Là tác giả cuốn sách Đại tướng Võ Nguyên Giáp thời trẻ, ông nhận định yếu tố nào đã tạo nên tài thao lược và nhân cách của người Anh Cả Quân đội Nhân dân Việt Nam?

Dù Đại tướng đã 103 tuổi nhưng cựu chiến binh chúng tôi muốn ông sống mãi. Đặc biệt, chỉ còn ít tháng nữa là kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ và 70 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam, chúng tôi rất mong người Anh Cả còn sống để cùng chung vui. Việc Đại tướng ra đi là nỗi tiếc thương vô hạn cho người lính chúng tôi.

Cá nhân ông có kỷ niệm sâu sắc nào với Đại tướng?

- Giữa tôi và Đại tướng Võ Nguyên Giáp có rất nhiều kỷ niệm. Tôi đã tham dự rất nhiều chiến dịch như Việt Bắc, Biên Giới, Điện Biên Phủ và cũng là người có mặt trong Chiến dịch Hồ Chí Minh. Dưới sự chỉ huy của Đại tướng, tôi có rất nhiều kỷ niệm nhưng sâu sắc nhất là những lần nhận lệnh từ ông.

Một trong những lần đó là ngày 7-4-1975, chúng tôi nhận được lệnh “thần tốc, thần tốc, táo bạo, táo bạo” khi đang hành quân vào miền Nam. Sau đó, tôi cùng với Chính ủy Quân đoàn 2 đi phổ biến mệnh lệnh này và đều nhận được khí thế hừng hực của các chiến sĩ. Đọc xong mệnh lệnh, tôi cùng các chiến sĩ luôn hô rất to: “Quyết chiến, quyết thắng…, thần tốc, táo bạo!”.

Những quyết sách quân sự táo bạo, tạo nên chiến thắng lớn của quân đội ta đã cho thấy sự chỉ huy quân sự thiên tài của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Theo ông, đâu là sự bắt nguồn của những mưu lược này?

- Trước hết, xuất phát từ việc thấm nhuần nghệ thuật đánh giặc của dân tộc Việt Nam ta là “lấy yếu thắng mạnh, lấy ít thắng nhiều, lấy chính nghĩa thắng hung tàn, lấy chí nhân thay cường bạo”. Tiếp đó, với việc áp dụng chiến tranh toàn dân, Đại tướng cũng rất tài tình trong việc dụng binh đối với những binh đoàn chủ lực, cách đánh rất phù hợp với từng đối tượng. Cụ thể là ở chiến dịch Điện Biên Phủ, Đại tướng đã thay đổi chiến lược từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, thắng chắc”.

Phẩm chất con người Việt Nam nói chung và người lính Cụ Hồ nói riêng đã được thế giới công nhận và vị nể là không dồn kẻ thù đến chân tường, luôn sẵn lòng khép lại quá khứ khi cuộc chiến kết thúc, dẹp bỏ thù hằn?

- Trong trận chiến, Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn thể hiện tinh thần “quyết chiến, quyết thắng” nhưng ông lại hết sức nhân văn, chấp hành chính sách thu phục đối phương của Đảng và quân đội ta. Điều này đã được chính những tướng lĩnh phía bên kia công nhận và vị nể. Đặc biệt, một vị tướng người Anh đã nhìn nhận: “Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những người hiếm hoi trên thế giới làm thay đổi dòng chảy lịch sử”, cụ thể là “bằng những chiến công của mình, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã làm thay đổi dòng chảy lịch sử - góp phần đưa phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới lên cao”.