Sau một thời gian phát triển với nhịp độ cao, thị trường nhà ở đã có dấu hiệu chững lại, giao dịch trầm lắng song giá cả vẫn ở mức quá cao so với thu nhập trung bình của người dân, khiến đại đa số người dân đô thị vẫn khó tiếp cận được nhà ở. Để khắc phục thực trạng này, theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng, trong thời gian tới, sẽ triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh, giá cả hợp lý, đặc biệt là sẽ thực hiện quyết liệt để người nghèo có nhà ở.

Giá bất động sản vẫn ở mức cao khiến đại đa số người dân khó tiếp cận được với nhà ở, trong khi đó thị trường hiện nay cũng rất trầm lắng. Bộ trưởng có nhận định thế nào về thực trạng này?

Không phải tại tất cả các đô thị, giá nhà ở đều cao mà giá nhà cao chủ yếu tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài những nguyên nhân khách quan do tác động tiêu cực của suy thoái kinh tế thế giới tác động đến kinh tế Việt Nam cũng như những hạn chế nội tại của nền kinh tế trong nước thì rất phải chú ý đến các nguyên nhân chủ quan.

Đó là công tác quản lý Nhà nước về phát triển đô thị và nhà ở còn hạn chế. Chúng ta còn bị động trong quản lý, tình trạng phát triển các dự án nhà ở còn tự phát là khá phổ biến dẫn đến các dự án phát triển nhà ở quá nhiều so với nhu cầu thực tế. Một nguyên nhân thuộc về nhà đầu tư, đó là tình trạng đầu tư theo phong trào. Điều này dẫn đến các nhà đầu tư đều khó khăn.

Mặt khác, cơ cấu nhà ở rất bất hợp lý. Chủ đầu tư quá quan tâm đến phân khúc nhà ở, căn hộ cao cấp giá cao (phân khúc thị trường này đang thiếu người mua). Trong khi đó, nhà ở, căn hộ giá trung bình, nhà nhỏ giá rẻ phù hợp với số đông người dân có nhu cầu lại rất thiếu. Đồng thời, thị trường cũng còn thiếu các loại nhà ở cho thuê, thuê mua.

Một nguyên nhân khác nữa là hệ thống tài chính bất động sản chưa hoàn thiện. Vốn cho đầu tư kinh doanh bât động sản chủ yếu là vốn vay ngân hàng và vốn ứng trước của người dân cho nên khi bị tác động bởi chính sách thắt chặt tiền tệ, lãi suất ngân hàng tăng cao, các doanh nghiệp đầu tư kinh doanh bất động sản khó ứng phó được, dẫn đến rất khó khăn.

Thưa Bộ trưởng, thị trường bất động sản đang gặp nhiều khó khăn về vốn. Vậy theo Bộ trưởng cần có giải pháp nào để giải quyết được vấn đề trên?

Đúng là dù đã có sự tham gia của một số định chế tài chính trong việc phát triển nhà ở, nhưng hệ thống tài chính nhà ở nước ta chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, chưa thành lập được các quỹ đầu tư để phát triển nhà ở như quỹ tiết kiệm nhà ở, quỹ đầu tư BĐS…

Thị trường thế chấp bất động sản chưa hoạt động có hiệu quả, nguồn vốn cho phát triển nhà ở còn thiếu, đặc biệt là nguồn vốn tín dụng trung hạn và dài hạn. Việc thanh toán trong giao dịch nhà ở chủ yếu bằng tiền mặt hoặc quy đổi bằng vàng, ngoại tệ gây khó khăn trong công tác quản lý, thu thuế và nhiều rủi ro cho người dân khi thực hiện các giao dịch về nhà ở.

Trong Chiến lược phát triển nhà ở cũng đã đề xuất nghiên cứu hoàn thiện về tài chính - tín dụng theo hướng mở rộng nguồn vốn vay trung hạn và dài hạn; hoàn thiện mô hình hoạt động của Quỹ phát triển nhà ở, thành lập Quỹ tiết kiệm nhà ở; sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách cho vay thế chấp đối với lĩnh vực phát triển nhà ở; hoàn thiện chính sách thuế liên quan đến quản lý, sử dụng và phát triển nhà ở.

Chính phủ vừa mới phê duyệt Chiến lược phát triển nhà ở đến 2020 và tầm nhìn đến 2030. Bộ trưởng có thể cho biết những điểm mới của Chiến lược này?

Trong chiến lược này việc phát triển nhà ở không chỉ theo cơ chế thị trường mà Nhà nước có trách nhiệm can thiệp hoặc hỗ trợ để người dân có nhà ở, đặc biệt là những đối tượng thu nhập thấp, không có điều kiện thanh toán mua nhà ở theo cơ chế thị trường.

Để thực hiện các quan điểm nêu trên, Chiến lược đã yêu cầu: một mặt phải tiếp tục xây dựng, hoàn thiện các chính sách, pháp luật về đầu tư xây dựng liên quan đến phát triển nhà ở để thúc đẩy phát triển nhà ở theo cơ chế thị trường, đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho người dân có khả năng thanh toán theo cơ chế thị trường. Mặt khác, phải xây dựng chính sách để hỗ trợ những người khó khăn về nhà ở, là những người không có đủ khả năng mua nhà hoặc thuê nhà theo cơ chế thị trường.

Như vậy, lần này, Chiến lược đã phân rõ hai loại nhà ở, một loại nhà ở thị trường hàng hoá và một loại nhà ở thị trường phi hàng hoá (có thể hiểu đây là loại nhà ở xã hội). Chiến lược cũng đã phân định rõ nhà ở cho 8 nhóm đối tượng khó khăn về nhà ở cần phải có chính sách cụ thể để hỗ trợ. Đó là: nhà ở cho người có công với cách mạng; nhà ở cho người nghèo khu vực nông thôn; nhà ở cho người nghèo khu vực đô thị; nhà ở cho lực lượng vũ trang; nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức, văn nghệ sỹ, tri thức; nhà ở cho sinh viên; nhà ở cho công nhân lao động và nhà ở cho những đối tượng xã hội đặc biệt khó khăn (người tàn tật, người già không nơi nương tựa...)

Vậy Bộ trưởng đánh giá thế nào về triển vọng của thị trường bất động sản trong thời gian tới?

Thị trường bất động sản khó khăn sẽ ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng kinh tế cũng như việc giải quyết việc làm, đời sống của người lao động, việc đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân.

Thông điệp của Chính phủ năm 2012 là tiếp tục thực hiện nghiêm túc nghị quyết 11/NQ – CP của Chính phủ, bảo đảm tín dụng BĐS có tốc độ tăng trưởng và tỷ trọng hợp lý, an toàn, phù hợp với chính sách điều hành tín dụng chung, trước mắt, giảm tăng trưởng và tỷ trọng tín dụng BĐS với lộ trình hợp lý, tránh gây sốc. Ngoài ra sẽ áp dụng các biện pháp tăng tính thanh khoản, tránh đóng băng thị trường, tác động xấu lan truyền đến hệ thống các tổ chức tín dụng và đời sống xã hội...

Như vậy, trước mắt, trong năm 2012, thị trường bất động sản còn khó khăn song ánh sáng đã có ở phía trước. Về trung và dài hạn, thị trường bất động sản sẽ tốt lên, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, đáp ứng tốt hơn nhu cầu nhà ở của người dân.

Xin cám ơn Bộ trưởng!

Theo TTVN