Bên cạnh nguyên nhân kinh tế vĩ mô bất ổn, nhiều ý kiến cho rằng, sự èo uột của TTCK là do cơ quan quản lý thiếu những sản phẩm, giải pháp hỗ trợ thị trường.

Rủi ro vì chính sách khó đoán

Ông Nguyễn Sơn, trưởng ban phát triển thị trường, uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), cho biết, năm 2010, tổng mức huy động trên TTCK thông qua phát hành cổ phiếu, đấu giá cổ phần hoá và đấu thầu trái phiếu chính phủ đạt trên 115 ngàn tỉ đồng (tăng gấp 3,5 lần so với năm 2009); thông qua đấu giá cổ phần đạt 4,5 ngàn tỉ đồng; đấu thầu trái phiếu chính phủ với tổng giá trị trúng thầu đạt trên 28 ngàn tỉ đồng (gấp 2,35 lần so với giá trị trái phiếu chính phủ phát hành thông qua bảo lãnh và đấu thầu của năm 2009). 

Có thể nói, trong bối cảnh chính sách tiền tệ thắt chặt, vốn ngân hàng eo hẹp, lãi suất vay vốn quá cao (15 – 17%/năm đến 20%/năm), TTCK đã mở ra một cơ hội huy động nguồn lực lớn trong dân cư.

Tuy nhiên, tổng thư ký hiệp hội Kinh doanh chứng khoán Lê Thanh Kỳ, cho rằng, “TTCK đến nay đã hoạt động trên mười năm nhưng chưa có thêm một sản phẩm nào tác động đến sự phát triển chung của thị trường; các chính sách hỗ trợ thiếu rõ ràng và đây là một trong những nguyên nhân khiến thị trường phát triển thiếu bền vững.

Các thành viên tham gia thị trường đã có rất nhiều đóng góp, kiến nghị song chưa được xem xét, xử lý. Đơn cử như vấn đề mua bán, thanh toán chứng khoán trong ngày, đã được nêu ra nhiều lần, nhiều năm nay; hay vấn đề cho phép nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản, đã được kiến nghị cách nay hai năm nhưng cơ quan quản lý vẫn “ậm ừ”, vấn đề cho vay của các công ty chứng khoán…

Ông Kỳ băn khoăn: “Nói là cấm nhà đầu tư không được mở nhiều tài khoản, song có cấm được đâu, bởi họ có thể nhờ người khác đứng tên thay”.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Băng Tâm, chủ tịch HĐQT công ty Glimex, phó chủ tịch câu lạc bộ các công ty niêm yết chỉ ra hàng loạt những tồn tại khác, như: điều hành chính sách khó đoán (vừa công bố hạ lãi suất, mở rộng tín dụng thì ngay sau đó làm ngược lại) và đây là một trong những rủi ro lớn nhất cho các doanh nghiệp trong năm 2010. 

Hàng loạt các vi phạm trên TTCK như giao dịch nội gián, làm giá chứng khoán, vi phạm công bố thông tin… ít được phát hiện và xử lý theo kiểu “giơ cao đánh khẽ”… 

Mặt khác, nhiều doanh nghiệp cũng đã tận dụng tối ưu kênh huy động vốn qua TTCK thay vì vay ngân hàng, nhưng nhiều trong số đó đã ép cổ đông góp vốn song phương án sử dụng vốn lại kém hiệu quả, vừa làm pha loãng thị trường, vừa lãng phí đồng vốn, gây mất lòng tin cho nhà đầu tư.

Tiếp tục chờ đợi

Đóng góp một số giải pháp phát triển thị trường trong thời gian tới, đại diện công ty chứng khoán Tân Việt cho rằng, cần đẩy mạnh thanh khoản cho thị trường bằng cách chấp thuận ngay việc cho phép mua bán trong ngày; kéo dài thời gian giao dịch thêm buổi chiều thay vì chỉ buổi sáng như hiện nay; cho vay mượn chứng khoán; cho phép mở nhiều tài khoản, giao dịch ký quỹ…

Chủ tịch uỷ ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Bằng cho biết, năm 2011, cơ quan này sẽ tập trung vào bảy nhóm giải pháp: hoàn thiện cơ sở pháp lý; tái cấu trúc và nâng cao hoạt động niêm yết; tập trung thanh tra giám sát, xử lý vi phạm; phát triển những nghiệp vụ, sản phẩm mới nhằm cải thiện thanh khoản cho thị trường – một trong những giải pháp được các thành viên tham gia thị trường trông đợi bấy lâu...

Thứ trưởng bộ Tài chính Trần Xuân Hà thông tin: “Bộ Tài chính sẽ xem xét những sản phẩm, nghiệp vụ mới đó và sẽ công bố lộ trình thực thi phù hợp”.

Theo Thảo Nguyên
SGTT