Những đồn đoán về một cuộc cải tổ hệ thống tài chính khiến các nhà đầu tư lạnh nhạt với cổ phiếu của tập đoàn CME và NYSE Euronext.

Phố Wall có một câu nói kinh điển: “Thị trường ghét sự bất ổn”.

Những quy định mới điều chỉnh hoạt động của các sở giao dịch tài chính có thể được ban ra bất cứ lúc nào khiến cho nhà đầu tư đang tỏ ra xa lánh cổ phiếu của NYSE Euronext hay tập đoàn CME (Sở giao dịch hàng hóa Chicago)– những công ty đang vận hành thị trường hàng ngày.

Giá cổ phiếu của CME, thị trường giao dịch hợp đồng tương lai lớn nhất thế giới, giảm 19,4% kể từ đầu năm 2010.

Tương tự, giá cổ phiếu của NYSE, chủ sở hữu sở giao dịch cổ phiếu lớn nhất nước Mỹ, cũng giảm 8,2%. Cổ phiếu các công ty sở hữu sàn giao dịch IntercontinentalExchange và Nasdaq giảm lần lượt 15% và 5,7%.

Alan Lancz, chủ tịch của hãng Alan B. Lancz và cộng sự hiện đang sở hữu cổ phiếu của cả Nasdaq, CME và NYSE nhận xét đây là cơ hội để đầu tư vào những công ty này. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng các sở giao dịch vẫn sẽ gặp nhiều khó khăn trong năm 2010.

Những cải cách mờ nhạt

Trong khi hậu quả từ khủng hoảng tài chính và sự cạnh tranh khốc liệt giữa các sở giao dịch còn chưa chấm dứt, tin tức Washington muốn tập trung vào cải tổ hệ thống tài chính một lần nữa lại đẩy giá cổ phiếu của các sàn giao dịch xuống..

Larry Tabb, CEO của hãng nghiên cứu chuyên về thị trường vốn TABB, nhận xét: “Vấn đề chủ yếu ở đây là sự thiếu chắc chắn”.

Những nhà làm luật và nhà điều hành đang xem xét lại gần như toàn bộ các khía cạnh trong cách thức trao đổi các sản phẩm tài chính. Có quá nhiều đề xuất về luật lệ của các chủ thể khác nhau khiến mọi thứ rối rắm.

Nhà phân tích Patrick O'Shaughnessy của Raymond James đã liệt kê đến 12 ý kiến có thể gây khó khăn cho các sở giao dịch, bao gồm những đề xuất về thuế chuyển nhượng và cấm giao dịch độc quyền của các công ty sở hữu ngân hàng.

Các sở giao dịch được lợi gì

Trái ngược với ý kiến của các nhà phân tích, CEO của CME - ông Craig S. Donohue cho rằng những điều chỉnh mới về luật còn có thể có lợi cho các sở giao dịch.

Một trong những lợi ích lớn nhất đối với họ là luật mới sẽ khiến cho số giao dịch thông qua sàn nhiều hơn. Những sản phẩm tài chính phức tạp như thứ đã từng khiến AIG phải nhờ chính phủ cứu trợ sẽ được chuẩn hóa và rủi ro sẽ được kiểm soát dễ dàng hơn khi giao dịch trên sàn.

Song, các nhà đầu tư vẫn tỏ ra lo ngại trước những rủi ro pháp lý khi có quá nhiều vấn đề đang xảy ra tại Washington.

Hệ thống quy tắc tài chính mới được chờ đợi đã hơn một năm nay, nhưng cuộc tranh luận giữa thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Scott Brown và tổng thống Obama hồi cuối tháng 1 lại làm bầu không khí ở Washington nóng lên.

Tranh cãi kéo dài

Paul Zubulake, nhà phân tích của hãng Aite Group, cho rằng lẽ ra Quốc hội đã đạt được đồng thuận về quy tắc tài chính mới vào thời điểm đó.

Nhưng bây giờ, mọi thứ lại trở thành không chắc chắn, những người vận hành thị trường và các nhà đầu tư đều gặp khó khăn. “Rủi ro vẫn đe dọa toàn thị trường” – ông Zubulake nói.

Trong nhiều năm qua, cổ phiếu của các sở giao dịch đã không còn được ưa chuộng, phản ánh qua giá trị khiêm tốn của nó. Chỉ số P/E của NYSE Euronext giảm từ 35,2x đầu năm 2008 xuống 11,9x ngày 4/2, mức P/E này thấp hơn 81% các công ty có cổ phiếu trong S&P 500.

Thêm một loại phí giao dịch?

Mối đe dọa lớn nhất đối với các sở giao dịch có lẽ là đề xuất về thuế giao dịch của các nghị sĩ đảng Dân chủ.

Việc áp một khoản phí nhỏ vào mỗi giao dịch có thể làm ảnh hưởng đến hệ thống khớp lệnh nhanh chóng được điều khiển bằng máy tính – yếu tố thúc đẩy khối lượng giao dịch tăng nhanh trong thập niên vừa qua.

Các luật lệ và chính sách khác như cấm một vài loại hình giao dịch, buộc các nhà đầu tư chịu sự quản lý về rủi ro khắt khe hơn trước khi gia nhập thị trường cũng có thể làm giảm khối lượng giao dịch.

Hợp đồng quyền chọn được ưa chuộng

Scott A. Armiger, một nhà quản lý danh mục của Christiana Bank & Trust, đã bán cổ phần của mình tại Nasdaq hôm 27/1, một phần là do lo ngại giao dịch cổ phiếu sẽ rất ảm đạm trong năm nay.

Trong khi 2008 và 2009 là những năm biến động dữ dội của thị trường cổ phiếu thì diễn biến năm 2010 có thể sẽ buồn tẻ hơn nhiều.

Trái lại, đối với các sàn giao dịch chứng khoán phái sinh thì yếu tố quan trọng nhất lại là phương hướng của lãi suất. Các hợp đồng quyền chọn có liên quan tới lãi suất góp phần cải thiện đáng kể khối lượng giao dịch trên CME.

Dự đoán về việc Fed sẽ tăng lãi suất trong năm nay có thể khiến những người giao dịch hợp đồng quyền chọn chuyên nghiệp bận rộn hơn.

Tuy nhiên, kể cả khi lãi suất thay đổi hay niềm tin của nhà đầu tư trở lại có thể đẩy khối lượng giao dịch lên, thì những sở giao dịch lâu đời trên vẫn sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các sàn giao dịch chi phí thấp như là BATS.

Mới chỉ thành lập chưa đến 5 năm, BATS đã chiếm tới 10,2% số giao dịch cổ phiếu của Mỹ trong tháng qua – so với 26% của NYSE và 24% của Nasdaq.

Tháng này, BATS chính thức khai trương giao dịch hợp đồng quyền chọn với hy vọng chiếm được thị phần của CME nhờ chi phí rẻ hơn.

Theo Hoàng Sơn

Dân Trí/Businessweek