiền, các NHTM không chỉ quan tâm đến tài sản thế chấp mà cũng đặc biệt quan tâm đến năng lực sản xuất và trả nợ của doanh nghiệp đó.

Được biết hiện nay NHNN đã chỉ đạo các NHTM phải lập các khung thông tin về doanh nghiệp bao gồm: Lịch sử của doanh nghiệp, lãnh đạo doanh nghiệp, hoạt động sản xuất – kinh doanh ra sao… nếu như có thông tin rõ ràng như vậy rồi thì các thủ tục về bảo lãnh tài sản cũng chỉ là thứ yếu – bà Hương nói.

Khánh Linh 

Theo TTVN