Trong lĩnh vực lắp máy cũng vậy, tình trạng chủ đầu tư chậm thanh toán tiền cho nhà thầu diễn ra khá phổ biến. 

 

Tuy nhiên, đến thời điểm này, chưa có DN nào đứng ra kiện đòi nợ dù theo luật họ hoàn toàn có thể làm như vậy.

 

Vừa là “chủ nợ”, vừa là “con nợ”

 

Nổi tiếng trong lĩnh vực thi công các công trình thủy điện, nhiệt điện với hàng trăm công trình lớn nhỏ cùng làm một lúc, nhưng lãnh đạo Cty CP LILAMA 10 cũng không tránh khỏi đau đầu vì tình trạng nợ đọng kéo dài. KS Nguyễn Thế Trinh - Phó TGĐ LILAMA 10 kể: Hợp đồng dự án Nhà máy Xi măng Bút Sơn được LILAMA 10 ký 80 tỷ đồng. Nhà máy đã hoàn thành từ năm 2010 nhưng đến nay chủ đầu tư vẫn còn nợ 20 tỷ chưa đòi được.

 

Hay dự án nhà máy thủy điện Bản Chát đã được ký từ lâu, qua nhiều lần làm rồi hoãn, rồi lại làm, cũng đã qua mấy kỳ tăng lương, đến nay số tiền thanh toán vẫn chưa được một nửa. Công trình này ước giá trị thi công hơn 100 tỷ đồng, nhưng đến nay chủ đầu tư mới thanh toán được khoảng 40 tỷ.

 

Nợ đọng kéo dài xảy ra không chỉ với các công trình nhỏ, do tư nhân làm chủ đầu tư mà ngay cả với các công trình lớn, công trình trọng điểm, vốn từ ngân sách cũng chậm thanh toán. Ngay như thủy điện Sơn La, công trình được cho là cấp vốn kịp thời nhất thì đến nay số tiền chủ đầu tư chậm trả cho các hạng mục đã thi công của LILAMA 10 là hơn 200 tỷ đồng.

 

Công trình có quy mô nhỏ hơn như thủy điện Nậm Na 2, theo điều khoản hợp đồng đã ký giữa hai bên thì chủ đầu tư đã phải ứng tiền rồi. Tuy nhiên đến thời điểm này, nhà thầu vẫn chưa nhận được đồng nào. Mới đây nhất, LILAMA 10 làm cống dẫn dòng công trình thủy điện Lai Châu. Giá trị của cống dẫn dòng theo dự toán khoảng hơn 20 tỷ đồng. Công trình đã hoàn thành kịp thời cho ngăn sông đợt 1. Nhưng đến nay, số tiền tạm ứng LILAMA 10 nhận được mới chỉ khoảng 700 triệu đồng, nghĩa là chưa được 1/10 giá trị hợp đồng.

 

Như vòng luẩn quẩn, chủ đầu tư nợ tiền thi công, nhà thầu phải đi vay tiền ngân hàng để làm. Nợ cũ không đòi được, trong khi đó nhà thầu vẫn tiếp tục phải vay tiền để thực hiện các dự án mới, hoặc tiếp tục các dự án cũ. Vô hình trung, nhà thầu vừa là “chủ nợ”, lại vừa là “con nợ” của ngân hàng. KS Nguyễn Thế Trinh cho biết, năm 2010, LILAMA 10 phải trả lãi ngân hàng khoảng 16 tỷ đồng. Năm 2011, số lãi phải trả đã lên tới 60 tỷ đồng.

 

Nhà thầu biết kêu ai?

 

Thực tế là như vậy, bị nợ nhiều, nhà thầu không đòi được nhưng cũng chả biết kêu ai. Chủ đầu tư thì đưa ra đủ lý do cho sự chậm trễ đó. Nào là kinh tế khó khăn, lạm phát cao, ngay đến chủ đầu tư cũng khó tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng. Hoặc có khi thủ tục thanh toán đã làm xong rồi nhưng ngân hàng lại không có tiền trả. Cũng có những chủ đầu tư cố tình chây ỳ không trả...

 

Ông Lê Huy Lân - Chủ tịch HĐTV COMA 18 gọi đó là tình trạng chiếm dụng vốn. Ông cho biết, đây chính là khó khăn lớn nhất với DN hiện nay: Nhà thầu thi công xong nhưng chủ đầu tư không có tiền trả, DN lại phải vay vốn ngân hàng với lãi suất cao, lợi nhuận thu về đương nhiên là thấp, cũng có khi lỗ lớn. Khi đã lỗ thì không có tiền trả lương người lao động, hoặc trả chậm. Cuối cùng, không chỉ có đời sống người lao động bị ảnh hưởng trực tiếp mà DN cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.

Ngay cả với những DN có tiềm năng thì tình trạng nợ đọng cũng là nguyên nhân trực tiếp khiến quỹ lương cho người lao động bị giảm.

 

KS Nguyễn Thế Trinh cho biết, trong bối cảnh nợ đọng kéo dài như vậy, LILAMA 10 không để chậm lương công nhân đã là một sự cố gắng. Không trả lương kịp thời, công nhân không có tiền sinh sống và nuôi gia đình sẽ dẫn đến chán nản, bỏ việc. Công trình chậm tiến độ cũng có nguyên nhân từ tình trạng này.

 

Thiệt hại không nhỏ vì nợ đọng song đến thời điểm này, chưa có DN nào đứng ra kiện chủ đầu tư cả. Vì sao như vậy? Đại diện chủ nợ đều cho rằng, kiện chưa biết có đòi được tiền hay không nhưng những phiền toái do việc theo kiện gây ra cũng đủ khiến DN mệt mỏi rồi. Thêm nữa, việc kiện tụng lại khiến DN như có “vết”, sau này sẽ khó khăn khi đàm phán hợp đồng khác. “Kính chả bõ phiền” như vậy, nên các nhà thầu đành “bấm bụng” làm chủ nợ bất đắc dĩ.

 

Theo Vân Anh

 Báo Xây Dựng

http://land.cafef.vn/20120511094836728CA43/chu-dau-tu-no-nha-thau-doi-song-cong-nhan-khon-don.chn