Cuộc khảo sát xã hội học do Thanh tra Chính phủ (TTCP) và Ngân hàng Thế giới (WB) tiến hành trên gần 2.000 cán bộ công chức (CBCC) ở 10 địa phương và 5 bộ, ngành trong năm 2012 cho thấy: 79% cán bộ có khoản thu khác ngoài lương.

Tiền được tặng không nhỏ

Mức thu nhập ngoài lương so với lương và nguồn thu nhập cũng khá đa dạng, có cả những khoản thu nhập nhạy cảm, dễ liên quan đến tham nhũng như: tiền được chia từ các khoản hoa hồng, quỹ riêng của đơn vị, tiền được biếu (tặng).

Dư luận đang xôn xao về bản kê khai tài sản tăng thêm năm 2012 của một cán bộ Sở Thông tin - Truyền thông Hà Nội. Ảnh: ĐỖ DU

Trước đó, vào năm 2005, Trường ĐH Kinh tế Quốc dân Hà Nội cũng tiến hành khảo sát trên 11.532 người. Kết quả cho thấy thu nhập từ công việc chính của một số người lao động hưởng lương chỉ chiếm 42,7%, còn khoảng 53,3% là thu nhập từ hoạt động khác.

Biểu đồ các khoản thu ngoài lương của CBCC - viên chức do Thanh tra Chính phủ khảo sát

Buông lỏng kiểm soát tài sản công chức

Điều 53, Luật Phòng chống tham nhũng ban hành năm 2005 quy định: “Chính phủ trình Quốc hội ban hành văn bản quy phạm pháp luật về kiểm soát thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn”. Tuy nhiên, đến nay, việc xây dựng văn bản này vẫn chưa thành hiện thực.

Hơn nữa, đến nay, pháp luật chưa ra quy định về hành vi và tội phạm làm giàu bất chính. Bên cạnh đó, các quy định về những điều đảng viên không được làm, kê khai tài sản, cấm sử dụng công quỹ làm quà biếu còn thiếu chặt chẽ, không khả thi và thiếu chế tài xử lý vi phạm. Đại diện TTCP cho biết mặc dù Nhà nước đã ra một số quy định cấm sử dụng công quỹ để biếu xén; quy định về chi tiêu hội nghị, tiếp khách, mua ô tô, đấu thầu, công khai tài chính... nhưng vẫn thiếu biện pháp kiểm tra, xử lý; nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân chưa thực hiện nghiêm túc.

Việc kê khai tài sản, thu nhập hiện nay cũng chỉ tập trung vào nhóm đối tượng có chức vụ từ phó, trưởng phòng cấp huyện trở lên và một số chức danh, vị trí công tác liên quan đến hoạt động quản lý tiền, tài sản, giao dịch với người dân, doanh nghiệp... Do đó, cần tính toán để xác định đối tượng chịu sự kiểm soát cho hợp lý để bảo đảm việc thực hiện các biện pháp kiểm soát được đồng bộ, khả thi.