Ông Đoàn Kim Thành - Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM cho rằng, khó khăn về vốn đã làm chậm tiến độ của nhiều dự án giao thông. Hiện TP HCM có khoảng 10 triệu dân, chưa kể vốn cho giải quyết ngập lụt, môi trường, nhà cửa... chỉ riêng vốn cho đầu tư giao thông mỗi năm TP cần chi khoảng 1 tỷ USD. Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Tùng - Trưởng phòng Kế hoạch Khu Quản lý giao thông đô thị số 4 cho biết, riêng năm 2009, Khu 4 cần 1.000 tỷ đồng để đầu tư, xây dựng và sửa chữa cầu, đường trên địa bàn mình phụ trách nhưng chỉ được đáp ứng chưa đến 50%...

Cả 2 đều khó

Theo ông Thành, do nguồn vốn ngân sách hằng năm của TP không đủ cho đầu tư hạ tầng đô thị, nên nhiều năm qua TP HCM đã huy động vốn nước ngoài, vốn bằng phát hành trái phiếu, đấu thầu, thu phí phương tiện cá nhân... Tuy nhiên TP cần thêm các hình thức huy động vốn khác như: Tăng khung giá đất quy định tiền sử dụng đất, thuế trước bạ, thu phí xây dựng sau khi cải tạo, nâng cấp các tuyến đường. Ông Thành cũng đề nghị trung ương tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách giữ lại cho TP từ 26 - 31% để có thêm nguồn vốn đầu tư các dự án hạ tầng.

Theo các chuyên gia, một trong những vấn đề rất cần của TP HCM trong xây dựng đô thị là phải tổ chức tốt hơn nữa bộ máy quản lý... Ví dụ, do phối hợp giữa 4 lĩnh vực giao thông - thông tin - điện - nước chưa tốt nên nhiều con đường bị 4 lĩnh vực trên đào đi đào lại hàng chục lần làm phần việc của mình. Bên cạnh đó, quản lý quy hoạch chưa tốt dẫn đến tình trạng quy hoạch treo không cho mua bán nhà cửa, không cho xây dựng cải tạo... Người dân sống trong cảnh thiếu điện nước, không “an cư lạc nghiệp”. Cũng vì quản lý kém nên nhiều công trình bị làm kém chất lượng, hao tốn tiền bạc như công trình cầu đường  Nguyên Hữu Cảnh đã hơn 8 năm chưa sửa chữa xong, chưa giải quyết sai phạm và cho đến nay ngân sách TP đã tạm chi 140 tỷ đồng sửa chữa, gần bằng giá trị xây lắp cả dự án này.

Hiện nhiều dự án lớn của TP đang bị kẹt vì thiếu mặt bằng như: dự án đường Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - vành đai ngoài, mở rộng xa lộ Hà Nội, cầu Thủ Thiêm, cầu Hoàng Hoa Thám, cầu Gò Dưa, dự án mở rộng tỉnh lộ 10B... TP rất muốn xây dựng tuyến metro (xe điện ngầm) để giải quyết kẹt xe và đã quy hoạch sáu tuyến metro. Tuy nhiên theo Ban Quản lý đường sắt đô thị TP là không chắc đến năm 2015 có thể đưa các tuyến này vào khai thác hay không do tiến độ giải tỏa mặt bằng đã chậm một năm. Ông Đậu An Phúc - Phó phòng quản lý giao thông, Sở GTVT cho biết mới đây, cũng vì vướng mặt bằng mà chủ đầu tư dự án Trục xuyên tâm trên cao số 1, Nhiêu Lộc - Thị Nghè người Hàn Quốc đã tuyên bố bỏ cuộc sau hơn một năm theo đuổi.

Cần hỗ trợ từ TƯ

Ông Nguyễn Thành Tài - Phó Chủ tịch thường trực UBND TP HCM khẳng định: TP HCM đã và đang thực hiện thành công nhiều dự án (dự án) nâng cấp đô thị. Cụ thể như dự án Nâng cấp đô thị TP HCM – (một trong những dự án quan trọng nhất của TP HCM) được tài trợ của Ngân hàng Thế giới (WB) với tổng vốn đầu tư khoảng 7.350 tỷ đồng từ năm 2004 đến năm 2014, giai đoạn 1 (2004- 2006) với tổng vốn 347 tỷ đồng đã hoàn thành và được WB đánh giá tốt. Hiện TP đang tiếp tục triển khai 23 dự án với tổng vốn đầu tư hơn 53.360 tỷ đồng, trong đó vốn vay ODA hơn 40.445 tỷ đồng, vốn đối ứng gần 13.000 tỷ đồng. Ước sáu tháng đầu năm 2010, giải ngân đạt hơn 1.787 tỷ đồng.

Tuy nhiên, dù TP đang rất nỗ lực giải quyết vấn đề quá tải đô thị, nhưng rất cần trung ương hỗ trợ về cơ chế, chính sách. Chẳng hạn, UBND TP HCM vừa kiến nghị trung ương xây dựng và ban hành chính sách điều tiết ngân sách ổn định trong 5 năm, cho phép thành phố giữ lại 100% khoản thu ngân sách vượt chỉ tiêu để tái đầu tư vào hạ tầng đô thị, thực hiện các chính sách an sinh xã hội.