Ở Phố Wall vẫn có một góc hoan hỉ với cuộc cải tổ hệ thống pháp lý cho thị trường tài chính của Quốc hội Mỹ: ngành quản lý quỹ đầu cơ trị giá 1,7 ngàn tỷ đôla.

Trong suốt những cuộc tranh cãi pháp lý của năm nay, ngành này chủ yếu vẫn im lặng, tự tin rằng những đề xuất pháp lý có ảnh hưởng trực tiếp (yêu cầu đăng ký với Ủy ban Chứng khoán SEC) sẽ chẳng làm hỏng chuyện làm ăn của họ.

Có những tay vận động hành lang lắm quan hệ như cựu thành viên cao cấp của Đảng Cộng hòa tại Ủy ban Dịch vụ tài chính Hạ viện Richard Baker đứng sau lưng, đến nay quỹ đầu cơ vẫn né được những cải cách từ Washington.

Lý luận của họ trước các nhà lập pháp là: không có một quỹ đầu cơ nào nhận tiền cứu trợ từ chính phủ trong gói giải cứu ngành tài chính.

Cũng chẳng có quỹ nào dính vào hàng loạt tai tiếng trong cuộc khủng hoảng tín dụng lần này.

“Không giống như đa phần những diễn viên khác trong màn kịch luật lệ tài chính ở Washington, chúng tôi là những nhà tư bản lương thiện,” Chủ tịch quỹ đầu cơ chuyên bán khống ở New York Kynikos Associates, ông James Chanos nói.

“Nếu tính nhầm, chúng tôi mất tiền và lãnh hậu quả."

Chanos ủng hộ việc quỹ đầu cơ phải đăng ký để SEC có thể giám sát sổ sách công ty và yêu cầu họ công khai thêm thông tin.

Ông cho rằng không cần quy định chặt chẽ hơn nữa, vì quỹ đầu cơ không nhận trợ giúp từ người đóng thuế như ngân hàng.

Tuy vậy, ngày càng có nhiều lo ngại rằng nếu bỏ qua quỹ đầu cơ và thấp hơn là các quỹ đầu tư vốn cổ phần, đầu tư mạo hiểm, Quốc hội đang để lại nguy cơ cho cuộc khủng hoảng kinh tế kế tiếp.

"Chúng ta đang nói về một ngành quản lý hàng ngàn tỷ đôla tài sản, bỏ quên chúng trong khi đang tìm kiếm khung pháp lý cho các ngân hàng trong thế kỷ 21 sẽ là một sai lầm lớn,” Giám đốc cơ quan đầu tư của AFL-CIO vẫn tư vấn cho các quỹ lương hưu trên 500 tỷ đôla tài sản, ông Dan Pedrotty nói.

“Cần phải có sự công bằng ở đây để tiền không chảy tới những khu vực chưa được điều tiết thỏa đáng tại phố Wall."

Thủ lĩnh phe thiểu số tại Hạ viện, Hạ nghị sỹ Cộng hòa John Boehner (R-Ohio) nhấn mạnh đến kẽ hở này để minh chứng cho việc quỹ đầu cơ chỉ phải chịu những quy định lỏng lẻo đến thế nào nếu so với “hàng loạt những quy định mới sắp được áp đặt lên các công ty tài chính khác."

Thắt chặt các quy định với ngân hàng có thể mở ra một thời kỳ kiếm lời cho các quỹ đầu cơ, đem lại cho họ cả tiền lẫn tài năng.

Một ví dụ đang thu hút sự chú ý: Thượng viện sắp đưa ra kết luận cuối cùng về Quy tắc Volcker, đặt theo tên của cựu Chủ tịch FED Paul Volcker, theo đó ngân hàng thương mại sẽ bị cấm giao dịch tự doanh.

Nếu nó được thông qua và một phiên bản tương tự được Hạ viện chấp nhận (cơ quan này cũng đã phê chuẩn bộ luật cải cách tài chính của riêng mình hồi tháng 12 năm ngoái), giao dịch viên (trader) hàng đầu muốn nhiều tiền thưởng hơn sẽ đổ về các quỹ đầu cơ.

Quy tắc Volcker cũng cấm ngân hàng sở hữu quỹ đầu cơ.

Giới hạn vốn đòn bẩy và yêu cầu vốn tối thiểu nghiêm ngặt hơn chắc chắn sẽ được áp dụng cho ngân hàng cũng khiến họ khó cạnh tranh với lợi nhuận cao của quỹ đầu cơ hơn.

Đề xuất thứ ba là tách giao dịch chứng khoán phái sinh khỏi ngân hàng thương mại không được Bộ Tài chính đồng tình vì cơ quan này lo ngại giao dịch các loại chứng khoán phức tạp này sẽ lại dồn về các quỹ đầu cơ.

Các ngân hàng lớn đang chống lại điều luật về chứng khoán phái sinh và kế hoạch của Volcker và có thể sẽ đánh bại chúng ở Thượng viện.

Tuy vậy, cho đến nay ít nhà làm luật nào chịu giúp. Công chúng đang nổi giận với phố Wall, chẳng chính trị gia nào lại muốn tỏ ra mềm yếu với ngân hàng trong năm bầu cử.

Chính quyền Obama thấy thoải mái với những đề xuất cho quỹ đầu cơ. Yêu cầu các quỹ này đăng ký với SEC sẽ cho phép các cơ quan điều tiết giám sát hoạt động mờ ám của quỹ đầu cơ, một bước tiến lớn so với tình thế hiện nay.

Nếu quỹ đầu cơ nào phát triển quá mạnh, theo những điều luật đang được đề xuất, chúng sẽ bị FED giám sát ngày càng chặt chẽ hơn.

Trong những ngày tới, một vấn đề có thể gây tranh cãi ở Thượng viện là liệu các quỹ đầu tư vốn cổ phần và đầu tư mạo hiểm có được đối xử giống như quỹ đầu cơ hay không.

Tuy vậy, không phải cái gì cũng theo đúng ý các quỹ đầu cơ. Các nhà quản lý quỹ đầu cơ và quỹ đầu tư vốn cổ phần vẫn ở trong tầm ngắm vì Quốc hội đã sẵn sàng nêu lên vấn đề tăng thuế thu nhập cá nhân của họ.