Việc Bộ Giao thông Vận tải chính thức xóa mô hình Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin) và thành lập Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy (SBIC) trên cơ sở tổ chức lại công ty mẹ và một số đơn vị thành viên của Vinashin đã đánh dấu mốc quan trọng trong quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp từng được xác định là chủ lực của nền kinh tế nhưng mắc sai lầm trong đầu tư, kinh doanh và quản trị.

Trao đổi với phóng viên Thông tấn xã Việt Nam bên lề Quốc hội, đại biểu Nguyễn Đức Kiên, đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Sóc Trăng cho rằng việc giải thể Vinashin để thành lập SBIC vẫn là việc thực hiện tiếp lộ trình tái cơ cấu, khắc phục tồn tại của Vinashin và lộ trình này đã đi đúng hướng, hoạt động của SBIC theo mô hình công ty mẹ-con tập trung vào những lĩnh vực có lợi thế của Việt Nam.

Việc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, tập đoàn, tổng công ty không có hình mẫu bởi mỗi tập đoàn, tổng công ty có một mô hình riêng, một đặc thù sản xuất riêng nên việc tổ chức bộ máy phải phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp.

“Tôi tin SBIC đã đi đúng hướng và sẽ phát triển do chúng ta đang có cơ sở vật chất, cơ sở hạ tầng tốt… Trong lĩnh vực đóng tàu, nếu chúng ta nhìn sang các doanh nghiệp đóng tàu của Bộ Quốc phòng, các doanh nghiệp này hoạt động rất tốt, rất nhiều thợ của Vinashin đã và đang làm việc tại các doanh nghiệp đóng tàu Bộ Quốc phòng. Điều này cho thấy nguồn nhân lực trong lĩnh vực đóng tàu hoàn toàn có triển vọng để phát triển,” ông Nguyễn Đức Kiên nói.

Trong lĩnh vực đóng tàu, Việt Nam đang có thế mạnh cả trong tay nghề, vị trí các nhà máy đóng tàu, Việt Nam có bãi biển tốt, thuận lợi cùng với giá nhân công hợp lý và quan trọng là sự chỉ đạo tập trung. Điều này chứng tỏ Việt Nam có lợi thế trong lĩnh vực đóng tàu.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng có hạn chế trong công nghệ nguồn nên Việt Nam vẫn phải đi mua các thiết kế tàu của các nước khác hay các nghi khí hàng hải, chân vịt… Vì vậy, Việt Nam sản xuất được các nghi khí hàng hải thì sẽ nâng cao được hiệu quả của ngành công nghiệp đóng tàu.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị lại cho rằng không chỉ Vinashin mà việc giải thể và thành lập mới cũng cần cân nhắc, xem xét quy mô hoạt động để không ảnh hưởng đến nguồn vốn và hiệu quả kinh tế xã hội mang lại không cao.

Việc thực hiện đề án tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước, tập đoàn, tổng công ty là cần thiết vì các tập đoàn, tổng công ty nắm giữ vốn quá nhiều nên phải sớm đưa lộ trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, tái cơ cấu để thu hồi vốn, đầu tư vào các lĩnh vực thiết thực, có hiệu quả phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, nên chọn lọc những ngành nghề cần thiết thì cho thành lập, còn những ngành nghề không cần thiết thì bắt buộc giải thể.

Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy (công ty mẹ) là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và 8 công ty con gồm Công ty Đóng tàu Phà Rừng; Đóng tàu Bạch Đằng; Đóng tàu Hạ Long; Đóng tàu Thịnh Long; Đóng tàu Cam Ranh; Công ty Công nghiệp tàu thủy Sài Gòn; Công ty Đóng tàu và Công nghiệp hàng hải Sài Gòn và Công ty cổ phần Đóng tàu Sông Cấm.

SBIC tại thời điểm thành lập có vốn điều lệ là 9.520 tỷ đồng với các ngành, nghề kinh doanh chính của tổng công ty là đóng mới, sửa chữa, hoán cải tàu thủy, thiết bị và phương tiện nổi; tái chế, phá dỡ tàu cũ.

Ngoài ra, tổng công ty còn có nhiệm vụ khai thác cảng biển, cảng thủy nội địa, bến tàu, cầu tàu; kinh doanh hoạt động lai dắt, tàu kéo, tàu đẩy, xà lan, phương tiện nổi.

Đồng thời, SBIC hoạt động trong lĩnh vực xây dựng công trình thủy, nhà máy đóng tàu; sản xuất chế tạo kết cấu thép và các ngành, nghề sản xuất phụ trợ phục vụ trực tiếp cho ngành đóng mới và sửa chữa tàu thủy.

Ngoài việc hoạt động đúng mô hình nhằm bảo toàn và phát triển vốn Nhà nước tại công ty mẹ và các đơn vị thành viên, SBIC còn phải thực hiện sắp xếp lại 234 doanh nghiệp thuộc cơ cấu Vinashin trước đây theo hướng không duy trì trong cơ cấu tổng công ty.

Trong đó, cổ phần hóa, bán chuyển nhượng vốn, chuyển giao, sáp nhập 69 doanh nghiệp và bán, giải thể, phá sản 165 doanh nghiệp./.