Công viên xanh thành bãi rác

 

Dự án công viên xanh thành bãi rác ngay giữa Thủ đô "bỏ hoang” hơn 11 năm qua chính là dự án Công viên Đống Đa ở phường Trung Liệt (quận Đống Đa) và phường Thành Công (quận Ba Đình). Nhiều khu đất thuộc phạm vi dự án giờ cỏ mọc um tùm, đồng thời là nơi tập kết rác thải gây ô nhiễm môi trường và cũng đã mọc lên các khu nhà xưởng, nhà dân dựng tạm chứa vật liệu, phế liệu xây dựng. Phó Chủ tịch UBND quận Đống Đa - Phan Hồng Việt thừa nhận, đúng là dự án công viên triển khai quá chậm so với kế hoạch do gặp phải một số vướng mắc về công tác di dời dân và khó khăn trong việc thực thi cần được tháo gỡ. Mới đây, UBND thành phố giao Sở Quy hoạch Kiến trúc phối hợp với nhà đầu tư lập, thẩm định và trình duyệt quy hoạch chi tiết Công viên Đống Đa, báo cáo trong quý 4 năm nay.

 

Hà Nội còn có dự án Công viên Hồ điều hòa Nhân Chính cũng trong tình trạng bỏ hoang lãng phí nghiêm trọng. Đây được xác định là công viên rất quan trọng trong tạo cảnh quan cho khu vực có tốc độ đô thị hóa nhanh nhất Hà Nội, vậy mà từ năm 2003 - thời điểm các cơ quan chức năng tiến hành giải phóng mặt bằng đến nay, hơn 13ha đất dự án Công viên này thuộc quận Thanh Xuân vẫn trong tình trạng đất "chết”.

 

Vườn sinh thái bạc tỷ bỏ hoang

 

Dự án vườn sinh thái có diện tích gần 10.000m2, với kinh phí hơn 2 tỷ đồng tại phường Hương Long (TP Huế) do tổ chức Đông Tây Hội Ngộ tài trợ để nâng cao sinh kế nông nghiệp, bảo vệ môi trường và phương pháp giảm nghèo lồng ghép phát triển bền vững và bảo vệ môi trường, sau khi hoàn thành việc xây dựng cơ bản đã không hoạt động hiệu quả phải bỏ hoang, gây lãng phí lớn. Nay nhiều diện tích trồng rau, nông phẩm bỏ hoang cỏ lau mọc um tùm, có 7 hộ dân đang sản xuất rau sạch theo dự án cũ nhưng năng suất không cao nên người dân cũng làm cầm chừng. 3 hồ nước rộng cũng bỏ hoang, dòng nước bị ô nhiễm nghiêm trọng và cũng không có rào chắn bảo vệ gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ.

 

Càng đáng tiếc vì mục tiêu Dự án này tập trung không nhỏ đến lợi ích của người dân địa phương. Đó là thông qua các nghiên cứu xây dựng báo cáo khả thi về thị trường tiêu thụ sản phẩm hữu cơ xanh, sạch, nâng cao năng lực về canh tác hữu cơ xanh, sạch cho cán bộ chủ chốt xã, nhóm hữu cơ tự nguyện và nông dân, triển khai các chương trình tập huấn cho nông dân…

 

Đã có hướng khắc phục, sử dụng những phần còn lại của dự án như kết hợp với Đại học Nông Lâm Huế chăn nuôi heo, tuy nhiên đây là cách chưa hợp lý vì sẽ gây ô nhiễm. Cách khác là cho bà con địa phương có kinh nghiệm làm vườn vào đấu thầu để trồng trọt trên phần đất canh tác rau, vận động bà con trồng rau sạch có nguồn cung cấp dồi dào cho thị trường… Nhưng mọi cách đều chưa ngã ngũ.

 

Nhà máy rác "câm lặng”

 

Cũng ở Thừa Thiên – Huế có Nhà máy rác (khu xử lý chất thải rắn) ở thôn Nam Phước, xã Lộc Thủy, huyện Phú Lộc, do Dự án cải thiện môi trường đô thị miền Trung đầu tư với vốn đầu tư gần 3,5 triệu USD đã hoàn thiện hơn 1 năm nay nhưng chưa một lần đi vào hoạt động.
 

Khu xử lý chất thải rắn này có diện tích gần 27ha, khi đi vào vận hành sẽ xử lý được toàn bộ lượng rác thải của 18 xã, thị trấn trên huyện Phú Lộc; trung bình 1 ngày sẽ xử lý 150 tấn rác, trong đó có 15 tấn rác nguy hại. Tuy nhiên đã quá 1 năm kể từ lúc hoàn thành, khu xử lý vẫn "câm lặng” vì thiếu đề án thu gom vận chuyển rác thải sinh hoạt.

Cơ sở hạ tầng nhà máy bị mưa nắng tàn phá, cổng sắt hoen gỉ, trong sân nhà máy cỏ dại mọc um tùm, cả khu xử lý không một bóng người... nghịch lý là nhiều điểm nóng về rác của huyện Phú Lộc như xung quanh chợ Cầu Hai (thị trấn Phú Lộc), đường vào khu xử lý rác ở xã Lộc Thủy, bãi rác ở thị trấn Lăng Cô vẫn từng ngày gây ô nhiễm. Việc xây dựng khu xử lý rác rồi không có rác để hoạt động là một "quy trình ngược” làm tốn kém ngân sách nhà nước. Đúng ra phải tính toán nguồn nguyên liệu, khối lượng nguyên liệu, phạm vi thu gom nguyên liệu rác từ lúc xây nhà máy.

 

Lãng phí tiền tỷ từ những công trình nước sạch cũng là hiện tượng khá phổ biến ở các địa phương, trong bức tranh lãng phí nguồn tài nguyên thiên nhiên, lãng phí chất xám, lãng phí thời gian, lãng phí cuộc đời mỗi con người.