Chứng khoán cũng là một loại hàng hóa và giá cả được xác định trên cơ sở cung – cầu. Sử dụng mô hình cung – cầu để đánh giá thì dường như mặt bằng giá chứng khoán chưa có cơ hội tăng bởi nguồn cung đang vượt quá nhu cầu.

Về phía cầu cổ phiếu, theo lý thuyết về lượng cầu tài sản, nhu cầu với tài sản tăng khi tiềm lực kinh tế của giới đầu tư tăng, khả năng sinh lợi kỳ vọng của tài sản đó tăng trong khi rủi ro dự tính giảm so với các tài sản thay thế khác, và cuối cùng là tính thanh khoản của tài sản cao.

Thứ nhất, tiềm lực kinh tế của giới đầu tư. Tiềm lực này được xem xét từ hai nguồn chính, đó là nguồn tiền nhàn rỗi và nguồn đòn bẩy tài chính. Về nguồn tiền nhàn rỗi: Nếu như thu nhập của mỗi cá nhân được chia thành hai phần: tiêu dùng và đầu tư, thì dường như nguồn tiền nhàn rỗi dành cho hoạt động đầu tư trong năm 2011 sẽ giảm. Đó là bởi trong khi thu nhập năm 2011 ước tính tăng từ 15 – 25% (trên cơ sở tăng lương cơ bản) thì VND trước đó đã mất giá gần 10% so với USD. Giá điện tăng trên 15%, giá xăng tăng khoảng 17%, giá lương thực – thực phẩm cũng đồng loạt tăng. Như vậy, để đảm bảo nhu cầu tiêu dùng hàng hóa, nguồn chi cho tiêu dùng phải tăng, thậm chí tăng cao hơn mức tăng của thu nhập, và tất yếu nguồn cho đầu tư sẽ giảm tương ứng. Về nguồn đòn bẩy tài chính: chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng trong năm 2011 đã hạ xuống 20% đồng thời giảm tín dụng cho khu vực phi sản xuất, nhất là bất động sản và chứng khoán cho thấy dòng vốn tín dụng cho thị trường năm 2011 là hết sức khó khăn. Nguồn vốn trong nước không khả quan, nguồn vốn từ khối ngoại cũng dè dặt hơn khi họ hạn chế mua vào và có dấu hiệu bán ròng trong một số phiên gần đây.

Thứ hai, khả  năng sinh lợi kỳ vọng so với các tài sản khác. Bên cạnh chứng khoán thì vàng, ngoại tệ và bất động sản là những kênh đang hút khá nhiều vốn của giới đầu tư. Về mặt định tính, trong khi kinh tế trong và ngoài nước có nhiều bất ổn thì xu thế chung là đầu tư vào các tài sản vật chất như bất động sản, vàng. Cùng với đó thì hiện tượng USD hóa và tâm lý găm giữ USD là nguyên nhân khiến các thị trường này hút vốn đầu tư. Về mặt định lượng, trong ngắn hạn, có thể thấy vàng và ngoại tệ đã đem lại mức sinh lợi cao cho giới đầu tư. Từ cuối năm 2009 đến hiện tại, giá vàng thế giới tăng mạnh 30%, tỷ giá chính thức giữa USD/VND cũng được điều chỉnh 4 lần và tăng 21%. Trong khi đó VN-Index giảm khoảng 6%. Trong bối cảnh kinh tế vĩ mô hiện tại, khả năng sinh lợi kỳ vọng khi đầu tư vào thị trường chứng khoán vẫn ở mức thấp, hoạt động của các doanh nghiệp – yếu tố cơ bản của thị trường dự báo gặp nhiều khó khăn trong năm 2011, do vậy khó có thể thu hút nhu cầu của giới đầu tư.

Thứ ba, rủi ro dự kiến. Rủi ro được xem xét là sự không chắc chắn về khả năng sinh lợi của tài sản – trên cả phương diện tăng giá và giảm giá. Tình hình vĩ mô thế giới nói chung và VN nói riêng còn nhiều bất ổn, do vậy khả năng biến động giá đối với các thị trường được đánh giá là khá tương đương. Tuy nhiên, bối cảnh hiện tại đang hỗ trợ cho xu thế tăng giá của vàng và USD. Do vậy, nếu xét về tâm lý, giới đầu tư sẽ sẵn sàng chấp nhận rủi ro ở thị trường vàng và USD bởi cơ hội tăng giá rõ ràng hơn.

Thứ tư,  tính thanh khoản của tài sản. Nếu so với bất động sản, thị trường chứng khoán có tính thanh khoản cao hơn. Song nếu so với vàng và USD, chứng khoán có phần thua thiệt. Đó là bởi lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán là rất lớn và không phải mọi cổ phiếu đều có tính thanh khoản cao. Trong khi đó, với đặc tính đơn nhất – mua bán một loại hàng hóa là vàng hay USD, lại có sự phát triển của thị trường phi chính thức (hay thị trường chợ đen), tính thanh khoản của vàng và USD hiện đang khá vượt trội.

Như vậy, trong ngắn và trung hạn, nhu cầu đối với cổ phiếu khó có thể tăng lên.

Về phía cung, năm 2011 dự báo nguồn cung cổ phiếu sẽ tiếp tục tăng lên. Một là từ các doanh nghiệp niêm yết thực hiện phát hành thêm, trả cổ tức. Hai là các tập đoàn, công ty lớn như Tập đoàn than khoáng sản, Tổng công ty xăng dầu VN... thực hiện cổ phần hóa các công ty con và cổ phần hóa tổng công ty theo lộ trình. Ba là trong năm 2011 các ngân hàng thương mại phải hoàn thành việc tăng vốn lên 3.000 tỷ đồng.

Rõ ràng nguồn cung liên tục tăng trong khi nhu cầu giảm khiến cho các cổ  phiếu có xu hướng tìm về mặt bằng giá mới thấp hơn. Trong trung hạn, dự báo sẽ không có  nhiều yếu tố tác động khiến cho lượng cầu với cổ phiếu tăng cao, do đó, khả năng tăng giá chứng khoán dường như đang đứng trước “khe cửa hẹp”.

Theo diễn đàn doanh nghiệp