Bức bách nhu cầu tăng vốn

Theo nhận định của UBCK, năm 2009 hoạt động huy động vốn trên TTCK khá thấp do chịu ảnh hưởng của xu hướng chung.

Hoạt động này chỉ thực sự sôi động trở lại trong vài tháng cuối năm khi thị trường phục hồi. Những tháng đầu năm 2010, thị trường tiếp tục thuận lợi và hoạt động phát hành thêm, chia thưởng lại nở rộ. Cùng với đó là xu hướng săn tìm những CP có thông tin hỗ trợ này.

Trong bối cảnh thị trường đang rất tích cực, không còn nhiều lo ngại về nguy cơ pha loãng hay tăng cung nữa mà NĐT lại nhìn nhận việc phát hành thêm như cơ hội sở hữu CP trong một chu kỳ kinh doanh lớn hậu khủng hoảng, nhất là khi thị trường đã định giá khá thấp CP suốt thời gian qua.

Theo ông Phạm Vĩnh Thành - Phó TGĐ CTCK Kim Long, tăng vốn đang là nhu cầu bức bách của DN niêm yết, không chỉ vì yếu tố thị trường mà còn hướng tới một chu kỳ phục hồi kinh tế. KLS cách đây vài hôm cũng đã thực hiện chốt ngày để phát hành thêm tỉ lệ 1:1, nâng vốn lên 1.000 tỉ đồng.

Hậu ngày giao dịch không hưởng quyền là chuỗi phiên đặc biệt của CP này khi dư mua trần có lúc lên tới trên 18 triệu đơn vị, chưa từng có tiền lệ trên TTCK.

Ông Thành cho biết KLS tăng vốn là nhằm phát triển theo định hướng một ngân hàng đầu tư: “Bất kỳ tổ chức tổ chức tài chính nào, trong đó có CTCK muốn hoạt động theo mô hình ngân hàng đầu tư thì đều phải có số vốn đủ lớn. Thực tế KLS hiện cũng chưa phải là CTCK có vốn “khủng” gì, dù là 1.000 tỉ đồng”.

Dịch vụ NH đầu tư khác biệt ở cho tổ chức phải bỏ vốn vào DN và đi cùng với DN trong một thời gian dài 2-3 năm hoặc đến khi DN đó niêm yết. Do đó nhu cầu vốn là rất lớn, đặc biệt là vốn dài hạn.

Ngay với dịch vụ bảo lãnh phát hành, quy định hiện tại chỉ cho phép CTCK bảo lãnh tương đương với một tỉ lệ nào đó so với quy mô phát hành. Do đó muốn tham gia các đợt bảo lãnh lớn CTCK phải có vốn đủ mạnh. Tới đây, UBCKNN lại cho phép dịch vụ margin thì CTCK càng cần vốn hơn.
 
“Một ví dụ đơn giản, Cty có 1.000 tỉ đồng mà với 10.000 khách hàng, chỉ cho vay 50% thôi thì cũng đã “bay” hết rồi, đó là chưa kể đến nếu giá CP tăng cao thì lượng vốn cho vay càng lớn” - ông Thành nói.

Yếu tố thị trường đương nhiên tạo ra cơ hội thuận lợi hơn cho DN tăng vốn. Tuy nhiên, phải nhìn nhận thực tế là nhu cầu tăng vốn luôn bức thiết, nhất là khi DN cần gia tăng nội lực chuẩn bị cho một chu kỳ hậu khủng hoảng.

“Theo tôi, thời gian tới TTCK sẽ là kênh huy động vốn được các DN quan tâm hàng đầu. Chắc chắn đợt ĐHCĐ tới đây sẽ có rất nhiều DN đề xuất tăng vốn” - ông Thành nhận xét.

Có thể thấy hiện tại kênh vốn từ NH đang là gánh nặng. Với lãi suất cho vay 16-18% thì chỉ có các DN cần vốn ngay lập tức hoặc có những dự án siêu lợi nhuận mới dám vay.

Còn hoạt động đầu tư dài hạn rất khó sinh lời đủ bù đắp. Kênh TTCK về bản chất là kênh huy động vốn dài hạn cho DN chứ không phải NH. Do đó việc tăng vốn bằng cách phát hành thêm là hoàn toàn bình thường.

Pha loãng: Nên nhìn nhận đúng

Trong quá khứ, đã có thời điểm hoạt động phát hành thêm ồ ạt bị xem là nguyên nhân của sự suy sụp trên TTCK vì lượng hàng đưa ra quá nhiều. Hiện các vấn đề liên quan đến sử dụng vốn đã được kiểm soát chặt hơn.

Tuy nhiên, thị trường cũng cần nhìn nhận đúng hơn về hoạt động này. Lâu nay chia thưởng, phát hành ưu đãi vẫn đi kèm nỗi lo pha loãng, nhưng quan trọng hơn là DN sử dụng vốn huy động được đó như thế nào.
 
“Huy động vốn bằng phát hành thêm DN sẽ không phải chịu áp lực trả nợ quá lớn dù tôi không đánh giá thấp áp lực phải đem lại lợi nhuận đáp ứng kỳ vọng của cổ đông. Tôi cho rằng DN nào cũng cần vốn, vấn đề còn lại là DN có tăng vốn được hay không mà thôi” - ông Thành nhận xét.

Thực tế vừa qua khá nhiều DN vừa qua đã thắng lớn khi phát hành trái phiếu thường hoặc trái phiếu chuyển đổi với lãi suất “ngọt” hơn nhiều lãi suất thương mại nếu vay từ NH.

Việc tăng vốn sẽ dẫn tới pha loãng CP, nhưng đó là hành động công bằng. Thị trường sẽ thực hiện định giá lại CP đó. “Ở đây phải nhìn nhận việc tăng vốn và sử dụng vốn đó cho hoạt động sản xuất kinh doanh là một quá trình. Không phải cứ tăng vốn là lợi nhuận tăng ngay lập tức, vì quá trình đầu tư cho hoạt động cần thời gian mới sinh lãi.

Chẳng hạn KLS khoảng đến tháng 4/2010 mới nhận được vốn từ việc phát hành thêm, như vậy chỉ còn 7 tháng để sử dụng vốn. KLS muốn gia tăng đầu tư vào dịch vụ mới, mở thêm chi nhánh cũng không thể ngay lập tức được. Còn với những DN sản xuất như ximăng, sắp thép thì phải cần đến vài ba năm đồng vốn mới có thể sinh lời được” - ông Thành phân tích.