Tại Tờ trình số 12/TTr-BXD ngày 24/4/2012 mà Bộ Xây dựng gửi Thủ tướng Chính phủ về ban hành Nghị định phát triển và quản lý nhà ở cho thuê tại khu vực đô thị. Định hướng phát triển nhà ở sắp tới nổi lên là việc phát triển quỹ nhà ở cho thuê tại khu vực đô thị, và cho phép xây dựng các căn hộ có diện tích tối thiểu là 25m2.

Mặc dù trong 10 năm qua, tại các đô thị lớn có tốc độ đô thị hóa rất nhanh như Tp.HCM, HN, Đà Nẵng, Hải Phòng,…cả nước đã xây thêm được 706 triệu m2 sàn, nâng tổng con số lên 1.415 triệu m2 sàn vào năm 2009 tăng gấp đôi sau 10 năm (trong đó khu vực đô thị có 476 triệu m2 sàn).

Tuy nhiên, khoảng 3 năm gần đây, dự án nhà ở tăng mạnh, trong đó doanh nghiệp chủ yếu phát triển nhà ở cao cấp, với các căn hộ diện tích lớn từ 80 -150m2/căn, đa phần các căn hộ đều có giá từ 2-3 tỷ đồng, thậm chí lên đến 4-5 tỷ đồng/căn.

Việc phát triển tràn lan, chạy đua theo lợi nhuận trong một thời gian dài, sự thao túng của giới đầu cơ do khung pháp lý quản lý thị trường bất động sản chưa nghiêm dẫn đến tình trạng dư thừa căn hộ cao cấp như hiện nay. Số lượng căn hộ này chủ yếu nằm trong tay những người có tiền (giới đầu tư), chứ nhu cầu sử dụng thực của người dân vẫn chưa thể với tới.

Mặc dù số lượng nhà ở xây mới ngày càng tăng, nhưng thực tế người dân vẫn thiếu nhà ở đặc biệt là đối tượng là hộ gia đình trẻ, học sinh, sinh viên, công nhân, người lao động thu nhập trung bình thấp,…

Những đối tượng này rất cần có nhà ở nhưng lại không có khả năng tài chính để mua nhà ở, nên để có chỗ ở nhiều người phải đi thuê nhà của những người dân tự xây dựng trong điều kiện chật chội, không đảm bảo vệ sinh môi trường,…

Theo quy định mà Bộ Xây dựng đưa ra trong dự thảo, những dự án phát triển nhà ở có quy mô trên 10ha ngoài việc dành 20% quỹ đất xây nhà xã hội. Chủ đầu tư dự án còn phải dành 15% xây dựng nhà cho thuê ở đô thị loại đặc biệt và loại I, và 10% ở đô thị loại II, còn lại không bắt buộc. Đối với các dự án dưới 10ha thì quy định không quá 10% tùy dự án.

Về nguồn vốn: Có hai nguồn vốn có thể huy động

+ Xây dựng nhà ở xã hội cho thuê: Nguồn vốn từ ngân sách sử dụng 30% từ tiền sử dụng đất của các địa phương, vốn ODA, trái phiếu, các quỹ phát triển nhà ở,…

+Vốn xây dựng nhà ở thương mại cho thuê theo cơ chế thị trường thì do các doanh nghiệp xây dựng nhà ở tự huy động theo quy định của pháp luật.

Diện tích căn hộ?

Đối với nhà ở xã hội do Nhà nước đầu tư vốn từ ngân sách thì diện tích sàn tối thiểu là 30m²/căn và tối đa là 60m²/căn; đối với nhà ở xã hội do doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhưng được hưởng các ưu đãi của Nhà nước thì diện tích sàn tối thiểu là 25m²/căn và tối đa là không quá 70m²/căn, trong đó loại căn hộ có diện tích nhỏ hơn 30m²/căn có số lượng tối đa không vượt quá 15% tổng số căn hộ trong một tòa nhà.

Đối với nhà ở thương mại cho thuê theo cơ chế thị trường thì diện tích sàn tối thiểu là 25m²/căn và loại căn hộ có diện tích nhỏ hơn 30m²/căn có số lượng tối đa không vượt quá 15% tổng số căn hộ trong một tòa nhà.

Doanh nghiệp được ưu đãi gì?

Để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nhà ở cho thuê, Dự thảo đưa ra một số ưu đãi như được miễn tiền sử dụng đất; được miễn, giảm thuế thu nhập từ hoạt động cho thuê nhà ở; được vay vốn ưu đãi hoặc được bù lãi suất khi vay vốn từ Ngân hàng phát triển Việt Nam, được vay vốn từ các Quỹ phát triển nhà ở, Quỹ tiết kiệm nhà ở (nếu có);

Được tăng hệ số sử dụng đất lên 1,3 lần so với tiêu chuẩn quy hoạch hiện hành; được sử dụng tầng 1 nhà chung cư để kinh doanh thương mại nhằm giảm giá cho thuê nhà ở…

Đặc biệt, dự thảo quy định sau thời hạn 10 năm, kể từ ngày bàn giao đưa nhà ở vào sử dụng cho thuê, chủ sở hữu nhà ở thương mại cho thuê được quyền bán nhà ở cho thuê và khi đó những trường hợp được Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất để xây dựng nhà ở cho thuê sẽ chỉ phải nộp 50% tiền sử dụng đất theo giá quy định cho Nhà nước.

Phạm An