Năm 2009, giá BĐS không tăng lớn, mặc dù chỉ có vài đợt "sốt”"nhỏ tuy nhiên giá BĐS cũng không hề giảm đi, hoặc chỉ tăng lên, hoặc là giữ giá. "Đây là điều hết sức bất hợp lý", Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam khẳng định.

Theo Thứ trưởng Nam, so với mức thu nhập của người dân và nền kinh tế Việt Nam thì giá nhà vẫn còn ở mức cao. "Tuy không phải đứng hàng nhất trên thế giới nhưng giá BĐS ở Việt Nam cũng đang thuộc vào hàng 20 nước có giá BĐS cao nhất thế giới. Trong khi xếp hạng về nền kinh tế thì Việt Nam lại đứng thứ hàng trăm, điều này làm cho số đông người dân có nhu cầu về nhà ở khó có thể mua được".

Theo khảo sát trên thế giới, trung bình tiền mua nhà chi cho việc ở chỉ chiếm khoảng 1/3 tổng thu nhập của họ trong khi ở Việt Nam tiền mua nhà chiếm đến 80% thu nhập.

Cung - cầu bất hợp lý, giá nhà sẽ còn cao

Theo báo cáo Tổ chuyên gia liên ngành - Ban Chỉ đạo Trung ương về nhà ở và thị trường BĐS thì giá BĐS, nhất là giá nhà ở vẫn tăng và đứng ở mức cao, diễn biến phức tạp, khó kiểm soát, vượt quá so với mặt bằng thu nhập của người dân, mức độ phát triển của nền kinh tế nước ta, cũng như vượt quá xa giá trị thực của BĐS.

Cụ thể, chi phí đầu tư để tạo ra BĐS là chung cư cao tầng, khoảng 20-25 tầng được xây dựng tại Hà Nội tính theo mặt bằng giá cuối năm 2009, bao gồm các chi phí liên quan đến đất đai, chi phí xây dựng, chi phí vốn, các khoản chi phí không chính thức cũng như mức lợi nhuận hợp lý của nhà đầu tư, thì giá thành vào khoảng 16,7 - 17,5 triệu đồng/m2.

Trong khi giá của loại chung cư này được giao dịch phổ biến trên thị trường dao động từ 28 - 32 triệu đồng/m2.

Nhiều ý kiến cho rằng, nguyên nhân dẫn đến giá BĐS tăng cao như hiện nay, đó chính là việc Nhà nước đã trao cho doanh nghiệp được quyền quyết định giá bán.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy nguyên nhân chủ yếu khiến giá BĐS tăng cao là do quy luật cung - cầu. Do bất hợp lý về khả năng cung - cầu đã đẩy giá BĐS ngày càng tăng. Bởi lẽ, nhu cầu về nhà ở tại Việt Nam hiện còn rất lớn, trong khi nguồn cung để đáp ứng nhu cầu thì chưa thể lớn hơn được. Đây mới chính là nguyên nhân khiến giá BĐS tăng cao.

Nhiều người cho rằng, nếu nguồn cung về BĐS vẫn còn chưa dồi dào thì chắc chắn giá sẽ còn tăng cao hơn nữa. Chỉ khi nào cung - cầu tương đối nhau thì giá nhà mới có thể giảm xuống được.

Nguyên nhân chính là giá đầu vào tăng và sự khan hiếm BĐS. Bên cạnh đó, việc giá BĐS bị thả nổi và hiện tượng đầu tư theo phong trào cũng đẩy giá BĐS lên cao.

Hay thiếu thông tin về thị trường....?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam cho biết, hiện nay chúng ta chưa xây dựng được hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS.

Vấn đề xây dựng thông tin và số liệu thống kê còn chưa làm được không chỉ xảy ra trong lĩnh vực BĐS mà các lĩnh vực khác cũng chưa thực hiện được. Đây là vấn đề lớn và bất cập trong nhiều lĩnh vực, trong nền cơ chế thì trường.

Nguyên nhân khiến cho việc xây dựng hệ thống thông tin gặp nhiều khó khăn, theo Thứ trưởng Nam là do từ khi Việt Nam mở ra cơ chế thị trường thì các doanh nghiệp ngoài Nhà nước được thành lập rất nhiều, trong tổng số trên 4000 doanh nghiệp thì có đến 2/3 là doanh nghiệp ngoài nhà nước.

Đồng thời với cơ chế mở thì các doanh nghiệp thuộc khối Nhà nước quản lý cũng được Nhà nước trao nhiều quyền quyết định rất lớn. Thực tế hiện nay, nhiều chủ tịch HĐQT, TGĐ được quyết định nhiều vấn đề lớn mà không phải xin phép. Bởi lý do đó nên hệ thống báo cáo ngày càng ít đi và bị phân tán bởi thiếu chế tài.

Với các báo cáo khác như về quản lý, kinh doanh, bán hàng, giá cả hay tiến độ... đều là quyền chủ động của doanh nghiệp mà chúng ta chưa có chế tài nào cụ thể để bắt buộc họ phải báo cáo. Vì vậy đã khiến cho nhiều lĩnh vực rất thiếu thông tin, không chỉ riêng gì lĩnh vực BĐS.

Hiện nay, trong lĩnh vực BĐS thì thông tin báo cáo vẫn dựa trên tinh thần tự giác của các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, theo ông Đặng Văn Quang, Phó phòng phân tích chiến lược Công ty BĐS Quốc tế (JLS) thì nguyên nhân khiến giá BĐS ngày một tăng cao không phải là thiếu nguồn cung mà thị trường đang thiếu thông tin.

Theo lý giải của ông Quang thì những đợt sốt nóng trên thị trường BĐS trong thời gian vừa qua là do thông tin không được công khai và minh bạch.

Bởi thực tế hiện nay, nhiều người muốn mua nhà, căn hộ đã không biết tiếp cận với ai để tìm hiểu thông tin, mà cũng không biết ở đâu bán lại phải đi vòng vèo qua nhiều con đường khác nhau bởi chỉ một nguyên nhân: Vì thiếu thông tin.

Ông Quang cho rằng, thông tin về thị trường rất đa chiều, có thể là từ các cơ quan quản lý, cụ thể thong tin được thể hiện rõ với những dự án được xây dựng cung cấp cho thị trường thì phải có một cơ chế nào đó của các cơ quan quản lý để giúp người dân biết là sẽ có những dự án BĐS đang được bán hay được xây dựng.

Bên cạnh các cơ quan quản lý thì thông tin từ bản thân các chủ đầu tư cũng rất quan trọng, chủ đầu tư vì nhiều lý do nên họ đã không cung cấp tin ra thị trường.

Vì vậy theo ông Quang, vấn đề thông tin đối với thị trường BĐS không chỉ là từ phía doanh nghiệp mà còn trách nhiệm của các nhà quản lý.

Một khi thông tin được rõ ràng, minh bạch thì thị trường cũng sẽ không còn những đợt sốt nóng thất thường như thời gian qua.