Sang thăm TTCK Việt Nam nhân sự kiện Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) - DN Việt Nam đầu tiên được niêm yết chứng chỉ lưu ký toàn cầu trên TTCK Luân Đôn, Thị trưởng Khu tài chính Luân Đôn, Michael Bear cho biết, cánh cửa niêm yết trên TTCK nước ông luôn rộng mở, nhưng DN Việt Nam muốn vào đây phải vượt qua được 2 thách thức căn bản, đó là tiêu chuẩn niêm yết và sự cho phép về pháp lý tại Việt Nam.

Ở chiều ngược lại, với NĐT nước ngoài, ông Michael Bear nhận xét, thách thức lớn nhất khi vào TTCK Việt Nam đó là sự kiên nhẫn. 3 yếu tố tạo nên sự hấp dẫn của DN và TTCK là tính ổn định, minh bạch và có thể dự đoán được, trong đó, quan trọng nhất là khả năng có thể dự đoán được, vì yếu tố này không chỉ liên quan đến riêng DN, mà còn liên quan đến cả những chính sách của cơ quan quản lý.

Ông Michael Bear dường như rất hiểu TTCK Việt Nam, dù đây mới là lần đầu tiên ông đến. Chính sách pháp lý chưa hoàn thiện là điều dễ hiểu trên một TTCK non trẻ như Việt Nam, nhưng đó lại là loại rủi ro mà NĐT, cả trong và ngoài nước, sợ nhất. Hãy thử xem nếu bạn là cổ đông của Chứng khoán Kim Long, bạn sẽ chọn phương án ủng hộ hay từ chối cho Công ty chuyển đổi ngành nghề hoạt động, khi mà về pháp lý, Luật Chứng khoán để trống quyền chuyển đổi ngành nghề của CTCK? Cổ đông Kim Long dù có đồng thuận thì có nghĩa gì nếu cơ quan quản lý TTCK, vì lý do pháp lý chưa quy định, không chấp nhận việc chuyển đổi ngành nghề hoạt động cho Kim Long? Rủi ro pháp lý ở trường hợp này là quá lớn.

Trong thương vụ một DN niêm yết muốn mua lại một số DN cùng ngành, cũng vì khung pháp lý còn quá trống, nên đơn vị tư vấn cho thương vụ này chỉ nhận làm "những công việc kỹ thuật" như định giá, hỗ trợ công bố thông tin, hỗ trợ đàm phán, còn việc lo thủ tục pháp lý thì không dám nhận làm, mà DN phải tự "chạy". Năm 2010, theo thống kê có trên 80 thương vụ M&A diễn ra tại Việt Nam, nên việc vừa làm, vừa "chạy" thủ tục không còn là câu chuyện riêng lẻ. Khoảng trống pháp lý đang "đẻ" ra những quyền lực ngầm, mà chỉ khi "chạm" vào nó người ta mới hiểu được cái giá phải trả cho loại rủi ro này là bao nhiêu.

Hơn 3 năm nay, NĐT trên TTCK Việt Nam luôn phải đấu tranh với sự kiên nhẫn khi chỉ số chứng khoán hầu như đi ngang hoặc giảm mạnh kể từ tháng 11/2007. Kiên nhẫn đi cùng thị trường, cùng doanh nghiệp, kiên nhẫn chờ đợi chính sách mới là tâm trạng chung của những người còn trụ lại ở đây.

Trở lại với câu chuyện niêm yết ở nước ngoài. Hiện các văn bản điều chỉnh việc niêm yết của DN Việt Nam trên TTCK quốc tế vẫn thiếu trước, hụt sau, nên với HAGL để được niêm yết (dù chỉ là gián tiếp thông qua chứng chỉ lưu ký do Deutsche Bank phát hành) trên TTCK Luân Đôn, Công ty đã phải mất gần 2 năm cùng với đơn vị tư vấn tiến hành làm hồ sơ và các thủ tục pháp lý. Hai năm là một quãng đường không ngắn và nếu HAGL không kiên nhẫn, chắc chắn sẽ chưa thể có một sản phẩm chứng khoán mang tên DN Việt Nam niêm yết trên TTCK Luân Đôn.

Ông Michael Bear nói về TTCK Việt Nam chỉ gói gọn bằng một câu ngắn: "thách thức sự kiên nhẫn" mà người ta có cảm giác ông rất hiểu thị trường này, rất trúng tâm lý của những NĐT lớn, nhỏ tại đây.

Theo Phạm Oanh

ĐTCK